آشنایی با ISO 22000 سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
آشنایی با استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰
ایزو ۲۲۰۰۰:۲۰۰۵ ( سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ) شامل الزاماتی برای سازمان های درگیر در زنجیره ی تأمین مواد غذایی بوده و به این دلیل طراحی شده است که چارچوب الزامات بین المللی هماهنگی برای صنعت جهانی مواد غذایی فراهم کند. این ایزو به هر نوع سازمانی در زنجیره ی تأمین غذا اجازه میدهد از تولید کننده تا تهیه کننده ی غذا، شرکت های ذخیره و حمل و نقل غذا، خرده فروشی و بازارهای فروش مواد غذایی و حتی سازندگان تجهیزاتی که برای تهیهی مواد غذایی به کار میرود_ تا یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی یا FSMS را اجرا کنند.
جهت دریافت گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ از مراجع صدورمعتبر و دارای تاییدیه اینجا کلیک کنید.
علاوه بر این، بر خلاف HACCP ، سیستمهای مدیریت ایمنی مواد غذایی که مطابق با ایزو ۲۲۰۰۰ هستند میتوانند گواهی تأیید بگیرند. ایزو ۲۲۰۰۰ قوانین HACCP را در خود جای داده و به الزامات بسیاری از استاندارد ها (مثل BRC, IFS و EU ) در یک منبع واحد اشاره میکند.
یک ویژگی بزرگ مثبت ایزو ۲۲۰۰۰ این است که با استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱:۲۰۰۸ در یک راستا است که همچنان در همه نوع صنعتی اجرا میشود. این که شرکتهای مواد غذایی به دنبال گرفتن گواهی تأیید ایزو ۲۲۰۰۰ هستند به این دلیل است که این استاندارد جدید با ایزو ۹۰۰۱ مطابق است، شرکتهایی که گواهی تایید ایزو ۹۰۰۱ را دارند به آسانی میتوانند تایید ایزو ۲۲۰۰۰ را بگیرند.
در حالی که ایمنی مواد غذایی به سادگی با داشتن استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ تضمین شده نیست، با اجرا و انطباق در تمام زنجیرهی تأمین مواد غذایی، مصرف کنندگان می توانند احساس اطمینان بیشتری داشته باشند که مواد غذاییای که میخرند _ بدون در نظر گرفتن این که از کجا و یا چگونه به آنجا آمده _ برای خوردن ایمن است.
طراحی ایزو ۲۲۰۰۰
ایزو ۲۲۰۰۰:۲۰۰۵ طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که زنجیرهی عرضهی مواد غذایی دارای ارتباط ضعیف نیست. این کار را با مشخص کردن الزامات مورد نیاز برای یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی (FSMS) که ترکیبی از عناصر کلیدی مشخص شده برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی تا مصرف کننده است:
ارتباط تعاملی؛
مدیریت سیستم؛
برنامه های پیش نیاز؛ و
اصول HACCP.
ارتباط موثر _ بالا و پایین زنجیرهی تأمین مواد غذایی _ در کنترل خطرات ایمنی مواد غذایی بسیار مهم است. ارتباط بین شرکت و تأمین کنندگان آن _ و همچنین بین شرکت و مشتریان فوری آن _ کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که تمام خطرات ایمنی مواد غذایی مرتبط، شناسایی و به اندازهی کافی در هر مرحله در زنجیرهی تأمین کنترل میشود. برقراری ارتباط با مشتریان و تأمین کنندگان شرکت در مورد خطرات شناخته شده و چگونگی کنترل این خطرات نیز به مشخص کردن نیازهای مشتری و عرضه کننده کمک میکند. تمام بخشها باید امکان پذیر بودن و نیاز به این الزامات و همچنین تأثیر آنها بر محصول نهایی را بدانند.
درک نقش و جایگاه این شرکت در زنجیرهی غذایی یک بخش ضروری از حصول اطمینان از ارتباطات تعاملی موثر در سراسر زنجیره است. یک تصویر ساده شده از کانال های ارتباطی در میان اعضای زنجیرهی تامین مواد غذایی در صفحه بعد نشان داده شده است.
موثرترین سیستم ایمنی مواد غذایی در چارچوب یک سیستم مدیریت سازمان یافته ایجاد، اجرا و به روز رسانی شده و با فعالیتهای مدیریت کلی شرکت از قبیل برنامه ریزی استراتژیک تلفیق شده است. این حداکثر سود را نه تنها برای شرکت، بلکه برای تامین کنندگان و مشتریان خود فراهم میکند.
