ایزو ۱۴۰۰۱ (استاندارد ایزو مدیریت محیط زیست و پیرامونی)
ایزو ۱۴۰۰۱ (گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱) استانداری است که با راهنماییها و دستورالعملهای خود به سازمانها کمک میکند تا به محیط زیست توجهی ویژه داشته و از آسیب به آن جلوگیری کنند. جهت اخذ ایزو ۱۴۰۰۱ ایزوسیستم آماده ارائه خدمات به شرکت ها و سازمان ها می باشد. آشنایی با الزامات ایزو ۱۴۰۰۱ برای پیادهسازی موثر این استاندارد ضروری است.
فهرست مطالب
- گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱چیست؟
- هزینه اخذ ایزو ۱۴۰۰۱
- مدیریت محیط زیست چیست؟
- تاریخچه و آخرین ورژن استاندارد ISO 14001
- تغییر چشم انداز صنعت و نیازهای ذینفعان
- لزوم پیاده سازی استاندارد ISO 14001 ورژن ۲۰۱۵
- دامنه کاربرد ایزو ۱۴۰۰۱
- استاندارد ISO 14001 بخشی از IMS
- تفاوت خدمات و کیفیت ایزوسیستم با سایر شرکت ها در چیست؟
- اصول ایزو ۱۴۰۰۱
- سیستم مدیریت زیستمحیطی چیست؟
- اهمیت اخذ ایزو ۱۴۰۰۱
- مزایای ایزو ۱۴۰۰۱
- ساختار ایزو ۱۴۰۰۱
- یکپارچهسازی ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۴۰۰۱
- ایزو ۱۴۰۰۱ چه موضوعاتی را پوشش میدهد؟
- اهمیت پیادهسازی ایزو ۱۴۰۰۱
- ISO 14001:2004 در مقابل ISO 14001:2015
- ۱۰ حوزه اصلی تجدیدنظر شده در سال ۲۰۱۵
- چرخه عمر استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱
- جمعبندی
- سوالات متداول
- اخذ گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ از ایزوسیستم
گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱چیست؟
گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ تائیدیه و گواهینامه ای است که پس از پیادهسازی موفقیتآمیز الزامات ایزو ۱۴۰۰۱ به یک سازمان اعطا می گردد. الزامات استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ مرتبط با محیط زیست و کاهش اثرات مخرب بر آن می باشد . با اخذ گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ میتوانید به ذینفعان، مشتریان و کارمندان خود ثابت کنید که از تعهدات زیستمحیطی خود آگاه و به دنبال کاهش تأثیرات زیستمحیطی خود هستید.
هزینه اخذ ایزو ۱۴۰۰۱
هزینه صدور گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ از مراکز معتبر، بسته به کیفیت و اعتبار مراجع صدور، از ۲,۷۰۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان متغیر است. البته اعلام قیمت گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ بدون بررسی کامل یک شرکت یا سازمان کار سختی است. چون حجم فرایندها، ارتباطات بین فرایندها، تعداد پرسنل و واحدها، بخشهای طراحی و تولید محصول و … همگی عواملی هستند که در قیمت صدور گواهینامه تاثیر دارند.
مدیریت محیط زیست چیست؟
مدیریت سازمان شما بر محیط زیست، باید بدون در نظر گرفتن صنعتی که در آن کار می کنید، اولویت اصلی کسب و کار شما باشد. سیستم مدیریت محیط زیست چارچوبی برای ایجاد سیاست ها و تغییرات فرآیندی می باشد که به شما در بهبود عملکرد محیط زیست کمک می کند. علاوه بر بهتر بودن برای محیط زیست، دستیابی به گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ همچنین می تواند کنترل بیشتری بر هزینه ها و سایر موارد داشته باشد. گواهینامه ISO ۱۴۰۰۱ به شما این اعتبار را میدهد تا بتوانید از آن برای رشد کسبوکار خود در یک روش زیستمحیطی و اقتصادی استفاده کنید.
تاریخچه و آخرین ورژن استاندارد ISO 14001
سازمان جهانی استاندارد ( International Organization for Standardization ) در سال ۱۹۹۳ با تشکیل کیته فنی تحت ریاست کشور کانادا اولین گام را برای نگارش یک استاندارد جهانی مدیریت محیط زیست EMS برداشت و در سال ۱۹۹۶ اولین ویرایش این استاندارد را تحت عنوان ISO 14001 منتشر نمود .
در سال ۲۰۰۴ استاندارد ISO 14001 مورد ویرایش قرار گرفت و ورژن ۲۰۰۴:ISO 14001 آن برای پیاده سازی در اختیار سازمان ها قرار گرفت.
