سیستم مدیریت ایمنی (SMS)
سیستم مدیریت ایمنی SMS یا مخفف Safety Management System است. این سیستم چارچوب یا رویکردی مدیریتی است که برای کاهش و کنترل ریسک ایمنی در محل کار کاربرد دارد. SMS به کلیه رویه‌ها، سیاست‌ها و فعالیت‌هایی اشاره دارد که سازمان برای رساندن خطرات ایمنی در سطوح قابل‌تحمل انجام می‌دهد. سیستم‌های مدیریت ایمنی پایه و اساس تصمیم‌گیری مبتنی بر ریسک را فراهم می‌کنند و به سازمان‌ها اجازه می‌دهند تا از ایمنی عملیات اطمینان حاصل کنند.
هدف سیستم‌های مدیریت ایمنی
هدف اصلی یک سیستم مدیریت ایمنی ارائه رویکردی سیستماتیک برای مدیریت ریسک‌های عملیات است. این سیستم به دنبال بهبود ایمنی از طریق مدیریت فرایندهای موجود و تقویت فرهنگ ایمنی است. استفاده از مدیریت ایمنی مؤثر در ادامه فعالیت و رشد کسب‌وکار، به‌ویژه در صنایع پرخطر مانند حمل‌ونقل هوایی، صنایع تولید انرژی، ساخت‌وساز و… بسیار مهم است.
دلایل استفاده از SMS
با وجود یک سیستم مدیریت ایمنی، سازمان‌ها می‌توانند به طور منظم خطرات را کنترل کرده و آزمایش‌های کنترل را برای اطمینان از اثربخشی آن‌ها بررسی و برجسته کنند. کسب‌وکارها به سه دلیل اخلاقی، قانونی و مالی از سیستم‌های مدیریت ایمنی استفاده می‌کنند.
کارفرمایان تعهد اخلاقی دارند که محیط امن و مطمئنی را برای کارکنان فراهم کنند. در بیشتر موارد آن‌ها باید با قوانین و استانداردهای محلی که الزامات ایمنی را مشخص میکند مطابقت داشته باشند. اگر کارفرما اقدامات مناسبی را برای ایمن کردن محل کار تا حد ممکن انجام دهد، می‌تواند از مواجهه قانونی و مخارج مالی ناشی از حوادث نیز جلوگیری کند.
نکاتی برای ایجاد یک سیستم مدیریت ایمنی مؤثر
ازآنجایی‌که سیستم‌های مدیریت ایمنی یک چارچوب کلی هستند، سازمان‌ها باید قبل از ایجاد آن ماهیت کار خود را در نظر بگیرند. نمونه‌هایی از سیستم‌های مدیریت ایمنی عبارت‌اند از:
- سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (ISO 45001:2018)
- چارچوب مراقبت مسئول از انجمن صنایع شیمیایی
- چارچوب سطح بالا برای مدیریت ایمنی فرایند ایجاد شده توسط مؤسسه انرژی
۴ جزء و ۱۲ عنصر یک سیستم مدیریت ایمنی
SMS چهار جزء در چارچوب خود دارد که اغلب آن را به‌عنوان چهار ستون سیستم مدیریت ایمنی می‌شناسند. ۴ جزء سیستم مدیریت ایمنی شامل موارد زیر است:
- سیاست ایمنی و اهداف
- مدیریت ریسک ایمنی
- تضمین ایمنی
- ارتقای ایمنی
هر جزء SMS حاوی عناصری است که نیازهای خاص را برای پیاده‌سازی و نگهداری موفق یک سیستم مدیریت ایمنی توصیف میکند. ۱۲ عنصر سیستم مدیریت ایمنی شامل موارد زیر است:
- تعهد مدیریت
- ایمنی پاسخگویی و مسئولیت‌ها
- انتصاب پرسنل ایمنی کلیدی
- هماهنگی برنامه‌ریزی واکنش اضطراری
- اسناد مدیریت ایمنی
- شناسایی خطر
- ارزیابی ریسک ایمنی و کاهش آن
- نظارت و اندازه‌گیری عملکرد ایمنی
- مدیریت تغییرات
- بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی
- آموزش‌وپرورش
- ارتباطات ایمنی
عناصر کلیدی یک سیستم مدیریت ایمنی
یک سیستم مدیریت ایمنی کارآمد که عملکردهای ایمن را در سراسر سازمان تضمین میکند باید چندین عنصر مهم داشته باشد. این عناصر را در ادامه بررسی می‌کنیم:
تعریف نحوه مدیریت ریسک توسط سازمان
بسیاری از سازمان‌ها رویه‌های عملیاتی را برای کاهش و مدیریت ریسک اصلاح می‌کنند. سیستم مدیریت ایمنی باید شرح مفصلی از سیاست‌های مدیریت ریسک سازمان و آنچه که سازمان برای کاهش ریسک در محل کار انجام داده است ارائه دهد.
فهرست‌کردن ریسک‌ها و کنترل‌های موجود
سیستم مدیریت ایمنی باید شامل فهرستی جامع از هرگونه خطر شناسایی‌شده در محل کار و کنترل‌های موجود برای مدیریت آن‌ها باشد. فهرست‌کردن کنترل‌های موجود نشان می‌دهد که سازمان ایمنی کارکنان را جدی می‌گیرد. با شناسایی خطرات جدید در محل کار و اجرای کنترل‌های جدید، این لیست به طور مرتب به‌روز می‌شود.