ایزو ۲۲۰۰۰ با ایزو ۹۰۰۱ به منظور افزایش سازگاری دو استاندارد در یک راستا قرار دارد. هر چند به طور طبیعی اشتراکات زیادی بین دو استاندارد بین المللی وجود دارد _ استاندارد کیفیت، منبع استاندارد ایمنی مواد غذایی است_ ایزو ۲۲۰۰۰ می تواند به طور مستقل از ایزو ۹۰۰۱ و یا هر استاندارد سیستم مدیریت دیگر استفاده شود. شرکت میتواند اجرای ایزو ۲۲۰۰۰ خود را با الزامات سیستم مدیریت مرتبط در یک راستا قرار دهد(ادغام کند) و یا ممکن است از سیستمهای مدیریت موجود برای ایجاد یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی که با الزامات ایزو ۲۲۰۰۰ مطابق باشد استفاده کند.
یک استاندارد قابل ممیزی
ایزو ۲۲۰۰۰ به عنوان یک استاندارد قابل ممیزی طراحی شده است. از طریق مقایسه، برنامهی HACCP بر اساس هفت اصل HACCP است. دستورالعملها و مدلهایی وجود دارد که شرکت میتواند برای توسعهی برنامهی HACCP ازآن استفاده کند اما هیچ استاندارد HACCP قابل ممیزیای وجود ندارد. این عملی نیست که از شرکتها بخواهیم برنامه های HACCP یکسانی داشته باشند؛ در واقع، هر شرکتی ممکن است چند برنامهی HACCP برای هر خط تولید نیاز دارد.
یکی از دلایلی که ایزو ۲۲۰۰۰ به عنوان یک استاندارد قابل ممیزی توسعه داده شد به منظور تسهیل کاربرد آن در تمام طول زنجیرهی تأمین مواد غذایی بود. این استاندارد به اندازهی یکسانی برای تولید کنندگان مواد غذایی، خرده فروشان مواد غذایی و هر مرحلهای در این بین به کار میرود. با این حال سازمانهای فردی آزاد اند روشها و رویکردهای لازم برای تحقق الزامات ایزو ۲۲۰۰۰ انتخاب کنند. شرکتهایی که استاندارد را اجرا میکنند باید در سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی خود در طول زمان بهبود یابند صرف نظر از اینکه گواهی تأیید بگیرند یا خیر. (برای کمک به شرکت در اجرای این استاندارد، راهنمایی برای استفاده از آن در ایزو/ TS 22004 ارائه شده.)
توجه داشته باشید که ایزو ۲۲۰۰۰ تنها نگرانیاش ایمنی مواد غذایی است. روش ارائه شده توسط این استاندارد ممکن است با سایر مسائل مربوط به مواد غذایی (مانند مسائل اخلاقی، آگاهی مصرف کننده) استفاده شود.
همچنین این واقعیت قابل ذکر است است که ایزو ۲۲۰۰۰ به شرکت های کوچک و کمتر توسعه یافته اجازه میدهد که معیارهای کنترل توسعه یافتهی خارجی را اجرا کنند.
هدف توسعه دهندگان از ایزو ۲۲۰۰۰ هماهنگ کردن الزامات در مدیریت ایمنی مواد غذایی برای تجارت در زنجیرهی غذایی در سطح جهانی بود. این استاندارد به خصوص هدف سازمانهایی است که به دنبال یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی متمرکزتر، منسجمتر و یکپارچهتر از قانون معمول میباشند. این استاندارد به یک سازمان برای پاسخگویی به هرگونه ایمنی مواد غذایی قابل اجرا مربوط به الزامات قانونی و نظارتی از طریق سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی آن نیاز دارد.
نسخه هایی از استاندارد ایزو
یک کپی از استاندارد”ISO / FIDS 22000: 2005 – الزامات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی برای هر سازمانی در زنجیرهی غذایی”، برای هزینه های کوچک از ایزو در http://www.iso.org در دسترس است). شما میتوانید آن را به صورت چاپی دریافت کنید و یا آن را از وبسایت ایزو در فرمت “پی دی اف” دانلود کنید.
صدور گواهینامه ی استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰
شرکت ها و واحدهای صنعتی که در زنجیره مواد غذایی جای دارند می توانند نسبت به دریافت گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ اقدام نمایند.
جهت دریافت گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ از مراجع صدورمعتبر و دارای تاییدیه اینجا کلیک کنید.
به شرکت ها توصیه می گردد به موازات اخذ گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ ، نسبت به دریافت گواهینامه سیستم مدیریت خطرات مواد غذایی HACCP و سایر استانداردهای پایه ای و مادر نظیر ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ یا سیستم مدیریت یکپارچه IMS اقدام نمایند.