پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ در ۷ مرحله به زبان ساده
پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ یک فرایند مداوم برای بهبود عملکرد زیستمحیطی سازمانهاست. این استاندارد به شرکتها کمک میکند تا تأثیرات مخرب خود روی محیطزیست را کم کنند و در عین حال کارایی و سودآوریشون را بالا ببرند. در این مقاله، قدم به قدم بررسی میکنیم چگونه میتوانید این سیستم را در کارخانه خود راه بیندازید و از مزایا آن بهرهمند شوید.
فهرست مطالب
- نحوه پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱
- ایزو ۱۴۰۰۱ چیست و چرا مهم است؟
- چرا به پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ نیاز داریم؟
- مراحل پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ به زبان ساده
- چکلیست نیازمندیهای ایزو ۱۴۰۰۱
- هزینه پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱
- الزامات پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ چیه؟
- پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ چه فایدههایی داره؟
- بخشهای اصلی استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱
- نمونهای از پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ در یک کارخانه به صورت عملی
- جمعبندی
- سوالات متداول
- اخذ گواهینامه ایزو معتبر از ایزوسیستم
نحوه پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱
خیلی از کارخانهها به دنبال راهی هستند که کمتر به محیط زیست آسیب بزنند و بیشتر مراقب طبیعت باشند. یکی از راهها این است که «سیستم مدیریت محیط زیستی ایزو ۱۴۰۰۱» را پیاده کنند. اما ایزو ۱۴۰۰۱ چیست؟ یک نوع استاندارد جهانی است که مشخص میکند چطور باید محیط زیست را مدیریت کرد.
فرآیند پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ شامل چند مرحله اصلی است: اول، شناسایی جنبههای زیست محیطی فعالیتهای شرکت. دوم، تعیین اهداف و برنامههای زیست محیطی. سوم، آموزش کارکنان و اجرای برنامهها. چهارم، پایش و اندازهگیری نتایج. و در نهایت، بازنگری و بهبود مستمر. این کار نیاز به تعهد مدیریت ارشد، مشارکت همه کارکنان و یک نگاه بلندمدت دارد.
ایزو ۱۴۰۰۱ چیست و چرا مهم است؟
همانطور که گفتیم ایزو ۱۴۰۰۱ یک استاندارد بینالمللی است که به شرکتها کمک میکند تا مدیریت محیط زیستی خوبی داشته باشند. یعنی چی؟ یعنی اینکه شرکتها یاد میگیرند چطور کار کنند که کمترین آسیب را به محیط زیست بزنند. در واقع این استاندارد به کارختنهها کمک میکند که:
- کمتر به محیطزیست آسیب بزنند.
- بهتر از طبیعت مراقبت کنند.
- با استانداردهای جهانی همخوانی داشته باشند.
چرا به پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ نیاز داریم؟
چون این روزها همه دارند در مورد گرم شدن زمین و آلودگی محیط زیست حرف میزنند. مردم هم دوست دارند از شرکتهایی خرید کنند که به فکر محیط هستند. پس اگر یک شرکت بتواند نشان بدهد که این استاندارد را رعایت میکند، هم وجهه بهتری پیدا میکند و هم مشتریهای بیشتری جذب میکند.
مراحل پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ به زبان ساده
حالا چطور باید ایزو ۱۴۰۰۱ را پیاده کنیم؟ پیادهسازی این استاندار ۷ قدم اصلی دارد:
- برنامهریزی کنید: اول از همه باید یه نقشه راه بکشید.
- آموزش بدید: به کارمندها یاد بدهید که این استاندارد چیست و چرا مهم است.
- تاثیرات محیطزیستی را بررسی کنید: ببینید کارهای شرکت چه تاثیری روی محیط دارد.
- یه سیستم مدیریت محیط زیستی درست کنید: یعنی یک روش برای کنترل و بهبود کارها.
- هدفگذاری کنید: مشخص کنید میخواهید به کجا برسید.
- برنامه را اجرا کنید: حالا وقت آن است که دست به کار بشوید.
- نظارت و بهبود: مرتب چک کنید که درست پیش میروید یا خیر.
یک چکلیست هم هست که نشان میدهد در این پروسه چه مدارکی لازم است. حتما بررسی کنید تا چیزی از قلم نیفتد.
چکلیست نیازمندیهای ایزو ۱۴۰۰۱
اگه میخواهید مطمئن شوید که پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ را درست انجام میدهید، باید هر از گاهی همه ابعاد فعالیت سیستم خود را چک کنید. ما یک چکلیست درست کردیم که کمک میکند هیچ چیز را از قلم نیندازید. این چکلیست همه چیزهایی که برای فرایند پیادهسازی لازم است را پوشش میدهد. در ادامه بررسی میکنیم که در این پروسه چه کارهایی باید انجام بدهید:
- یک سیستم مدیریت محیط زیستی (EMS) راه بیندازید که با استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ همخوانی داشته باشد.
