OHSAS 18001 (استاندارد ایزو مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای)
استاندارد OHSAS 18001 یک استاندارد بینالمللی برای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بود که به سازمانها کمک میکرد تا خطرات محیط کار را کاهش دهند و سلامت کارکنان را بهبود بخشند. اما باید توجه داشت که این استاندارد در سال ۲۰۱۸ با استاندارد جدیدتر ISO 45001 جایگزین شد، که اهداف مشابهی را دنبال میکند، اما با ساختار یکپارچهتر و تمرکز بیشتر بر رهبری و مشارکت کارکنان. در این مقاله با ما همراه باشید تا با جزئیات بیشتر جایگزینی این استانداردها آشنا شوید.
فهرست مطالب
- استاندارد OHSAS18001 چیست؟
- مزایای اخذ OHSAS 18001 چیست؟
- هزینه اخذ OHSAS 18001
- کاربرد استاندارد OHSAS 18001
- تاریخچه استاندارد OHSAS18001
- استاندارد OHSAS 18001 بهعنوان بخشی از سیستم IMS
- چه کسب و کارهایی می توانند OHSAS 18001 را پیاده سازی می کند؟
- OHSAS 18001 در مقابل ISO 45001
- ایزو ۴۵۰۰۱ چیست؟
- تفاوتهای کلیدی بین OHSAS 18001 و ایزو ۴۵۰۰۱
- اگر ایزو ۴۵۰۰۱ را اجرا نکنیم چه منافعی را از دست میدهیم؟
- جمعبندی
- سوالهای متداول
- اخذ گواهینامه OHSAS 18001 از ایزوسیستم
استاندارد OHSAS18001 چیست؟
استاندارد OHSAS18001 راهنماییهایی برای شناسایی خطرات، ارزیابی ریسکها، و اجرای اقدامات کنترلی ارائه میداد تا محیط کاری ایمنتری ایجاد شود. این استاندارد به شرکتها کمک میکرد تا قوانین ایمنی را رعایت کنند، حوادث شغلی را کاهش دهند و عملکرد کلی ایمنی خود را بهبود بخشند.
استاندارد OHSAS18001 را استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی هم مینامند، استانداردی که در آن الزاماتی را برای سازمانها ارائه میکند که میخواهند ایمنی کارکنانشان را در بالاترین حد ممکن نگه دارند.این استاندارد از نظر متن و الزامات به استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ بسیار شبیه است و بجای الزامات محیط زیستی، الزامات ایمنی و بهداشت شغلی آورده شده است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این استاندارد میتوانید متن فارسی استاندارد OHSAS 18001 ویرایش ۲۰۰۷ را مطالعه کنید.
مزایای اخذ OHSAS 18001 چیست؟
- بهبود تصویر و اعتبار شرکتها را بین سهامداران، مشتریان و عموم مردم
- اتخاذ بهترین اقدامات بین المللی در رابطه با مدیریت ریسک
- تضمین سلامت و رفاه کارمندان، پیمانکاران فرعی و مردم
- به حداقل رساندن مسئولیت کارفرمایان از طریق اتخاذ کنترل های فعال
- تضمین آگاهی و رعایت قوانین
- کاهش یا از بین بردن خطرات محیط کار، میزان تصادف و حادثه
- افزایش انگیزه کارکنان، از طریق تهیه یک محل کار ایمن تر
هزینه اخذ OHSAS 18001
هزینه صدور گواهینامه OHSAS 18001 از مراکز معتبر، بسته به کیفیت و اعتبار مراجع صدور، از ۲,۷۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان متغیر است. البته اعلام قیمت گواهینامه بدون بررسی کامل یک شرکت یا سازمان کار سختی است. چون حجم فرایندها، ارتباطات بین فرایندها، تعداد پرسنل و واحدها، بخشهای طراحی و تولید محصول و … همگی عواملی هستند که بر این قیمت تاثیر دارند.
کاربرد استاندارد OHSAS 18001
استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OHSAS18001 دارای الزاماتی است که با هدف کاهش ریسک در سازمان ها تدوین شده اند. این الزامات که برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای طرح ریزی و نوشته شده اند در صورت اجرا در سازمان ها می توانند از طریق کنترل خطرات موجب بهبود عملکرد سازمان شوند. دامنه کاربرد این استاندارد به عواملی مانند خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای و ماهیت و شرایطی که در آن فعالیت مینماید و خطرات و پیچیدگی این فعالیتها بستگی دارد. OHSAS18001 قصد دارد تا به موضوعات ایمنی و بهداشت حرفهای اشاره نماید و نه به ایمنی محصول و خدمات.
