ایزو TS 16949 (استاندارد ایزو مدیریت کیفیت صنعت خودروسازی)

نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...

۰۲۳-۳۶۶۵۰ ۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴

مشاوره رایگان

سفارش گواهینامه ایزو

ایزو TS 16949 یکی از مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی در صنعت خودروسازی است که با هدف بهبود کیفیت و کاهش ضایعات در زنجیره تأمین قطعات خودرو ایجاد شده است. این استاندارد، که در واقع نسخه‌ای تخصصی از ایزو ۹۰۰۱ برای صنعت خودرو است، توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) و با همکاری انجمن بین‌المللی خودروسازان (IATF) توسعه یافته است. در سال ۲۰۱۶، استاندارد TS 16949 به IATF 16949 تغییر نام داد. در این مقاله به بررسی کامل اهمیت این استاندارد و تغییرات آن می‌پردازیم. اگر علاقه‌مند به دریافت گواهینامه این استاندارد هستید، باید درباره نسخه فعلی یعنی استاندارد IATF 16949، یکی از پرکاربردترین استانداردهای بین المللی صنعت خودرو، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

ایزو TS 16949 چیست؟

استاندارد ISO/TS 16949 استاندارد مدیریت کیفیت ویژه صنایع مرتبط با خودروسازی است. در این استاندارد، کلیه الزامات برای سیستم مدیریت کیفیت در طراحی، توسعه، تولید، نصب و ارائه خدمات مرتبط با صنعت خودرو تدوین شده است. به بیان ساده‌تر خودروسازان و شرکت‌های قطعه ساز زیرمجموعه و همکار آن‌ها با اجرای استاندارد TS 16949 ثابت می‌کنند که مدیریت کیفیت محصولات و خدمات در کلیه مراحل مورد توجه قرار گرفته است.

آخرین ورژن استاندارد ISO/TS 16949

ایزو TS 16949 برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. هدف از ایجاد این استاندارد، همسان‌سازی استانداردهای کیفیتی مختلفی بود که توسط تولیدکنندگان خودرو در سراسر جهان اعمال می‌شد. قبل از معرفی این استاندارد، هر شرکت خودروسازی قوانین و مقررات خاص خود را داشت، که این امر باعث ایجاد ناهماهنگی‌ها و پیچیدگی‌های فراوانی در زنجیره تأمین می‌شد. با توسعه و انتشار ایزو TS 16949، بسیاری از این استانداردهای پراکنده تجمیع شدند و در قالب یک استاندارد یکپارچه قرار گرفتند.

هدف از پیاده‌سازی استاندارد TS 16949

هدف از پیاده‌سازی ISO/TS 16949، پیاده‌سازی یک سیستم مدیریت کیفیت، به منظور میسر ساختن بهبود مستمر، پیشگیری از نقص و کاهش نوسان و اتلاف در زنجیره تامین است. استاندارد TS 16949 همراه با الزامات خاص مشتری، الزامات اساسی سیستم مدیریت کیفیت را برای خودروسازان و قطعه سازان فعال در صنعت خودرو پیاده‌سازی می‌کند.

اگرچه استاندارد ایزو ۹۰۰۱ (ISO 9001:2015) به‌عنوان یک سیستم مدیریت کیفیت، توانایی اجرای الزامات مدیریت کیفیت را در یک شرکت مرتبط با صنعت خودرو ایفا می‌کند اما با تدوین استاندارد فنی TS 16949، به صورت تخصصی، پیاده‌سازی سیستم مدیریت کیفیت برای شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز خودرو مورد تاکید قرار گرفته و اجرا می‌شود.

