ایزو ۱۴۰۰۱ در مقابل ایزو ۵۰۰۰۱ – چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟
کسب و کارهایی که به‌دنبال مسئولیت‌پذیری بیشتر در زمینه محیط زیست هستند، به طور فزاینده‌ای به ایزو ۱۴۰۰۱ (مدیریت زیست محیطی) روی می‌آورند تا به آنها کمک کند؛ اما از طرفی دیگر استاندارد جداگانه‌ای به‌نام مدیریت انرژی ایزو ۵۰۰۰۱ وجود دارد که باعث سردرگمی مشاغلی می‌شود که مطمئن نیستند از کدام استاندارد استفاده کنند.
برای اینکه مشخص کنیم کدام استاندارد مناسب‌تر است و و از طرفی شاید هردو برای کسب و کارتان مناسب باشد، اجازه دهید بررسی کنیم که هر استاندارد برای انجام چه‌کاری طراحی شده است و ایزو ۱۴۰۰۱ با ایزو ۵۰۰۰۱ چه تفاوت‌های باهم دارند.
ایزو ۱۴۰۰۱ چیست؟
ISO 14001 استاندارد مدیریت زیست محیطی است و معیارهایی را برای اجرای یک سیستم مدیریت محیطی (EMS) تعیین می‌کند. هدف اخذ ایزو ۱۴۰۰۱ کمک به کسب و کارها برای مدیریت مسئولیت‌های زیست محیطی است.
این استاندارد برای کمک به کسب‌وکارها طراحی شده است تا تأثیرات زیست‌محیطی خود را بسنجند و بهبود بخشند تا اطمینان حاصل شود که شیوه‌های تجاری آنها کمترین تأثیر را بر محیط اطراف خود دارد. این امر می‌تواند شامل اجرای تلاش برای محدودکردن دفن زباله، تامین مواد پایدارتر و کاهش پتانسیل آلودگی منابع آب محلی باشد.
اخذ ایزو ۱۴۰۰۱ می‌تواند به کسب و کارها با کاهش مصرف انرژی و آب و با محدود کردن زباله‌های فرستاده‌شده به محل دفن زباله، در هزینه صرفه‌جویی کند.
ایزو ۵۰۰۰۱ چیست؟
ISO 50001 استاندارد مدیریت انرژی است و معیارهایی را برای اجرای یک سیستم مدیریت انرژی (EnMS) تعیین می‌کند. هدف اخذ ایزو ۵۰۰۰۱ بهبود عملکرد انرژی و کاهش استفاده از آن است.
این استاندارد برای کمک به مقابله با تغییرات آب و هوایی از طریق کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای (CO2)، بهبود کارایی و کاهش مصرف طراحی شده است. این امر می‌تواند شامل اجرای تلاش برای نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای و مصرف انرژی و همچنین تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر باشد.
ایزو ۵۰۰۰۱ می‌تواند به کسب و کارها کمک کند تا با کاهش مصرف انرژی و ارزیابی منابع انرژی، هزینه‌های انرژی را کاهش دهند.
ISO 14001 و ISO 50001 چگونه با هم همپوشانی دارند؟
بزرگترین همپوشانی که می‌تواند باعث سردرگمی بین این دو استاندارد شود این است که از منظر پایداری، مصرف انرژی و محیط زیست به هم مرتبط هستند. استفاده از انرژی بر پایداری منابع طبیعی (نفت، گاز، سوخت‌های فسیلی و غیره) تأثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای شود و همچنین گرمایش جهانی را تشویق کند. محصولات جانبی تولید انرژی نیز می‌توانند بر محیط زیست تأثیر زیادی بگذارند. با توجه به این موضوع، می‌توان استدلال کرد که یک کسب و کار فقط باید به ISO 14001 به جای ISO 50001 توجه کند، به خصوص اگر هدف آنها کاهش اثرات زیست محیطی باشد.
به‌طورکلی، استانداردها رویکردی مشابه برای پیاده‌سازی سیستم مدیریت دارند. هر دو استاندارد روی چرخه دمینگ (Plan Do Check Act) تمرکز دارند. آنها همچنین نظارت، اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل مسائل را به منظور کاهش علت اصلی و جلوگیری از مشکلات مشابه در آینده تشویق می‌کنند.