تاریخچه استاندارد OHSAS18001
استاندارد ۱۸۰۰۱ توسط سازمان بین المللی ایزو تدوین نشده است و به همین سبب نباید از عبارت ایزو در کنار آن استفاده کرد، این استاندارد را OHSAS18001 می نامند (مخفف Occupational Health and safety Assessment series به معنی سری ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه ای).
- با توجه به نبود استانداردی بین المللی در خصوص ایمنی و بهداشت شغلی در سال ۱۹۹۸ در کمیته ای با نظارت و رهبری انیستیتو استاندارد بریتانیا (BSI) تشکیل شد.
- این کمیته با همکاری شرکت های انگلیسی صدور گواهینامه مشغول تدوین استانداردی در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی شدند.
- اولین نسخه مربوط به استاندارد OHSAS18001 در سال ۱۹۹۹ ارائه شد.
- آخرین ویرایش مرتبط با سال ۲۰۰۷ می باشد.
- سازمان بین المللی ایزو در سال های اخیر کمبود این استاندارد را احساس کرده و اقدام به تدوین این استاندارد نموده و قرار است استانداردی با نام ایزو ۴۵۰۰۱ ارائه شود، این استاندارد اکنون در مرحله پیش نویس بوده و انتظار می رود تا اواخر سال ۲۰۱۶ و یا سال ۲۰۱۷ منتشر شود.
استاندارد OHSAS 18001 بهعنوان بخشی از سیستم IMS
OHSAS18001 نیز مانندایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۴۰۰۱یک استاندارد عمومی پرطرفدار بوده و تمام سازمان ها صرف نظر از اندازه، خدماتی و یا تولیدی بودن می توانند آن را پیاده سازی نمایند و محیط کاری ایمنی را برای پرسنل شان ایجاد کنند.
به شرکت ها و سازمان ها توصیه می گردد در صورت امکان و وجود شرایط مالی و اقتصادی نسبت به دریافت مجموعه گواهینامه استاندارد IMS که شامل OHSAS18001 ، ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ و ایزو ۱۴۰۰۱ ویرایش ۲۰۱۵ می باشد اقدام نمایند.
چه کسب و کارهایی می توانند OHSAS 18001 را پیاده سازی می کند؟
OHSAS 18001 در طیف گسترده ای از صنایع اجرا شده است. استاندارد بهداشت و ایمنی می تواند به نفع هر سازمانی باشد که تصمیم به اجرای آن بگیرد. هدف از سیستم مدیریتی این است که کارکنان را محور قرار داده و از اجرای بهترین شیوه اطمینان حاصل شود. اجرای مؤثر نتایج استاندارد در یک محیط کاری ایمن تر برای نیروی کار شما، باعث کاهش ریسک می شود.
OHSAS 18001 در مقابل ISO 45001
ایزو ۴۵۰۰۱ را برای جایگزینی OHSAS 18001 طراحی کردند. در واقع، سازمانهایی که قبلاً گواهینامه OHSAS 18001 را دریافت کرده بودند، تا پایان مارس ۲۰۲۱ فرصت داشتند تا آن را به ایزو ۴۵۰۰۱ ارتقا دهند. مشاغلی که گواهینامه خود را جایگزین نمیکنند، درواقع سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفهای معتبر خود را از دست داده و از مزایای آن بیبهره میمانند.
ایزو ۴۵۰۰۱ چیست؟
برای جلوگیری و محدود کردن حوادث کاری در محل کار، میتوانید گواهینامه استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را دریافت کنید. دو استاندارد معروف در این زمینه ISO 45001 و OHSAS 18001 هستند، اما تفاوت بین این دو استاندارد در چیست؟ایزو ۴۵۰۰۱ استاندارد ISO برای ایمنی و بهداشت شغلی است و سطح ایمنی و بهرهوری در محل کار را بهبود میبخشد. این استاندارد با تأکید بر تعهد مدیریت، مشارکت کارگران و کنترل ریسک، با تعیین الزامات یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، از صدمات، بیماریها و تلفات ناشی از کار جلوگیری میکند.
این استاندارد جدید که جایگزین OHSAS 18001 شد، از رویکرد سایر سیستمهای مدیریتی مانند ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۹۰۰۰۱ پیروی میکند.
تفاوتهای کلیدی بین OHSAS 18001 و ایزو ۴۵۰۰۱
تفاوت های ایزو ۴۵۰۰۱ با OHSAS18001 چیست؟ تفاوت اصلی بین این دو استاندارد این است که ایزو ۴۵۰۰۱ یک رویکرد پیشگیرانه را اتخاذ میکند که مستلزم ارزیابی خطرات و اصلاح آنها قبل از ایجاد حوادث و صدمات است؛ در حالی که OHSAS 18001 یک رویکرد واکنشی را اتخاذ میکند که فقط بر روی خطرات تمرکز میکند، نه راهحلها.