استاندارد ایزو TS 16949 و ارتباط با سایر استانداردها

به شرکت‌های قطعه‌سازی که اقدام به تولید محصولات مرتبط با صنعت خودرو می‌کنند توصیه می‌کنیم همراه یا پیش از پیاده‌سازی و دریافت گواهینامه استاندارد ایزو TS 16949، نسبت به پیاده‌سازی و دریافت گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ (استاندارد مدیریت کیفیت) یا سیستم مدیریت یکپارچه IMS که شامل ۳ استاندارد پایه و اصلی است، اقدام کنند. همچنین در صورتی که واحد صنعتی مایل به صادرات محصولات خود باشد توصیه می‌کنیم همراه با استاندارد TS 16949 نسبت به دریافت گواهینامه صادرات محصولات (CE) نیز اقدام نماید.

در شرکت‌های مجهز به آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسین، اخذ گواهینامه ایزو ۱۷۰۲۵ و در شرکت‌هایی که به رضایت مشتری توجه دارند اخذ ایزو ۱۰۰۰۲ و ایزو ۱۰۰۰۴ (استانداردهای مشتری مداری) را نیز پیشنهاد می‌کنیم.

مزایای پیاده‌سازی استاندارد ISO/TS 16949

به وسیله پیاده‌سازی استاندارد TS 16949 می‌توان باعث نزدیک کردن خواسته وانتظارات مرتبط با سیستم مدیریت کیفیت سازندگان قطعات خودرو و ایجاد زبانی مشترک بین آن‌ها و خودروسازان شد. همچنین این استاندارد ایجاد معیارهای تخصصی همراه با الزامات مشتریان، الزامات یک سیستم مدیریت را برای استفاده در کل زنجیره تامین قطعات و ملزومات خودروسازی معین می‌کند. عرضه‌کنندگان مستقیم و غیرمستقیم، کارخانه‌های خودروسازی و قطعه‌سازی که هدفشان حفظ و یا بدست آوردن جایگاه در وضعیت رقابتی بازار با استفاده از تولید قطعات با کیفیت بالاتر است، از پیاده‌سازی استاندارد ISO/TS 16949 بهره فراوانی خواهند برد. علاوه بر این مزایای زیر را نیز به همراه دارد:

• بهبود مستمر فرآیندهای سازمان و  پیشگیری از خرابی و اتلاف در زنجیره تامین
• حضور سازمان در بازارهای بین‌المللی با دریافت گواهینامه استاندارد ISO/TS 16949
• سازگار بودن استاندارد ایزو TS 16949 با سایر سیستم‌های مدیریتی
• امکان همکاری با صنعت خودرو کشور نظیر سایپا، ساپکو و ایران خودرو
• کاهش ضایعات در فرآیندهای تولیدی و خدماتی شرکت و سازمان
• شناسایی و به حداقل رساندن مخاطرات بالقوه برای کارکنان

چالش‌های پیاده‌سازی ایزو TS 16949 در سازمان‌ها

پیاده‌سازی ایزو TS 16949 ممکن است با چالش‌هایی نیز همراه باشد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هزینه‌های اجرایی: پیاده‌سازی کامل این استاندارد نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه برای آموزش، مشاوره، و بهبود زیرساخت‌هاست.
• نیاز به تغییر فرهنگ سازمانی: ایزو TS 16949 تأکید زیادی بر کیفیت و بهبود مستمر دارد که این امر ممکن است نیازمند تغییراتی در فرهنگ سازمانی باشد.
• هماهنگی با تأمین‌کنندگان: استاندارد TS 16949 نیازمند همکاری و هماهنگی کامل با تأمین‌کنندگان است، که این موضوع می‌تواند در برخی موارد چالش‌برانگیز باشد.