شباهت دیگر ساختار استانداردها است. مانند تمام استانداردهای ایزو که به‌روز شده‌اند، هر دو ISO 14001: 2015 و ISO 50001: 2018 از ساختار Annex-SL استفاده می کنند. این بدان معنی است که پیاده‌سازی این دو استاندارد با یکدیگر و با سایر استانداردهای مشابه بسیار آسان‌تر است.
تفاوت بین ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۵۰۰۰۱ چیست؟
وقتی صحبت از تفاوت بین ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۵۰۰۰۱ می‌شود، تفاوت اصلی در محدوده استانداردها است. درحالی‌که هر دو استاندارد راه‌هایی را برای حفاظت از محیط زیست از طریق سیاست‌ها، اهداف و فرآیندها به کسب‌وکارها ارائه می‌کنند، ایزو ۵۰۰۰۱ تمرکز خود را بر مصرف انرژی محدود می‌کند درحالی‌که ایزو ۱۴۰۰۱ به‌طورکلی به حفاظت از محیط زیست می‌پردازد.
ایزو ۱۴۰۰۱ به استفاده از منابع، مدیریت زباله و آلودگی می‌پردازد، درحالی‌که ایزو ۵۰۰۰۱ به شاخص‌های عملکرد انرژی یک تجارت علاقه‌مند است. بنابراین، در حالی که مصرف انرژی تحت استاندارد ISO 14001 قرار می‌گیرد، تنها تا جایی پوشش داده می شود که بر عملکرد زیست محیطی تأثیر بگذارد. با این حال، با ISO 50001، مصرف انرژی با نگاهی به طراحی تجهیزات، سیستم‌ها و فرآیندهای مورد استفاده بررسی می‌شود تا تأثیر آنها بر عملکرد ضعیف انرژی کاهش یابد.
تفاوت دیگر این است که فهرست بزرگتری از اطلاعات مستند تحت ISO 50001 در مقایسه با ISO 14001 وجود دارد. این شامل اسناد و سوابق در مورد موضوعاتی مانند فرآیند برنامه‌ریزی انرژی، بررسی انرژی، خط پایه انرژی، شاخص های عملکرد انرژی (EnPIs) است.
ایزو ۱۴۰۰۱ در مقابل ایزو ۵۰۰۰۱ – چگونه تصمیم بگیریم؟
برای اینکه تصمیم بگیرید کدام استاندارد برای کسب و کار شما بهترین است، باید در نظر بگیرید که کدام یک در تجارت شما نقش مهم‌تری دارد: کاهش تأثیرات زیست محیطی یا کارآمدتر شدن انرژی یا هر دو؟
برای کسب و کارهای کوچک یا متوسط، ایزو ۱۴۰۰۱ احتمالاً به همه‌ی این اهداف می‌پردازد. ابزارهای مورد نیاز برای کاهش اثرات زیست محیطی را فراهم می‌کند و مشاغل را تشویق می‌کند تا در مورد بهره‌وری انرژی در رابطه با آن هدف فکر کنند.
برای کسب‌وکارهای بزرگتر، به‌ویژه آن‌هایی که انرژی زیادی مصرف می‌کنند، ایزو ۵۰۰۰۱ احتمالاً بهترین انتخاب خواهد بود، به خصوص اگر کاهش مصرف انرژی هدف اصلی باشد. کاهش اثرات زیست‌محیطی به‌عنوان یک مزیت دیگر از نظر مصرف انرژی خواهد بود.
اگر کاهش اثرات زیست محیطی نیز هدفی برای مشاغل بزرگتر باشد، پیاده‌سازی ایزو ۱۴۰۰۱، مزیدبراین یا ادغام با ایزو ۵۰۰۰۱ نیز یک انتخاب است. هر دو استاندارد به‌دلیل ساختار مشترک می‌توانند به‌راحتی با هم اخذ و پیاده‌سازی شوند.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی انواع گواهینامه ایزو و همچنین اخذ گواهینامه ایزو ۱۴۰۰۱ و ایزو ۵۰۰۰۱ می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