این دو استاندارد از بسیاری جهات دیگر نیز متفاوت هستند. که در ادامه چند مورد را عنوان میکنیم:
اهداف و عملکرد
در ایزو ۴۵۰۰۱، تمرکز فزایندهای بر اهداف بهعنوان محرک برای بهبود و ارزیابی عملکرد وجود دارد. این اهداف میتواند در موضوعاتی مانند مشارکت کارگران، ارتباطات داخلی و خارجی و تدارکات باشد.
ساختار
ساختار ایزو ۴۵۰۰۱ بر اساس ضمیمه SL است، که چارچوبی برای سایر استانداردهای سیستم مدیریت ISO است و پیادهسازی را آسانتر و کارآمدتر میکند.
تعهد رهبری و مدیریت
ایزو ۴۵۰۰۱ نیاز به تاکید بیشتر بر مدیریت ارشد دارد تا به طور فعال سلامت و ایمنی را در سیستم مدیریت کلی سازمان بگنجاند.
مدیریت ریسک و فرصت
OHSAS 18001 منحصراً به خطرات میپردازد، درحالی که با ایزو ۴۵۰۰۱، ریسکها و فرصتهایی که ممکن است تولید را مختل کنند شناسایی کرده و جهت بهبود و پیشگیری اقدام میکنند.
مشارکت کارگران و شخص ثالث
تمرکز ایزو ۴۵۰۰۱ بیشتر بر نیازها و انتظارات کارگران و طرفهای ذینفع است و برای شناسایی خطرات، به آموزش کارکنان نیاز دارد، اما OHSAS 18001 مشارکت گسترده کارکنان را مجاز نمیداند.
اگر ایزو ۴۵۰۰۱ را اجرا نکنیم چه منافعی را از دست میدهیم؟
در بالا عنوان شد که با اجرایی نکردن ایزو ۴۵۰۰۱، فرصتها و مزایای مهمی را از دست میدهیم. برخی از این مزایا شامل موارد زیر است:
- مناقصه قراردادها، به ویژه در سطح بینالمللی
- تشویق سرمایهگذاری سهامداران
- نشاندادن تعهد به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل
- جذب و حفظ استعدادها
- افزایش سلامت و رفاه محیط کار
- ارتقاء شهرت سازمان
- فراهم کردن محل کار ایمن و عاری از آسیب و بیماری
جمعبندی
استاندارد OHSAS 18001 یک استاندارد بینالمللی برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بود که به سازمانها در کاهش خطرات محیط کار و بهبود عملکرد ایمنی کمک میکرد. این استاندارد چارچوبی برای شناسایی، کنترل و کاهش ریسکهای مرتبط با ایمنی و بهداشت در محیط کار ارائه میداد. OHSAS 18001 در سال ۲۰۱۸ با ISO 45001 جایگزین شد، اما اصول و مفاهیم آن همچنان در مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد استفاده قرار میگیرند.
سوالهای متداول
ایزو ۴۵۰۰۱ ساختار یکپارچهتری دارد و بر رهبری، مشارکت کارکنان و مدیریت ریسک تأکید بیشتری میکند. همچنین با سایر استانداردهای سیستم مدیریت ISO سازگارتر است.
خیر، از مارس ۲۰۲۱، تمام گواهینامههای OHSAS 18001 باید به ISO 45001 ارتقا یافته باشند. گواهینامههای قدیمی دیگر معتبر نیستند.
کاهش حوادث شغلی، بهبود شرایط کاری، افزایش بهرهوری، کاهش هزینههای مرتبط با حوادث و بیماریهای شغلی و بهبود اعتبار سازمان از مزایای اصلی آن بودند.
بله، این استاندارد برای هر نوع سازمانی، صرف نظر از اندازه، نوع فعالیت یا موقعیت جغرافیایی قابل استفاده بود.
اخذ گواهینامه OHSAS 18001 از ایزوسیستم
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامههای بینالمللی ایزو (ISO) را برای سازمانها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر میکند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را بهعنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامههای بینالمللی ایزو فعالیت میکند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...
۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴ایزوسیستم برترین مرکز صدور مدارک بین المللی ایزو و دارنده مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت می باشد.
هشدار: مراقب نیش مراکز بدون مجوز رسمی در حوزه ی خدمات مشاوره و صدور گواهینامه های ایزو باشید!