استاندارد بین المللی ISO 14001 ورژن ۲۰۱۵ سومین ویرایش ازسری استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ است. این نسخه نیز در ادامه نسخه ۲۰۰۴ و با هدف بهبود آن ویرایش و سپس توسط سازمان ISO منتشر گردید. ویرایش ۲۰۱۵ این استاندارد که به صورت ISO 14001:2015 بیان می شود اصلاحیه فنی ISO 14001:2004 / COR.1:2009 را نیز شامل می شود.
تغییر چشم انداز صنعت و نیازهای ذینفعان
چشم انداز صنعت همیشه در حال تغییر است. معرفی جدیدترین نسخه ایزو ۱۴۰۰۱ در سال ۲۰۱۵ تغییرات مهمی را به ارمغان آورد که بر الزامات انطباق مشاغل در همه اندازهها و صنایع تأثیر ماندگار خواهد گذاشت. این تغییرات بر نیازهای ذینفعان شما تأثیر میگذارد و به تکامل سیستم مدیریت شما نیاز دارد. ملاحظات شامل تغییر نیازهای نظارتی، تکامل الزامات ذینفعان و رعایت قانون است.
لزوم پیاده سازی استاندارد ISO 14001 ورژن ۲۰۱۵
بسیار مهم است که خطرات مرتبط با محیط زیست را شناسایی کنید. زیرا چالش های مهمی را برای مشاغل ایجاد می کند. سازمان و شرکت ها نسبت به محیط پیرامون خود نظیر هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران و انسان ها مسئول می باشند. تولید محصولات یا ارائه خدمات باید به گونه ای طراحی شده و صورت پذیرد که به محیط زیست پیرامونی ما آسیبی وارد نسازد. رشد صنایع و صنعتی شدن شهرها باعث استفاده هر چه بیشتر از منابع طبیعی مانند نفت، گاز، آب و … شده لذا کاهش منابع طبیعی و آلودگی محیط زیست از اثرات منفی صنعتی شدن جوامع می باشد، سازمان بین المللی ایزو با تدوین استاندارد ISO 14001 سعی بر این داشته تا اثرات منفی صنعتی شدن جوامع بکاهد.
دامنه کاربرد ایزو ۱۴۰۰۱
استاندارد ISO 14001 در مورد هر سازمانی که مایل به اعمال موارد زیر باشد کاربرد دارد :
الف ) اجرا ، نگهداری و بهبود یک سیستم مدیریت زیست محیطی
ب ) حصول اطمینان از انطباق با خط مشی زیست محیطی که خود تعیین کرده است
ج ) اثبات این انطباق به دیگران
د ) درخواست گواهی / ثبت سیستم مدیریت زیست محیطی خود توسط یک سازمان برونی (CB)
ه ) تعیین انطباق با این استاندارد و اظهار آن توسط خود سازمان
تمام الزامات مندرج استاندارد ISO 14001 به منظور لحاظ شدن در هر سیستم مدیریت زیست محیطی در نظر گرفته شده اند. گستره کاربرد آن به عواملی مانند خط مشی زیست محیطی سازمان ، ماهیت فعالیتهای آن و شرایطی که در آن فعالیت می نماید بستگی دارد.
استاندارد ISO 14001 بخشی از IMS
ایزو سیستم با تیمی مجرب و سوابقی قابل استعلام آماده مشاوره و صدور گواهینامه استاندارد ISO 14001 ورژن ۲۰۱۵ را با مناسب ترین هزینه و زمان را دارد. سازمان ها می توانند با دریافت مجموعه گواهینامه های سیستم مدیریت یکپارچه IMS ضمن دریافت ISO 14001 ورژن ۲۰۱۵ آخرین ورژن استانداردهای جهانی ایزو ۹۰۰۱ ورژن ۲۰۱۵ و OHSAS 18001 ورژن ۲۰۰۷ را نیز دریافت نموده و در هزینه های مشاوره و صدور نیز صرفه جویی نموده باشند.
تفاوت خدمات و کیفیت ایزوسیستم با سایر شرکت ها در چیست؟
ما سابقه ای طولانی در زمینه اخذ ایزو معتبر با بالاترین درجه اعتباردهی و کمک به سایر SME ها برای بهبود مشاغل داریم. ما افتخار می کنیم که با مشتری های خود آشنا می شویم و به همین دلیل می فهمیم که چقدر مهم است که اعتماد آن ها را جلب کنیم، قابل دسترسی باشیم و خدماتی عالی ارائه دهیم. مشتریان با ارزشی همچون شما، به ما در ایجاد خدمات برتر کمک می کند.