- یک سری اهداف برای محیط زیست تعیین کنید که با اهداف کلی شرکت شما هماهنگ باشد.
- ببینید کارها و محصولات شما چه تاثیری روی محیط زیست میگذارد.
- جلوی آسیبهایی که به محیط زیست میزنید را بگیرید یا کاهش دهید.
- همیشه چک کنید سیستم چطور کار میکند و اگر نیاز بود بهترش کنید.
- با مشتریها یا کارکنان در مورد کارهایی که انجام میدهید حرف بزنید.
- هماهنگ کنید یک شخص ثالث کار شما را چک کند تا مشخص شود همه چیز درست پیش میرود یا خیر.
- همیشه سعی کنید بهتر شوید. هدفهای جدید تعیین کنید و از اشتباهات گذشته درس بگیرید.
- همه کارهایی که میکنید را ثبت کنید تا اگر کسی دنبال مدرک بود، نشان دهید.
هزینه پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱
هزینه پیاده سازی استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ بسته به نوع پیاده سازی، اندازه سازمان، استاندارد موردنظر و حجم فرایندها از رایگان تا ۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان به ازای هر مندی (نفر-روز) متغیر است. برای تخمین دقیق میزان هزینه میتوانید با ایزوسیستم تماس بگیرید.
الزامات پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ چیه؟
الزامات پیاده سازی ISO 14001 شامل چند بخش اصلی میشود که هر سازمانی باید رعایت کند. اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم:
زمینه سازمان:
باید بفهمیم شرکت ما در چه شرایطی کار میکند. یعنی باید بدانیم قوانین چیست، رقبا چه کسانی هستند و چه چیزهایی روی کار ما تأثیر میگذارد.
رهبری:
مدیران ارشد باید پای کار باشند. آنها باید یک خط مشی زیست محیطی تعیین کنند و مطمئن شوند که همه افراد درست کار میکنند.
برنامهریزی:
باید بفهمیم کارهای ما چه تأثیری رو محیط زیست دارد، چه خطراتی هست و چه فرصتهایی داریم. بعد باید هدفگذاری کنیم و برنامه بریزیم که چطور میخواهیم به آن هدفها برسیم.
پشتیبانی:
باید منابع لازم (مثل پول، تجهیزات و نیروی انسانی) را فراهم کنیم. همه کارکنان باید آموزش ببینند و بدانند چکار باید بکنند.
عملیات:
باید فرآیندها را طوری طراحی کنیم که کمترین آسیب را به محیط زیست بزند. این مرحله شامل کنترل آلودگی، مدیریت پسماند و استفاده بهینه از منابع میشود.
ارزیابی عملکرد:
باید مرتب چک کنیم که درست پیش میرویم یا خیر. این یعنی اندازهگیری، تحلیل و ارزیابی عملکرد زیست محیطی.
بهبود:
اگه مشکلی پیدا کردیم، باید سریع درستش کنیم. همیشه باید دنبال راههای بهتر برای انجام کارها باشیم.
مستندسازی:
همه این کارها باید مستند شود. یعنی باید بنویسیم چه کارهایی انجام میدهیم و چرا.
ممیزی داخلی:
باید سیستم خود را چک کنیم. یعنی یک نفر از شرکت باید مرتب بررسی کند همه چیز طبق استاندارد پیش میرود یا نه.
بازنگری مدیریت:
مدیران ارشد باید هر چند وقت یک بار بشینند و کل سیستم را بررسی کنند. ببینند چه چیز خوب پیش رفته، چه چیز بد بوده و چه تغییراتی لازم است.
تطابق با قوانین:
باید مطمئن شویم که داریم همه قوانین و مقررات زیست محیطی را رعایت میکنیم.
ارتباطات:
باید با کارکنان، مشتریها و سایر افراد ذینفع در مورد مسائل زیست محیطی ارتباط برقرار کنیم و به آنها اطلاعرسانی کنیم.
فراموش نکنید، مواردی که بررسی شد فقط چارچوبی کلی هستند. هر سازمانی باید این الزامات را با توجه به شرایط خود پیاده کند. مهم این است که همیشه در حال بهبود و واقعاً به فکر محیط زیست باشیم، نه اینکه فقط یک مدرک بگیریم.
پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ چه فایدههایی داره؟
ایزو ۱۴۰۰۱ یک راه خوب است برای اینکه شرکتها هم به فکر کسب و کار خود باشند، هم به محیط زیست کمک کنند. با این کار، هم پول بیشتری درمیآورند، هم دنیای بهتری میسازند. بهعنوان مثال:
- کمتر آلودگی ایجاد میکنیم.
- همه میفهمند که شرکت ما به فکر محیط زیست است.
- خیلیها دوست دارند با شرکتهای سبز کار کنند.
- کمک میکند هدفهای محیط زیستی را با هدفهای کلی شرکت هماهنگ کنیم.
- مشتریها و سرمایهگذارها بیشتر اعتماد میکنند.
- همه دنیا میفهمند که ما یه شرکت مسئول هستیم.
- نشان میدهیم که به فکر جامعه هم هستیم.
بخشهای اصلی استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱
حالا بیایید تا در مورد بخشهای مختلف ایزو ۱۴۰۰۱ که باید پیاده سازی کنید توضیح بدهم:
- بخش ۱: این استاندارد برای همه شرکتها، بزرگ و کوچیک، قابل استفاده است.
- بخش ۲: یک سری مدارک مهم معرفی میکند که باید به آنها توجه کنید.
- بخش ۳: کلمههای مهم را توضیح میدهد تا افراد برداشت یکسانی از استاندارد داشته باشند.
- بخش ۴: باید ببینید چه چیزهایی روی کار شما تاثیر میگذارد، مثل قوانین یا نظر مردم.
- بخش ۵: مدیران شرکت باید از این کار حمایت کنند.
- بخش ۶: باید برنامهریزی کنید که چطور میخواهید این سیستم را راه بندازید و نگهش دارید.
- بخش ۷: باید وسایل و امکانات لازم را فراهم کنید و به کارمندها آموزش بدهید.
- بخش ۸: باید سیستم استاندارد خود را راه بندازید و مراقبش باشید.
- بخش ۹: باید ببینید کار چقدر خوب پیش میرود و اگر مشکلی هست پیدایش کنید.
- بخش ۱۰: باید همیشه سعی کنید بهتر باشید.
خلاصه اینکه، ایزو ۱۴۰۰۱ یک استاندارد جهانی است که کمک میکند شرکتها کمتر به محیط زیست آسیب بزنند. اگر این استاندارد را رعایت کنید، هم وجهه بهتری از خود نشان میدهید، هم قانون را رعایت کردهاید.
نمونهای از پیاده سازی ایزو ۱۴۰۰۱ در یک کارخانه به صورت عملی
حالا بیاید با یک مثال عملی بررسی کنیم یک کارخانه چطور ایزو ۱۴۰۰۱ را پیاده میکند:
۱- شروع کار: مدیر کارخانه تصمیم میگیرد که باید به فکر محیط زیست باشند. پس یک جلسه میگذارد و در مورد اهمیت پیادهسازی ایزو ۱۴۰۰۱ با همه کارمندها صحبت میکند.
۲- بررسی وضعیت فعلی: یک تیم تشکیل میدهند تا ببینند در حالت فعلی چقدر به محیط زیست آسیب میزنند. این بررسی نشان میدهد:
- روزانه ۱۰۰۰ لیتر آب هدر میدهند
- ماهانه ۵ تن زباله پلاستیکی تولید میکنند
- مصرف برق خیلی بالایی دارند
۳- هدفگذاری: مدیر مجموعه با تیمش تصمیم میگیرند که تا سال آینده:
- مصرف آب را ۳۰٪ کم کنند
- زباله پلاستیکی را ۵۰٪ کاهش بدهند
- مصرف برق را ۲۰٪ پایین بیاورند
۴- برنامهریزی: برای رسیدن به این اهداف، چند برنامه میریزند:
- نصب سیستم بازیافت آب
- استفاده از مواد بستهبندی قابل تجزیه
- نصب پنلهای خورشیدی روی سقف کارخونه
۵- آموزش کارکنان: مدیر منابع انسانی، چند کلاس آموزشی برگزار میکند:
- به افراد یاد میدهند چطوی آب کمتری مصرف کنند
- تفکیک زباله را آموزش میدهند
- و اینکه چطور در مصرف برق صرفهجویی کنند
۶- اجرای برنامه: بعد از برنامهریزی و آموزش، برای اجرایی کردن برنامهها اقدام میکنند:
- مهندس کارخانه، سیستم بازیافت آب را نصب میکند
- مدیر تولید، مواد بستهبندی را عوض میکند
- یک شرکت خارجی، پنلهای خورشیدی نصب میکند
۷- نظارت و اندازهگیری: هر ماه، تیم مدیریت جمع میشوند و نتایج را چک میکنند:
- مصرف آب را از کنتور میخوانند
- وزن زبالههای پلاستیکی را اندازه میگیرند
- قبض برق را چک میکنند
۸- رفع مشکلات: بعد از چند ماه میبینند که مصرف آب خیلی کم نشده است. میفهمن که یکی از لولهها نشتی دارد و آن را تعمیر میکنند.
