PRPs چیست؟ – برنامه های پیش نیاز در صنایع غذایی و بهداشتی

PRPs چیست؟

PRPs چیست؟ برنامه‌های پیش‌نیاز، برنامه‌ها و شیوه‌هایی هستند که برای پرداختن به نقش محیط در تولید محصولات غذایی ایمن اجرا می‌شوند. ایزو ۲۲۰۰۰ مستلزم آن است که سازمان برنامه‌های PRP را برای کنترل احتمال آلودگی از طریق محیط کار ایجاد کند.

آشنایی با برنامه های پیش نیاز PRPs ( در صنایع غذایی و بهداشتی )

یکی ازشروط تامین سلامت جامعه ، تامین سلامت مواد غذایی می باشد. ازاین رو ایمنی مواد غذایی یکی از شاخص ها مهم توسعه می باشد.

مواد غذایی درهنگام توزیع وعرضه درمعرض آلودگی هایی که ناشی از عوامل بیولوژیک وشیمیایی می باشد هستند. جهت ایمنی وسلامت غذا کنترل فرآیندهای مختلف درکل پروسه زنجیره غذایی اززمان تولید مواد اولیه تامصرف نهایی امری بسیارمهم می باشد.

به همین جهت لازم است روش های کنترلی مناسب جهت ایمنی مواد غذایی به کار گرفته شود مانند کنترل آلودگی بهداشت موادغذایی ، شرایط بهداشتی، برنامه های پیش نیاز PRPS مخفف prerequisite program می باشد.

ارتباط HACCP با PRPs چیست؟

PRPs چیست؟ Prps یک روش و یا فرآیندی است که درجهت کنترل ایمنی موادغذایی درمقابل خطراتی ازقبیل خطرات بیولوژیکی ، شیمیایی ، فیزیکی یارادیولوژیکی به کاربرده می شود. کنترل آن میتواند خطرات تهدید کننده موادغذایی را کاهش ، پیشگیری و یا حذف کند.

به عبارتی PRPS به شرایطی که درجهت حفظ محیط بهداشتی و سالم درسرتاسر زنجیره غذایی ضروری است میگویند. سازمان جهانی بهداشت PRPS را این گونه تعریف کرده است : به شرطی که لازم است که قبل ودرطول پیاده سازی HACCP درجهت ایمنی مواد غذایی اجراشود. PRPS اساس اجرای هرچه موثرتر HACCP می باشد.

توسعه HACCP به کمک PRP 

برنامه های پیش نیاز یا PRP برای توسعه سیستم های موثر HACCP ضروری هستند. در تئوری، PRP به عنوان پایه و اساس این سیستم عمل می کند؛ هر چه پایه تاسیسات قوی تر باشد، برنامه ایمنی غذایی آن قوی تر است.

بنابراین، PRP شرایط محیطی و عملیاتی اولیه لازم برای تولید مواد غذایی ایمن و سالم را فراهم می کند. نکته کلیدی این است که این PRP ها نه تنها باید به خوبی مستند شده باشند، بلکه به درستی اجرا و نظارت شوند تا از انطباق در هر زمان، توسط کارکنان و بازدیدکنندگان به طور یکسان اطمینان حاصل شود.

اجزاء PRPs چیست؟

برنامه PRPS  دو جزء اصلی دارند :

• نوشتن برنامه که باید شامل سیاستگزاری ها،نحوه پایش،ثبت و یادداشت نمودن و بایگانی کردن باشد.
• اجرای برنامه که باید تمامی افراد درزمینه هدایت فعالیت ها ورسیدن به استاندارد مورد نیازآموزش لازم ببینند.

PRPS شامل آیتم هایی مانند : دریافت موارد کنترل شیمیایی ، کنترل آلرژن ، اصول تولیدمحصول خوب ( GMP ) ، ممیزی، کنترل آفات ، تعمیر و نگهداری پیشگیرانه وردیابی می باشد.

