مدیریت ریسک سازمانی یا ERM چیست؟

مدیریت ریسک سازمانی یا ERM به مجموعه‌ای از فرایندها، روش‌ها و استراتژی‌هایی اطلاق می‌شود که به سازمان‌ها در تشخیص، ارزیابی، کنترل و مدیریت ریسک‌ها و فرصت‌ها کمک می‌کند. در دنیای امروز، هر سازمانی با مجموعه‌ای از ریسک‌ها و تهدیدات مواجه است که ممکن است به تحقق اهدافشان آسیب برساند.

به منظور کنترل و مدیریت این ریسک‌ها، سیستم مدیریت ریسک یا (Enterprise Risk Management) ERM به‌عنوان یک روش جامع در مقابله با ریسک‌ها و تهدیدات پیشنهاد می‌شود. در این مقاله، به بررسی این روش مدیریت ریسک و اهمیت آن خواهیم پرداخت.

ERM چیست؟

ERM یا Enterprise Risk Management یک چارچوب جامع برای مدیریت ریسک در سازمان‌ها است. این روش، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا با شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها، بهبودهای لازم را در عملکرد خود اعمال کنند و در برابر تهدیدات و مخاطرات موجود در محیط کسب‌وکار خود مقاومت کنند.

با توجه به تغییرات پیوسته در محیط کسب‌وکار و رشد روزافزون ریسک‌ها و تهدیدها، داشتن یک رویکرد سازمانی برای مدیریت ریسک ضروری است. این رویکرد باعث می‌شود که سازمان‌ها بتوانند از مزایایی همچون کاهش خطر، افزایش اطمینان و بهبود عملکرد برخوردار شوند.

اهمیت مدیریت ریسک

ERM  در واقع یک چارچوب جامع برای مدیریت ریسک است که به تمامی بخش‌های سازمان اعم از استراتژی، عملیات، مالی و منابع انسانی درک کاملی از ریسک‌های موجود می‌دهد. کنترل ریسک برای سازمان‌ها اهمیت بسیاری دارد. در ادامه به برخی از این اهمیت‌ها اشاره می‌کنیم:

 حفظ پایداری سازمان

ERM  به سازمان کمک می‌کند تا در معرض تهدیدات و ریسک‌های مختلف قرار گرفته و در عین حال پایداری خود را حفظ کند. با اجرای یک فرایند مدیریت ریسک قوی، سازمان می‌تواند بهبودهای لازم را در ساختار، روند کاری و تصمیم‌گیری‌های خود اعمال کند.

افزایش راندمان

با استفاده از ERM، سازمان می‌تواند بخش‌های مختلف فرایند خود را بهبود داده و راندمان عملکرد را افزایش دهد. با شناسایی و مدیریت بهتر ریسک‌ها، امکان بهینه‌سازی فرایندها و کاهش هدررفت‌ها وجود دارد.

مراحل مدیریت ریسک سازمانی

مدیریت ریسک شامل مراحل مختلفی است که باید در اجرای آن‌ها دقت شود. در ادامه به برخی از این مراحل اشاره می‌کنیم:

شناسایی ریسک‌ها: ریسک‌های موجود در سازمان شناسایی می‌شوند. این شناسایی می‌تواند از طریق بررسی سوابق، مصاحبه‌ها و تحلیل‌های موردی انجام شود و شامل شناسایی ریسک‌های مالی، عملیاتی، استراتژیک و غیره باشد.

 ارزیابی ریسک‌ها: پس از شناسایی ریسک‌ها، باید آن‌ها را ارزیابی کرد. در این مرحله، احتمال و تأثیر ریسک‌ها بر روی سازمان تعیین می‌شود. با تعیین احتمال و تأثیر هر ریسک، می‌توان به میزان خطر ریسک و اهمیت مدیریت آن پی برد.

کنترل و مدیریت ریسک‌ها: با توجه به ارزیابی ریسک‌ها، باید برنامه‌هایی برای کنترل و مدیریت آن‌ها اجرا شود. این برنامه‌ها شامل استراتژی‌ها، فرایندها و سیاست‌های مختلفی می‌شوند. این برنامه‌ها به سازمان کمک می‌کنند تا آمادگی لازم برای مقابله با ریسک‌ها را داشته باشد.

پایش و بازبینی: در این مرحله، ریسک‌ها و برنامه‌های مدیریت آن‌ها پایش می‌شوند. این بازبینی‌ها به سازمان کمک می‌کنند تا از کارایی برنامه‌های مدیریت ریسک اطمینان حاصل کنند و در صورت لزوم تغییرات لازم را اعمال کنند.

مزایای  ERM

استفاده از ERM برای سازمان‌ها فواید متعددی به همراه دارد. در ادامه به برخی از این فواید اشاره می‌کنیم:

کاهش خطر: یکی از فواید اصلی ERM، کاهش خطر و تهدیدات است. با شناسایی و مدیریت ریسک‌ها، سازمان می‌تواند از وقوع مشکلات و ضررهای بزرگ جلوگیری کند و خطر را به حداقل برساند.