اصول ایزو ۱۴۰۰۱
همانطور که اشاره شد ایزو ۱۴۰۰۱ به یک استاندارد برای طراحی و پیادهسازی سیستم مدیریت زیستمحیطی تبدیل شده است. جدیدترین نسخه الزامات سیستم مدیریت زیستمحیطی در سال ۲۰۱۵ منتشر شد.
این استاندارد قبل از انتشار و بهروزرسانی توسط اکثر کشورهای عضو ISO، مورد توافق قرار گرفت و بهاینترتیب به استاندارد شناخته شدهای تبدیل شد که توسط اکثر کشورهای جهان پذیرفته شده است.
سیستم مدیریت زیستمحیطی چیست؟
سیستم مدیریت زیستمحیطی که اغلب EMS نامیده میشود، از سیاستها، فرایندها، برنامهها، شیوهها و سوابقی تشکیل شده است که قوانین حاکم بر نحوه تعامل شرکت شما با محیط را تعیین میکند.
این سیستم باید برای شرکت خاص شما تنظیم شود؛ زیرا فقط شرکت شما الزامات قانونی دقیق و تعاملات محیطی را خواهد داشت که با فرایندهای تجاری خاص شما مطابقت دارد.
بااینحال، الزامات ایزو ۱۴۰۰۱ چارچوب و دستورالعملهایی را برای ایجاد سیستم مدیریت محیطی ارائه میدهد تا عناصر مهم موردنیاز برای موفقیت یک EMS را از دست ندهید.
اهمیت اخذ ایزو ۱۴۰۰۱
مراقبت از محیطزیست و جلوگیری از تأثیرات منفی شرکتهایمان بر آن، دو مورد از مهمترین چالشهای پیش روی کسبوکارهای امروزی است. یکی از بزرگترین مزایای اجرای EMS، شناخت آن دسته از مشاغلی است که بهاندازه کافی برای کاهش ردپای محیطی خود اهمیت قائلاند.
این استاندارد میتواند روابط بهتری با مشتریان، عموم و جامعه برای شرکت شما به ارمغان بیاورد، اما مزایای دیگری نیز به همراه دارد.
مزایای ایزو ۱۴۰۰۱
استفاده از ایزو ۱۴۰۰۱ مزایای بسیاری برای سازمانهای دارای سیستم مدیریت زیستمحیطی دارد. سازمانها و شرکتها متوجه میشوند که استفاده از استاندارد به آنها در موارد زیر کمک میکند:
- بهبود بهرهوری منابع
- کاهش ضایعات
- کاهش هزینهها
- اندازهگیری اثرات زیستمحیطی
- کسب مزیت رقابتی در طراحی زنجیره تأمین
- افزایش فرصتهای تجاری جدید
- انجام تعهدات قانونی
- افزایش اعتماد ذینفعان و مشتریان
- بهبود تأثیر کلی محیطزیست
- مدیریت ثبات تعهدات زیستمحیطی
ساختار ایزو ۱۴۰۰۱
ساختار ایزو ۱۴۰۰۱ به ده بند تقسیم میشود. سه مورد اول مقدماتی هستند و هفت مورد آخر شامل الزامات سیستم مدیریت زیستمحیطی است. در اینجا هفت بند مهم را بررسی میکنیم:
بخش ۴: زمینه سازمان
بخش ۴ در مورد الزاماتی برای درک سازمان شما بهمنظور پیادهسازی EMS صحبت میکند. این بند شامل الزامات برای شناسایی مسائل داخلی و خارجی، شناسایی افراد ذینفع و انتظارات آنها، تعریف دامنه EMS و شناسایی فرایندهای موردنیاز است.
بخش ۵: رهبری
الزامات رهبری نیاز به مدیریت ارشد را برای نقش مؤثر در اجرای EMS پوشش میدهد. مدیریت ارشد باید با اطمینان از تعهد زیستمحیطی، تعریف و ابلاغ خطمشی زیستمحیطی و تعیین نقشها و مسئولیتها در سراسر سازمان، تعهد خود را به EMS نشان دهد.
بخش ۶: برنامهریزی
مدیریت ارشد باید برای عملکرد مداوم EMS نیز برنامهریزی کند. ریسکها و فرصتها در سازمان باید ارزیابی شوند و اهداف محیطی برای بهبود شناسایی و برنامهریزی دستیابی به این اهداف انجام شود.