موارد ذکر شده باتوجه به نوع مکان ممکن است تغییرکند. هرکارخانه باتوجه به سیاست های خود درمورد اینکه چه برنامه و آیتم هایی جهت پیاده سازی PRPS لازم است، تصمیم گیری میکند.

برنامه های پیش نیاز در سطح توزیع و عرضه

مهمترین برنامه پیش نیاز درسطح توزیع وعرضه شامل موارد زیر می باشد :

• طراحی بهداشت تاسیسات
• رعایت بهداشت محیط کار
• دفع و نابود سازی ضایعات
• مبارزه با جانوران موذی
• بهداشت کارکنان
• رعایت بهداشت ازتولید تاعرضه
• آموزش

سوالاتی که در PRPs مطرح می شوند

نکات مهم هنگام نوشتن یک برنامه PRPs چیست؟ باید یک شکل پیشنهادی از انجام فعالیت ها درنظربگیریم که باید کنترل شود. دراین مرحه چندسوال مطرح می شود :

• چه چیزی : این برنامه جهت کنترل چه فعالیتی نوشته می شود به عنوان مثال جهت کنترل سالم سازی وتصفیه آب
• چگونه : این کنترل چگونه باید انجام انجام شود.
• چه وقت : هرچندوقت یک باراین کنترل باید انجام شود.
• چه کسی : چه کسی مسئول انجام این کنترل می باشد.
• کجا : مکانی که درآن عمل کنترل انجام می شود.

بعد از انجام این کنترل ها به یک سری مدارک دست پیدا می کنیم که در مواقع لزوم باید تغییر یابد و به روز شوند. اقدامات کنترلی جهت ازبین بردن خطرات باید در سطح زنجیره موادغذایی ازتوزیع تاعرضه به کارگرفته شود.

بنابراین مستندسازی دراین مرحله انجام می شود که این مستندات باید نحوه مدیریت فعالیت هایی که در برنامه به کار رفته را مشخص کنند. مستندسازی هم محصول و هم فرآیند را می تواند در برگیرد.

PRP  در کل زنجیره غذایی قابل استفاده است

ایزو ۲۲۰۰۲ (برنامه های پیش نیاز در مورد ایمنی مواد غذایی) شامل مشخصات فنی در نظر گرفته شده برای پشتیبانی از سیستم های مدیریت ایمنی مواد غذایی، کنترل خطرات ایمنی مواد غذایی و به ویژه پشتیبانی از گواهینامه ایزو ۲۲۰۰۰ است. این مشخصات فنی را می توان در تمام قسمتهای زنجیره غذایی برای پشتیبانی از سیستم های مدیریت فعلی آنها استفاده کرد.

PRP خطراتی است که باید کنترل شوند و لزوماً در برنامه HACCP یا جریان فرآیند کنترل نمی شوند. مانند کنترل آفات ، دفع مواد زائد و بهداشت پرسنل.

ایزو ۲۲۰۰۲ چیست؟

ISO برای ارائه راهنمایی بیشتر به شرکت‌ها در هنگام ساخت برنامه‌های پیش‌نیاز، مشخصات فنی ISO/TS 22002-1 «برنامه‌های پیش‌نیاز در ایمنی مواد غذایی – بخش ۱: تولید مواد غذایی» را منتشر کرده است. این سند معادل PAS 220 است که پس گرفته شده و با سند ISO جایگزین شده است.

ISO/TS 22002-1  برای استفاده با استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ در نظر گرفته شده است و الزامات دقیق تری را برای تولیدکنندگان مواد غذایی ارائه می دهد تا در هنگام توسعه و اجرای PRP از آن‌ها پیروی کنند. بر خلاف ISO 22000 که برای همه سازمان‌های زنجیره غذایی اعمال می شود، ISO 22002 فقط برای تولیدکنندگان مواد غذایی اعمال می‌شود.