افزایش اطمینان:ERM  باعث افزایش اطمینان سازمان در مواجهه با ریسک‌ها و تهدیدات می‌شود. با داشتن یک سیستم قوی مدیریت ریسک، سازمان به اطمینان بیشتری در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای استراتژی‌ها دست پیدا می‌کند.

روش‌ موثر مدیریت ریسک سازمانی

برای داشتن یک مدیریت ریسک موثر، روش‌هایی را باید در نظر گرفت. ابتدا باید یک تیم متخصص برای ERM تشکیل دهید. اعضای این تیم باید دارای تجربه و دانش کافی در زمینه مدیریت ریسک باشند و بتوانند به طور کامل ریسک‌های موجود را تحلیل کنند و برنامه‌های مناسبی برای مدیریت آن‌ها ارائه دهند. سپس باید از ابزارهای مناسب برای تحلیل و مدیریت ریسک‌ها استفاده کنید. این ابزارها می‌توانند شامل نرم‌افزارها، الگوریتم‌ها و فرآیندهای استراتژیک باشند.

موارد استفاده از  ERM

مدیریت ریسک یا ERM در بسیاری از صنایع و سازمان‌ها کاربرد دارد. به عنوان مثال در صنعت بانکداری و مالی بسیار اهمیت دارد. این صنعت با مواجهه با ریسک‌های مالی و اعتباری بسیاری روبرو است و نیاز به روش‌های مدیریت ریسک قوی دارد.

یا در صنعت نفت و گاز، ریسک‌هایی نظیر حوادث ناگوار، تجهیزات خراب و مسائل زیست‌محیطی وجود دارد. با استفاده از ERM، این صنعت می‌تواند در مقابل این ریسک‌ها مقاومت کند و بهبودهای لازم را در فرایندها و استراتژی‌های خود اعمال کند.

نکات کلیدی برای یک مدیریت ریسک موفق

برای داشتن یکERM  موثر، باید به دو نکته توجه ویژه‌ای کنید:۱- تعامل و همکاری ۲- مداومت

مدیریت ریسک باید به صورت تعاملی و با همکاری بین بخش‌های مختلف سازمان انجام شود. تعامل بین بخش‌های استراتژیک، عملیاتی، مالی و منابع انسانی بسیار مهم است تا بتوان ریسک‌ها را بهبود بخشید و به نتایج مطلوب دست یافت.

همچنین ریسک‌ها باید به صورت مداوم مدیریت شود. این یک فرایند پیوسته است که نیاز به بررسی و به‌روزرسانی مداوم دارد. تغییرات در محیط کسب‌وکار و جوامع مختلف ممکن است ریسک‌ها را تغییر دهند و بنابراین لازم است تا مدیریت ریسک نیز تطبیق داده شود.

سوالات متداول

همان‌طور که گفتیم مدیریت ریسک یک رویکرد جامع برای مدیریت ریسک در سازمان‌ها است. با پیاده‌سازی ERM، سازمان‌ها می‌توانند از مزایایی همچون بهبود عملکرد، کاهش خطر و افزایش اطمینان بهره‌برداری کنند. در ادامه به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم:

آیا مدیریت ریسک فقط برای  سازمان‌های بزرگ کاربرد دارد؟

خیر،ERM  برای سازمان‌ها با هر اندازه‌ای قابل استفاده است. هر سازمانی، بی‌نظمی‌ها و ریسک‌های خود را دارد و با استفاده از روش‌های مدیریت ریسک، می‌تواند این ریسک‌ها را مدیریت کند و عملکرد خود را بهبود بخشد.

آیا مدیریت ریسک تنها به معنی کاهش ریسک است؟

خیر، مدیریت ریسک به معنای شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌ها است. این فرایند شامل کاهش ریسک‌ها، پذیرش ریسک‌ها، انتقال ریسک و… است.

آیا ERM  تنها مرتبط با موارد مالی است؟

مدیریت ریسک یک فرایند پیوسته و مداوم است که در بسیاری از زمینه‌ها و صنایع از جمله مالی، عملیاتی، استراتژیک و منابع انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف آن، مدیریت همه نوع ریسک‌های موجود در سازمان است. با تغییرات در محیط کسب و کار و ظهور ریسک‌های جدید، نیاز به بررسی و به‌روزرسانی مداوم مدیریت ریسک وجود دارد.

نتیجه‌گیری

مدیریت ریسک و ERM ابزاری قدرتمند است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با ریسک‌ها و تهدیدات موجود در محیط کسب و کار خود به خوبی مقابله کنند. با استفاده از این روش، سازمان‌ها می‌توانند پایداری خود را حفظ کنند، راندمان عملکرد خود را افزایش دهند و از فواید متعدد دیگر بهره‌برداری کنند.

اخذ گواهینامه ایزو معتبر

ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) را برای سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را به‌عنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامه‌های بین‌المللی ایزو فعالیت می‌کند.

برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.