الزامات کلیدی ایزو TS 16949

برای اخذ گواهینامه ایزو TS 16949، سازمان‌ها باید الزامات کلیدی این استاندارد را رعایت کنند. این الزامات شامل بخش‌های مختلفی هستند که به بهبود سیستم مدیریت کیفیت کمک می‌کنند:

• مدیریت ریسک: سازمان‌ها باید روش‌های شناسایی و کاهش ریسک‌های مرتبط با تولید و کیفیت را پیاده‌سازی کنند.
• کنترل فرآیندها: تمامی فرآیندها باید به دقت کنترل شده و از قابلیت ردیابی برخوردار باشند.
• ارزیابی و تأیید تأمین‌کنندگان: تمامی تأمین‌کنندگان باید بر اساس معیارهای خاصی ارزیابی و تأیید شوند.
• آموزش کارکنان: کارکنان باید آموزش‌های لازم را برای انجام وظایف خود به بهترین شکل دریافت کنند.
• پایش و اندازه‌گیری عملکرد: سازمان‌ها باید به صورت مستمر عملکرد خود را اندازه‌گیری کرده و از داده‌های به‌دست‌آمده برای بهبود استفاده کنند.

تفاوت بین ISO/TS 16949 و IATF 16949

یکی از سوالات متداول درباره ایزو TS 16949، تفاوت آن با IATF 16949 است. در واقع، در سال ۲۰۱۶، استاندارد TS 16949 به IATF 16949 تغییر نام داد. این تغییر به‌دلیل این بود که انجمن بین‌المللی خودروسازان (IATF) به طور مستقیم مسئول توسعه این استاندارد شد. در نتیجه، الزامات جدیدی به استاندارد اضافه شد که هدف آن، بهبود بیشتر کیفیت و انطباق با نیازهای جدید بازار است.

پس IATF 16949:2016 نسخه فعلی است که از TS 16949:2009 به‌روزرسانی شده است. اگر علاقه‌مند به دریافت گواهینامه هستید، باید درباره نسخه فعلی یعنی استاندارد IATF 16949، یکی از پرکاربردترین استانداردهای بین المللی صنعت خودرو، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

چرا IATF 16949 را اجرا کنیم؟

پیاده‌سازی IATF 16949 تضمین می‌کند که مشتریان محصولات و خدمات با کیفیت و سازگار را دریافت می‍کنند. این مسئله به نوبه خود ممکن است مزایای تجاری زیادی را به همراه داشته باشد. این استاندارد به شما کمک می‌کند تا:

• اهداف را به وضوح بیان کنید و فرصت های تجاری جدید را شناسایی کنید.
• مشتریان را در اولویت قرار دهید و مطمئن شوید که نیازهای آنها به طور مداوم برآورده می شود.
• مشتریان مکرر داشته باشید، وفاداری مشتری را افزایش دهید، مشتریان جدید اضافه کنید و تجارت را افزایش دهید.
• به بازارهای جدید ورود کنید، زیرا برخی از بخش ها و مشتریان قبل از انجام تجارت به IATF 16949 نیاز دارند.
• خطرات مرتبط با سازمان خود را شناسایی و رسیدگی کنید.
• برای افزایش بهره وری و کارایی به روشی کارآمدتر کار کنید و هزینه های داخلی را کاهش دهید.
• از طریق مستندسازی و اجرای سیاست‌های مسئولیت‌پذیری شرکتی، مسئولیت اجتماعی بیشتری داشته باشید.

زمان اجرای IATF 16949

مطابقت با استاندارد IATF 16949 را می توان در هر زمانی انجام داد اما معمولاً در موارد زیر استفاده می شود:

• مشتریان این الزام را به عنوان بخشی از قرارداد مشخص می‌کنند.
• سازمان‌ها می‌خواهند محصولات خود را بهبود بخشند و رضایت مشتری را افزایش دهند.

نحوه پیاده‌سازی

تصمیم سازمان‌ها برای توسعه و اجرای هر QMS جدید یا بهبود یافته یک تصمیم استراتژیک است. تمام تلاش‌ها باید بر شناسایی و به حداقل رساندن ریسک در حین برآورده کردن و فراتر رفتن از اهداف و الزامات مشتری و سازمان متمرکز شود.