الزامات پیش‌نیاز ISO 22002-1

برنامه های پیش نیاز در ISO 22002-1 (قبلاً PAS 220) شامل الزامات زیر است:

• ساخت و ساز و چیدمان ساختمان
• چیدمان محل و فضای کار
• آب و برق – هوا، آب، انرژی
• دفع زباله
• مناسب بودن تجهیزات، تمیز کردن و نگهداری
• مدیریت مواد خریداری شده
• اقدامات برای پیشگیری از آلودگی متقاطع
• تمیز کردن و ضد عفونی کردن
• کنترل آفات
• بهداشت پرسنل و امکانات کارکنان
• مراحل فراخوان محصول
• انبارداری
• اطلاعات محصول
• دفاع غذایی، هوشیاری زیستی و بیوتروریسم

الزامات پیش‌نیاز – ISO 22000

ISO 22000 مستلزم آن است که سازمان برنامه های PRP را برای کنترل احتمال آلودگی از طریق محیط کار ایجاد کند. این استاندارد مناطق و برنامه‌هایی را که باید در طول توسعه PRP در نظر گرفته شوند، مشخص می‌کند. به عنوان مثال، برنامه های کنترل آفات، بهداشت پرسنل و چیدمان محل.

با این حال مسئولیت توسعه جزئیات برنامه را به سازمان واگذار می‌کند و الزامات خاصی برای برنامه کنترل آفات ارائه نمی‌کند، بلکه از شما می‌خواهد تعیین کنید که چه چیزی برای سازمان شما مناسب است.

الزامات پیش‌نیاز – FSSC 22000

اگر سازمان شما قرار است گواهینامه FSSC 22000 را دریافت کند، باید تمام الزامات ISO/TS 22002-1 را رعایت کرده و سپس FSSC 22000 را پیاده‌سازی کنید.

الزامات پیش‌نیاز – SQF

SQF Edition 9 به اصول ایمنی مواد غذایی در ماژول‌های مختلف استاندارد می‌پردازد. ماژول‌های مختلف برای بخش های مختلف صنایع غذایی اعمال می شود. به عنوان مثال، ماژول ۱۱ شامل الزامات برنامه های پیش نیاز برای تولید کنندگان یا پردازشگرهای مواد غذایی است.

PRPهای نگهداری پیشگیرانه

PRP های نگهداری پیشگیرانه باید ثبت کنند که تجهیزات شما مسائل آلودگی ناشی از عدم نگهداری یا در طول فعالیت های تعمیر و نگهداری را نشان نمی دهد. طبق الزامات سختگیرانه PRP، سوابق مربوط به هر تعمیر، مواردی که قبل و بعد از تعمیر باید تمیز یا ضدعفونی شوند، و هرگونه بازرسی تجهیزات سیار و ابزار لازم برای مطابقت باید ثبت شوند.

این برنامه‌های بر زیرساخت‌ها، محوطه‌های بیرونی و مناطق پشتیبانی مانند اتاق‌های بخار و موتورخانه نیز نظارت می‌کنند. روش‌های GMP کارکنان تعمیر و نگهداری نیز یک PRP کلیدی برای اطمینان از آلوده نشدن سطوح تماس محصول و محصول در طول تعمیرات یا فعالیت‌های PM هستند.

آموزش کارکنان

آیا کارکنان شما می‌دانند که PRPs چیست؟ آموزش کارکنان یکی از حیاتی ترین برنامه های موجود در PRP است. بدون آموزش موثر کارمندان، هم برنامه HACCP و هم PRP شما در خطر هستند.

آموزش ایمنی مواد غذایی و بهداشت شخصی، آموزش خاص شغل و موضوعات اجباری طبق الزامات آموزشی واجد شرایط FSMA است. کارمندان باید در هنگام استخدام در خصوص ایمنی مواد غذایی، بهداشت شخصی و ویژگی‌های خاص شغل خود آموزش ببینند.

مفاهیم کلیدی آموزشی باید با یادآوری های بصری در سرتاسر مرکز تقویت شود و کارکنان را تشویق کند که ایمنی غذا و برنامه های HACCP را دنبال کنند.

این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.