نمودار فرایند جریان یا FPC چیست؟

نمودار فرایند جریان یا FPC، نموداری است که مراحل متوالی یک فرایند و تصمیمات مورد‌نیاز برای انجام فرایند را نشان می‌دهد. FPC یا Flow Process Chart در هر مرحله با یک شکل نشان داده شده است. این اشکال توسط خطوط و فلش‌ها به هم متصل می‌شوند تا حرکت و جهت فرایند را نشان دهند.

نمودار فرایند جریان یا FPC چگونگی فرایند را تجزیه‌وتحلیل می‌کند و جریان کار را به ساده‌ترین زبان برای ما بیان می‌کند. این نمودار اطلاعات را گردآوری و تجزیه‌وتحلیل می‌کند و بهترین روش برای انجام کار را بیان می‌کند. ساز‌وکار نمودار فرایند جریان شبیه به نمودار فرایند عملیات OPC است.

تاریخچه

این نوع نمودار ریشه در دهه ۱۹۲۰ دارد. در سال ۱۹۲۱، مهندس صنایع و کارشناس کارایی فرانک گیلبرت، “نمودار فرایند جریان” را به انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) معرفی کرد. طی چند دهه بعد، این مفهوم در مهندسی صنایع، تولید و حتی تجارت، به شکل نمودارهای فرایند کسب‌وکار و پردازش اطلاعات گسترش یافت.

تفاوت OPC و FPC

در نمودار فرایند جریان علاوه بر عملیات و بازرسی سه بخش دیگر شامل: حمل ونقل، انبار و تاخیرات نیز وجود دارد.

• انبار: انبار محل مشخصی برای نگهداری قطعات و کالاها است و خروج محصولات از آن نیازمند مجوز است. انبار را در نمودار باعلامت مثلث نشان می‌دهیم.
• تاخیرات: هنگامی‌که انجام عملیات و بازرسی بعدی برنامه‌ریزی شده به‌ صورت فوری میسر نباشد تاخیر را داریم. تاخیر را با علامت D نشان میدهیم.
• حمل‌ونقل: جابجایی قطعات و کالاها طبق برنامه را حمل‌ونقل گویند؛ با این شرط که‌ جزء عملیات یا بازرسی نباشد. حمل‌ونقل را با فلش نشان می‌دهیم.

در واقع نمودارهای OPC و FPC چگونگی فرایند را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. به این ترتیب که اطلاعات را گردآوری می‌کنند. سپس آن‌ها را طبقه‌بندی و تجزیه‌وتحلیل کرده و بهترین روش برای انجام کار را بیان می‌کنند.

دلایل کاربرد نمودار فرایند جریان

هنگام مشاهده یک فرایند فیزیکی، برای ثبت اقدامات در حین وقوع و در نتیجه به دست آوردن یک توصیف دقیق از فرایند از FPC استفاده می‌کنیم. همچنین آن را هنگام تجزیه‌وتحلیل مراحل یک فرایند، برای کمک به شناسایی و حذف ضایعات به کار می‌بریم؛ بنابراین ابزاری برای برنامه‌ریزی کارایی است.

انواع نمودار فرایند جریان

انواع فلوچارت رایج عبارتند از:

• نمودار PERT
• نمودار جریان کار
• نمودار شنا
• نمودار جریان داده (DFD)
• نمودار فرایند جریان (PFD)
• مدل و نماد فرایند کسب‌وکار (BPMN 2.0)
• فلوچارت زبان مشخصات و توضیحات (SDL)
• نمودار جریان زنجیره فرایند مبتنی بر رویداد (EPC)

 ۴ نوع اصلی نمودار فرایند جریان

این چهار فلوچارت رایج برای توصیف فرایندهای تجاری، تولیدی یا اداری، نحوه عملکرد یک سازمان یا نحوه همکاری بخش‌های مختلف با یکدیگر عالی هستند.

• نجریان فرایند یا نمودار جریان ارتباطات
• گردش کار
• جریان شنا
• جریان داده

روش طراحی نمودار فرایند جریان یا FPC

برای طراحی یک نمودار فرایند جریان  یا FPC باید مراحل زیر را طی کنید:

• مشکل را شناسایی کنید.
• تمام فعالیت‌هایی که درگیر خواهند شد را شناسایی کنید.
• مرزها را مشخص کنید.
• مراحل را تعیین کنید.
• نمادهای اصلی فلوچارت را رسم کنید.
• نمودار فرایند جریان را نهایی کنید.

اهداف FPC

نمودار فرایند جریان یا FPC چندین هدف را دنبال می‌کند:

• مستندسازی فرایندی برای درک بهتر، کنترل کیفیت و آموزش کارکنان.
• استاندارد کردن یک فرایند برای کارایی بهینه و تکرارپذیری.
• مطالعه فرایندی برای کارایی و بهبود.
• نشان‌دادن گام‌های غیر‌ضروری، تنگناها و سایر ناکارامدی‌ها.
• مدل‌سازی یک فرایند بهتر یا ایجاد یک فرایند کاملاً جدید.
• برقراری ارتباط با نمودارهایی مرتبط با نقش‌های مختلف در سازمان یا خارج از آن.

کاربردهای نمودار فرایند جریان یا FPC

این نمودار کاربردهای زیادی در راستای استانداردسازی فرایندها و تسریع روند کار دارد. به عنوان مثال در مواقع زیر از این نمودار استفاده می‌کنیم:

• توسعه و درک چگونگی انجام فرایند
• مطالعه فرایندی به منظور بهبود روند
• برقراری ارتباط با دیگران در راستای چگونگی انجام فرایند
• مستندسازی فرایند
• برنامه‌ریزی پروژه

بررسی اجمالی

نمودار فرایند جریان یک نمایش گرافیکی از فرایند است. این نموداری است که گردش کار مورد‌نیاز برای تکمیل یک هدف یا مجموعه‌ای از وظایف را با کمک نمادها، خطوط و اشکال نشان می‌دهد. فلوچارت‌ها برای مطالعه، بهبود و ارتباط فرایندها در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شوند.

اخذ گواهینامه ایزو معتبر

ایزو سیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) اقدام به صدور گواهینامه های بین المللی ایزو (ISO)  برای شرکت ها، سازمان ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری می نماید. ایزوسیستم برترین مرکز اخذ ایزو با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن و تجارت در رتبه یک شرکت‌های مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور قرار دارد.

برای اخذ ایزو می‌توانید از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.

این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.