ارتباط مؤثر و گزارش‌دهی در سراسر سازمان
ایجاد فرهنگ ایمنی که ارتباطات و گزارش‌دهی دقیق را در سرتاسر سازمان در اولویت قرار دهد بسیار مهم است. پاسخگویی و گزارش‌دهی باید در هر سطح از سازمان وجود داشته باشد. در صورت شناسایی خطرات توسط یک کارمند، آن‌ها باید گزارش خود را به مافوق ارائه دهند.
سپس مدیریت گزارش را بررسی کرده و تعیین میکند که آیا کنترل‌های اضافی برای کاهش خطرات جدید نیاز است یا خیر. این فرایند هسته اصلی مدیریت ریسک مؤثر را تشکیل می‌دهد و به شرکت اجازه می‌دهد تا خطرات موجود در محل کار را شناسایی کند.
ایجاد رویه‌هایی برای شناسایی و اصلاح مشکلات عدم انطباق
مدیریت ایمنی کارآمد باید رویه‌هایی را برای شناسایی هرگونه مشکل عدم انطباق در محل کار داشته باشد. اگر الزامات قانونی وجود دارد که کارفرمایان برای اطمینان از ایمنی کارکنان باید رعایت کنند، شرکت باید رویه‌هایی را برای شناسایی هرگونه عدم انطباق و اصلاح آن فوراً ایجاد کند.
ایجاد برنامه‌های برای بهبود مستمر
برای سازمان‌ها ضروری است که اهمیت ترویج فرهنگ ایمنی را در سراسر جهان تقویت کنند. به‌این‌ترتیب، رویه‌هایی باید وجود داشته باشد تا به هر کسی از درون سازمان اجازه ارائه پیشنهاد بدهد. برنامه‌ای که بر ایجاد بهبود و ارائه پیشنهاد تمرکز میکند، می‌تواند به سازمان کمک کند تا ایمنی کارکنان خود را بهبود بخشد.
مزایای پیاده‌سازی سیستم مدیریت ایمنی
توسعه و پیاده‌سازی سیستم مدیریت ایمنی در محیط کار مزایای زیادی دارد. در ادامه به چند مورد مهم اشاره می‌کنیم:
تقویت فرهنگ ایمنی در محل کار
هنگامی که مدیر مجموعه به طور مداوم بر مدیریت ریسک تمرکز میکند و آگاهی در مورد خطرات در محیط کار را گسترش می‌دهد، به طور خودکار به بهبود نگرش و رفتار کارکنان نسبت به ایمنی در محل کار کمک میکند. سپس کارمندان نیز ایمنی در محل کار را جدی می‌گیرند و در نهایت به ایجاد و تقویت فرهنگ ایمنی کمک می‌کنند.
بهبود عملکرد مدیریت ریسک
سیستم‌های مدیریت ایمنی می‌تواند به شما در شناسایی خطرات محل کار، ارزیابی خطرات برای ایمنی کارکنان، اثربخشی کنترل‌های ایمنی و شناسایی مناطقی که در آن کنترل وجود ندارد کمک کند. شرکت‌ها اکنون ترجیح می‌دهند به‌جای کار با کاغذ از نرم‌افزار نظارت بر ایمنی برای توسعه چک‌لیست‌ها یا استفاده از الگوهای گزارش استفاده کنند. همه این موارد کمک زیادی به بهبود عملکرد مدیریت ریسک شرکتی می‌کنند.
بهبود تصویر عمومی سازمان به دلیل کاهش حوادث
شرکت‌هایی که در سیستم‌های مدیریت ایمنی سرمایه‌گذاری می‌کنند، می‌توانند محیط کار ایمن‌تری را برای کارکنان خود فراهم کنند. این به معنای حوادث و اختلالات کمتر در محل کار است و نشان می‌دهد که شرکت به ایمنی کارگران خود اهمیت می‌دهد؛ در نتیجه وجهه عمومی شرکت نیز بهبود می‌یابد که اغلب در جذب استعدادهای برتر و مشتریان جدید مؤثر است.
کاهش جریمه ناشی از عدم انطباق با الزامات قانونی
مشاغلی که در صنایع خاصی کار می‌کنند باید با استانداردها و الزامات خاص صنف خود برای اطمینان از ایمنی کارگران مطابقت داشته باشند. اگر شرکتی از این قوانین پیروی نکند، با جریمه‌های سنگینی روبه‌رو می‌شود.
یک سیستم مدیریت ایمنی ایده‌آل فقط به دنبال انطباق با الزامات قانونی نیست، بلکه به کارکنان اجازه می‌دهد پیشنهادات بهتری را هم که برای افزایش ایمنی موقعیت شغلی خود دارند در میان بگذارند؛ این امر خطر تلفات غیرطبیعی را کاهش می‌دهد.
جمع‌بندی
سیستم مدیریت ایمنی (SMS) مجموعه‌ای از فرایندهای ساختاریافته است که تصمیم‌گیری مؤثر مبتنی بر ریسک را برای عملکردهای روزانه کسب‌وکار فراهم میکند. فرایندهای کلیدی یک سیستم مدیریت ایمنی عبارت‌اند از شناسایی خطر، گزارش رویداد، مدیریت ریسک، اندازه‌گیری عملکرد و تضمین کیفیت. سیستم‌های مدیریت ایمنی به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا محصولات یا خدمات را در بالاترین سطح ایمنی ارائه دهند و سلامت کارکنان خود را نیز حفظ کنند. این سیستم همچنین می‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای رسمی برای برآورده‌کردن الزامات قانونی مرتبط با حیطه فعالیتی سازمان‌ها عمل کند.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