سازمان‌ها باید متعهد شوند که:

• مشتریان مستقیم و غیرمستقیم را به عنوان کسانی که از سازمان ارزش دریافت می کنند، بشناسند.
• نیازها و انتظارات فعلی و آتی مشتریان را درک کنند.
• اهداف سازمان را به نیازها و انتظارات مشتری پیوند دهند.
• نیازها و انتظارات مشتری را در سراسر سازمان به اشتراک بگذارند.
• برنامه ریزی، طراحی، توسعه، تولید، ارائه و حمایت از محصولات برای برآوردن نیازها و انتظارات مشتری طی کنند.
• اقداماتی در مورد نیازها و انتظارات طرف های ذینفع که می تواند بر رضایت مشتری تأثیر بگذارد انجام دهند.
• روابط با مشتریان را برای دستیابی به موفقیت پایدار مدیریت کنند.
• مسئولیت اجتماعی بیشتری داشته باشند.
• منابع لازم را برای اطمینان از برآورده شدن الزامات ایمنی محصول فراهم کنند.

ارزیابی انطباق طبق IATF 16949

انطباق IATF 16949 را می توان از طریق رویکرد هفت مرحله ای Quality-One به دست آورد:

1. بررسی اجمالی / برنامه ریزی اجرایی و مدیریتی
2. ارزیابی شکاف و برنامه ریزی
3. مستندات
4. اجرا و آموزش
5. ارزیابی داخلی و بررسی مدیریت
6. ارزیابی ثبت نام شخص ثالث
7. بهبود پایدار و مستمر

نقش ایزو TS 16949 در زنجیره تأمین خودروسازی

استاندارد TS 16949 نقش حیاتی در زنجیره تأمین قطعات خودروسازی دارد. این استاندارد تضمین می‌کند که تمامی تأمین‌کنندگان قطعات خودرو از فرآیندهای استاندارد شده و کنترل کیفیت بالایی برخوردار هستند. این امر موجب می‌شود که کیفیت نهایی محصولات بهبود یابد و مشتریان از قطعاتی با استاندارد بالا بهره‌مند شوند.

تاثیرات ایزو TS 16949 بر محیط‌زیست

یکی از اهداف اصلی ایزو TS 16949، کاهش ضایعات و بهینه‌سازی مصرف منابع است که به طور غیرمستقیم به کاهش اثرات زیست‌محیطی نیز کمک می‌کند. با پیاده‌سازی این استاندارد، بسیاری از سازمان‌ها موفق به کاهش مصرف مواد اولیه، آب، و انرژی می‌شوند، که این امر می‌تواند تاثیرات مثبت قابل‌توجهی بر محیط‌زیست داشته باشد.

چرخه عمر ISO/TS ۱۶۹۴۹

SO/TS ۱۶۹۴۹ توسط کارگروه بین‌المللی خودرو (IATF) با پشتیبانی ISO/TC ۱۷۶ (مدیریت کیفیت و تضمین کیفیت) تهیه شد.

ویرایش جدید این استاندارد را جایگزین نسخه ISO/TS ۱۶۹۴۹:۲۰۰۲ کردند که از نظر فنی مطابق با ISO ۹۰۰۱:۲۰۰۸ اصلاح شده است.

جمع‌بندی

ایزو TS 16949 نقش کلیدی در ارتقای کیفیت، کاهش ضایعات و بهبود فرآیندها در صنعت خودروسازی ایفا می‌کند. این استاندارد به شرکت‌های تولیدکننده و تأمین‌کنندگان خودرو کمک می‌کند تا با رعایت الزامات کیفی بالا، رضایت مشتریان خود را به حداکثر برسانند و با استانداردهای بین‌المللی انطباق داشته باشند. با وجود چالش‌هایی که ممکن است در پیاده‌سازی این استاندارد وجود داشته باشد، مزایای آن برای شرکت‌ها و محیط‌زیست چشم‌گیر است و می‌تواند به بهبود کلی صنعت کمک کند.

سوالات متداول