۹- جشن موفقیت: آخر سال، وقتی میبینند به اهداف خود رسیدهاند، مدیر مجموعه جشن کوچکی میگیرد و از همه تشکر میکند.
۱۰- برنامهریزی برای سال بعد: حالا که دیدن میتوانند، برای سال بعد هدفهای بزرگتری میگذارند. مثلاً اینکه یک سیستم مدیریت پسماند پیشرفته بخرند.
۱۱- ممیزی خارجی: یک نفر از موسسه گواهیدهنده همه چیز را چک میکند. خوشبختانه همه چیز خوب پیش رفته و کارخانه گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ را دریافت میکند.
۱۲- ادامه کار: مدیریت به همه یادآوری میکند که این تازه شروع کار است و باید همیشه به فکر بهتر شدن باشند.
این یک مثال ساده بود از اینکه چطور یه کارخانه میتواند ایزو ۱۴۰۰۱ را پیاده کند. هر کارخانهای شرایط خاص خود را دارد، ولی اصول کلی همین است: شناخت مشکل، برنامهریزی، اجرا، نظارت و بهبود مداوم.
جمعبندی
خب، حالا دیگر میدانیم که ایزو ۱۴۰۰۱ چیست و چطور باید آن را پیاده کنیم. یادمان باشد که همیشه باید در حال بهبود باشیم. شاید سخت باشد، ولی ارزشش را دارد. این اقدام نه تنها برای شرکت ما خوب است، بلکه برای کل زمین هم مفید است. پس بیایید همه با هم تلاش کنیم تا دنیای بهتری برای خود و نسلهای آینده بسازیم.
سوالات متداول
تا اینجا گفتیم که ایزو ۱۴۰۰۱ یه راهکار عالی برای شرکتهایی است که میخواهند هم کسب و کارشان را رونق بدهند، هم به محیط زیست کمک کندن. پیادهسازی این استاندارد به ما کمک میکند تا با برنامهریزی درست، آموزش کارمندها، و نظارت مستمر، تاثیر منفیمان روی محیط زیست را کم کنیم. حالا به چندتا سوال مهم در این مورد پاسخ میدهیم:
زمان پیاده سازی بستگی به اندازه و پیچیدگی سازمان دارد. برای شرکتهای کوچک ممکنه ۱ تا ۶ ماه طول بکشد، اما برای شرکتهای بزرگتر میتواند تا ۲ سال هم زمان ببرد. مهم این است که عجله نکنیم و کار را درست انجام بدهیم.
استفاده از مشاور برای پیاده سازی استانداردها الزامی نیست، اما توصیه میشود. چون مشاورها تجربه زیادی دارند و میتوانند راهنماییهای خوبی به ما بدهند. اگر بودجه محدودی داریم، میتوانیم فقط برای بخشهای پیچیدهتر از مشاور کمک بگیریم.
هزینهها خیلی متغیر است و بستگی به اندازه شرکت، وضعیت فعلی و میزان تغییراتی که باید اعمال شود دارد. اما معمولا از رایگان تا ۵ میلیون تومان به ازای هر مندی متغیر است. این یک سرمایهگذاری است که در درازمدت میتواند باعث صرفهجویی و افزایش درآمد بشود.
بله، قطعاً! شاید برای شرکتهای کوچک سادهتر هم باشد چون ساختار پیچیدهای ندارند. این کار میتواند به شرکتهای کوچک کمک کند تا رقابتیتر بشوند و حتی قراردادهای بزرگتری جذب کنند.
قطعاً! وقتی شرکتها مصرف انرژی و تولید زباله خود را کم میکنند، از مواد سازگار با محیط زیست استفاده میکنند و فرآیندهای خود را بهینه میکنند، تأثیر مثبتی روی محیط زیست میگذارند. حتی اگه هر شرکت فقط مقداری بهتر شود، تأثیر بزرگی خواهد داشت.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر از ایزوسیستم
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامههای بینالمللی ایزو (ISO) را برای سازمانها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر میکند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را بهعنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامههای بینالمللی ایزو فعالیت میکند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...
۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴ایزوسیستم برترین مرکز صدور مدارک بین المللی ایزو و دارنده مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت می باشد.
هشدار: مراقب نیش مراکز بدون مجوز رسمی در حوزه ی خدمات مشاوره و صدور گواهینامه های ایزو باشید!