علاوه بر این، لازم است سازمان تمام روشهای تعامل و تأثیر فرایندهای سازمانی بر محیط و همچنین تعهدات قانونی موردنیاز سازمان را ارزیابی کند.
بخش ۷: پشتیبانی
این بخش از ایزو ۱۴۰۰۱ به مدیریت تمام منابع برای EMS میپردازد، و همچنین شامل الزامات مربوط به شایستگی، آگاهی، ارتباطات و کنترل اطلاعات مستند (اسناد و سوابق موردنیاز برای فرایندهای شما) است.
بخش ۸: عملیات
الزامات عملیات به تمام جنبههای کنترلهای محیطی فرایندهای سازمانی، شناسایی موقعیتهای اضطراری بالقوه و برنامهریزی پاسخها میپردازد تا در صورت وقوع یک وضعیت اضطراری آماده پاسخگویی باشید.
بخش ۹: ارزیابی عملکرد
این بخش الزامات موردنیاز برای نظارت بر عملکرد EMS خود را شامل میشود. این الزامات شامل نظارت و اندازهگیری فرایندهای شما، ارزیابی انطباق با محیطزیست، ممیزیهای داخلی و بررسی مداوم مدیریت است.
بخش ۱۰: بهبود
آخرین بخش شامل الزامات موردنیاز برای بهبود EMS شما در طول زمان است. این بخش شامل نیاز به ارزیابی عدم انطباق فرایند و انجام اقدامات اصلاحی برای آنها است.
همه این بخشها بر اساس یک چرخه Plan-Do-Check-Act هستند که از این عناصر برای اعمال تغییرات در فرایندهای سازمان بهمنظور هدایت و حفظ بهبودها در سازمان استفاده میکنند.
یکپارچهسازی ایزو ۹۰۰۱ و ایزو ۱۴۰۰۱
ادغام استانداردهای سیستم مدیریت میتواند تمرکز را افزایش و احتمال سردرگمی را کاهش دهد. عناصر ایزو ۹۰۰۱ را میتوان با الزامات ایزو ۱۴۰۰۱ ترکیب کرد. مسئولیت استانداردهای ترکیبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تهیه پیشنویس بیانیه خطمشی و اهداف قابلسنجش
- تنظیم نمودارهای سازمانی و شرح وظایف
- تأمین منابع کافی
- مدیریت اسناد برای هر دو استاندارد در یک سیستم کنترل سند واحد
- تعیین نماینده مدیریت و هماهنگکننده سیستمهای مدیریت کیفیت و محیطزیست
هنگام ترکیب اجزای این دو استاندارد، سازمان باید انتظارات مشتریان و دولت را برآورده کند و عناصر مدیریت زیستمحیطی را در برنامههای ممیزی داخلی و جلسات آموزشی بگنجاند.
ایزو ۱۴۰۰۱ چه موضوعاتی را پوشش میدهد؟
ایزو ۱۴۰۰۱ در بالاترین سطح، موضوعات زیر را باتوجهبه سیستمهای مدیریت زیستمحیطی پوشش میدهد:
- زمینه سازمان
- رهبری
- برنامهریزی
- پشتیبانی
- عمل
- سنجش عملکرد
- بهبود
اهمیت پیادهسازی ایزو ۱۴۰۰۱
مهم است که خطرات مرتبط با محیطزیست را شناسایی کنید؛ زیرا چالشهای مهمی را برای مشاغل ایجاد میکند. مزایای ایزو ۱۴۰۰۱ قابلچشمپوشی نیست. شرکتهای بزرگ و کوچک از این استاندارد بهخوبی استفاده کردهاند و از مزایای آن بهرهمند شدهاند.
در اینجا فقط چند مورد از این مزایا ذکر شده است:
بهبود اعتبار سازمان
با اطمیناندادن به مشتریان مبنی بر اینکه متعهد به مدیریت قابل اثبات اثرات زیستمحیطی خود هستید، میتوانید تصویر و سهم بازار خود را از طریق حفظ یک تصویر عمومی خوب و بهبود روابط با جامعه افزایش دهید.
بهبود کنترل هزینه
یکی از پیشرفتهایی که همه شرکتها به دنبال آن هستند کاهش هزینهها است. EMS میتواند با صرفهجویی در انرژی و مواد ورودی به این امر کمک کند.
استفاده از تصمیمگیری مبتنی بر شواهد
با استفاده از دادههای دقیق برای تصمیمگیری میتوانید بهجای چندین بار تلاش ناموفق، شانس موفقیتآمیز بودن بهبودهای خود را در اولینبار افزایش دهید. با استفاده از این دادهها برای ردیابی پیشرفت خود، میتوانید این بهبود را قبل از رخ داد عیوب اعمال و در هزینهها و زمان صرفهجویی کنید.
ایجاد فرهنگ بهبود مستمر
با بهبود مستمر، میتوانید بهمنظور بهبود تصویر عمومی خود و کاهش بالقوه هزینهها، همانطور که در بالا ذکر شد، به سمت فرایندهای بهتر و کاهش اثرات زیستمحیطی به روشی سیستماتیک کار کنید.
ISO 14001:2004 در مقابل ISO 14001:2015
ویرایش ۲۰۱۵ ایزو ۱۴۰۰۱ تعدادی از تغییرات را نسبت به نسخههای قبلی معرفی میکند. بررسی ۲۰ سال تحقیق در مورد این استاندارد برای اعضای ASQ در دسترس است.
بهعنوان بخشی از تلاش برای ساختاربندی همه استانداردهای ISO به روشی یکسان، بازنگریهای این استاندارد شامل ترکیب ساختار سطح بالا، استفاده از تعاریف اجباری و ترکیب الزامات استانداردهای مشترک است.
۱۰ حوزه اصلی تجدیدنظر شده در سال ۲۰۱۵
- گسترش در پوشش و دامنه EMS
- تعاملات موردنیاز با طرفهای خارجی
- الزامات جدید برای مشارکت رهبری
- گسترش الزامات انطباق قانونی
- نیاز به برنامهریزی و کنترل مبتنی بر ریسک
- الزامات اسناد جدید
- الزامات کنترل عملیاتی گسترده
- تغییرات در شایستگی و الزامات آگاهی
- تأثیرات بر برنامه حسابرسی داخلی
- افزایش هزینههای صدور گواهینامه
چرخه عمر استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱
کمیتههای مسئول ISO 14001، کمیته فنی ISO/TC 207 (مدیریت زیستمحیطی) و کمیته فرعی SC 1 (سیستمهای مدیریت زیستمحیطی) هستند. این نسخه از نظر فنی بازنگری و جایگزین نسخه دوم (ISO 14001:2004) شد.
جمعبندی
ایزو ۱۴۰۰۱ یک استاندارد بینالمللی برای سیستمهای مدیریت محیطی (EMS) است. این استاندارد یک چارچوب فراهم میکند تا سازمانها بتوانند سیستم مدیریت محیطی خود را تأسیس و پیادهسازی کرده و برای حفظ و بهبود مستمر آن تلاش کنند. این استاندارد برای انواع و اندازههای مختلف سازمانها قابل اعمال است و ابزار مهمی برای کسبوکارهایی است که به مسئولیت محیطی متعهد هستند.
سوالات متداول
در این مقاله بررسی کردیم که پایداری محیطی در جهان امروز یک ضرورت است. سازمانها در سراسر جهان به اهمیت مدیریت تأثیرات محیطی خود پی بردهاند و استاندارد ISO 14001 نقش اساسی در این زمینه ایفا میکند. در ادامه به سوالات متداول در این مورد پاسخ میدهیم:
ISO 14001 استانداردی بینالمللی است که به سازمانها کمک میکند تا یک سیستم مدیریت محیطی (EMS) را پیادهسازی کرده و به بهبود عملکرد محیطی خود بپردازند.
آخرین ورژن ISO 14001 در حال حاضر مربوط به سال ۲۰۱۵ است. این ورژن جدید با اصلاحات و بهروزرسانیهای مهم در مقایسه با ورژنهای قبلی استاندارد ارائه شده است و الزامات بهبود یافتهای را برای سیستم مدیریت محیطی فراهم کرده است.
استفاده از این استاندارد به صورت داوطلبانه است و سازمانها به تصمیم خود میتوانند آن را پیادهسازی کرده و مزایای مدیریت محیطی را تجربه کنند.
هدف اصلی این استاندارد، تشویق سازمانها به تأسیس، پیادهسازی، نظارت و بهبود مداوم یک سیستم مدیریت محیطی است که باعث حفاظت از محیطزیست، پیشگیری از آلودگی و بهرهوری در استفاده از منابع میشود.
اخذ گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ از ایزوسیستم
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامههای بینالمللی ایزو (ISO) را برای سازمانها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر میکند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را بهعنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامههای بینالمللی ایزو فعالیت میکند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...
۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴ایزوسیستم برترین مرکز صدور مدارک بین المللی ایزو و دارنده مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت می باشد.
هشدار: مراقب نیش مراکز بدون مجوز رسمی در حوزه ی خدمات مشاوره و صدور گواهینامه های ایزو باشید!