ایزو ۷۲۴۰ ویژه سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق

ایزو ۷۲۴۰ را جهت بهبود شرایط و حفظ ایمنی محیط کار تدوین کرده‌اند. دید روشنی از رعایت مجموعه اقداماتی به شما می‌دهد که لازم دارید تا ایمنی سازمان و کارکنان را حفظ کنید. این استاندارد بخش‌های زیر با عنوان کلی سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق پوشش می‌دهد:

کلیات و تعاریف
تجهیزات کنترل و نشانگر
دستگاه‌های هشدار صوتی
تجهیزات منبع تغذیه
آشکارسازهای حرارتی نوع نقطه‌ای
آشکارسازهای آتش مونوکسید کربن با استفاده از سلول‌های الکتروشیمیایی
آشکارسازهای دود نقطه‌ای با استفاده از نور پراکنده، نور عبوری یا یونیزاسیون
آشکارسازهای آتش مونوکسید کربن با استفاده از یک سلول الکتروشیمیایی در ترکیب با یک حسگر حرارتی
آزمایش آتش برای آشکارسازهای آتش (مشخصات فنی)
آشکارسازهای شعله نقطه‌ای
نقاط تماس دستی
آشکارسازهای دود نوع خطی با استفاده از پرتو نوری ارسالی
ارزیابی سازگاری اجزای سیستم
طراحی، نصب، راه‌اندازی و سرویس سیستم‌های اعلام حریق و اعلام حریق در داخل و اطراف ساختمان‌ها
آشکارسازهای آتش نوع نقطه‌ای با استفاده از حسگرهای نور پراکنده، نور عبوری یا یونیزاسیون در ترکیب با حسگر حرارتی
تجهیزات کنترل و نشانگر سیستم صوتی
جداکننده‌های اتصال کوتاه
دستگاه‌های ورودی یا خروجی
طراحی، نصب، راه‌اندازی و سرویس سیستم‌های صوتی برای مقاصد اضطراری
آشکارسازهای دود تنفسی
تجهیزات مسیریابی
تجهیزات تشخیص دود برای مجاری
دستگاه‌های هشدار تصویری
بلندگوهای سیستم صوتی
اجزای با استفاده از مسیرهای انتقال رادیویی
آشکارسازهای آتش نقطه‌ای با استفاده از حسگر دود نور پراکنده، نور عبوری یا یونیزاسیون، حسگر مونوکسید کربن سلول الکتروشیمیایی و حسگر حرارت

ایزو ۷۲۴۰ چیست؟

سازمان جهانی استاندارد، ایزو ۷۲۴۰ را آخرین بار در سال ۲۰۱۹ بررسی و تأیید کرد. این سازمان انواع استاندارهای پرکاربردی را تعریف کرده است که می‌توانید مرتبط با حیطه فعالیت خود از آن استفاده کنید. استاندارد ۷۲۴۰ مجموعه مستندات و الزاماتی را تعریف می‌کند که اگر آن‌ها را به صورت دقیق در محل خود پیاده‌سازی کنید از بسیاری از هزینه‌های مالی و جانی پیش‌گیری می‌کنید. در ادامه سه نسخه پرکاربرد از این استاندارد را بررسی می‌کنیم.

ایزو ۷۲۴۰ – قسمت ۱: کلیات و تعاریف

دنیا روزانه به سمت پیشرفت و تکنولوژی قدم برمی‌دارد. ما باید بتوانیم خود را با این پیشرفت همراه کنیم؛ پس به تکنولوژی نیاز داریم. کمیته اصلی ISO/TC 21 (تجهیزات حفاظت از حریق و آتش‌نشانی) و کمیته فرعی SC 3 (سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق) این استاندارد را تدوین کردند. این نسخه را بازنگری و جایگزین نسخه دوم (ISO 7240-1:2005) کردند. شما متناسب با نیاز خود می‌توانید از بخش‌های مختلف این استاندارد استفاده کنید.

بررسی اجمالی ایزو ۱- ۷۲۴۰

ایزو ۷۲۴۰ اجزای سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق، الزامات اتصال و نصب آن‌ها و عملکرد آزمایش و سرویس قطعات یا سیستم‌های کامل را مشخص می‌کند. اکثر دولت‌ها، سازمان‌ها را ملزم به استفاده از سیستم‌های اعلام حریق کرده‌اند و جدا از این الزام، افراد به صورت شخصی هم نیاز را حس می‌کنند. سیستم تشخیص و اعلام حریق را به دو صورت تشخیص خودکار یا دستی طراحی می‌کنند. این سیستم باید وظایف خود را بدون خطا یا حذف انجام دهد. از جمله این وظایف به موارد زیر اشاره می‌کنیم:

عملکرد مورد‌نظر خود را سریعا تشخیص می‌دهد.
سیگنال تشخیص را به تجهیزات کنترل و نشانگر به صورت مطمئن انتقال می‌دهد.
برای دریافت اعلام حریق، ایستگاه‌هایی در نظر می‌گیرد.
سیگنال تشخیص را به یک سیگنال هشدار واضح تبدیل می‌کند.
هرگونه خطای نظارت شده که ممکن است عملکرد صحیح سیستم تشخیص و اعلام حریق را به خطر اندازد را شناسایی می‌کند.

چند نکته

سیستم تشخیص و اعلام حریق نباید تحت‌تأثیر نامطلوب هر سیستم دیگری قرار بگیرد. ایزو ۱- ۷۲۴۰ را برای سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق نصب شده در داخل و اطراف ساختمان‌ها اعمال می‌کنند. می‌توانیم از آن به‌عنوان مبنایی برای ارزیابی سیستم‌هایی مثل معادن یا کشتی‌ها نیز استفاده کنیم؛ اما ماهیت خاص هر برنامه را باید قبل از استفاده مشخص کنیم. سیستم متناسب با برنامه‌ای که به آن می‌دهیم فعالیت خود را تنظیم می‌کند.

ممکن است قبل از نصب لازم شود تا آزمایش‌های عملکردی و محیطی انجام دهیم. این مانع از ساخت یا استفاده از سیستم‌هایی با ویژگی‌های خاص مناسب برای محافظت در برابر خطرات نمی‌شود. یک سیستم تشخیص و اعلام حریق را برای عملکرد رضایت‌بخش نه تنها در صورت آتش‌سوزی، بلکه پس از قرار گرفتن در معرض شرایطی که احتمالاً در عمل وجود دارد مانند خوردگی، لرزش، ضربه مستقیم، شوک غیرمستقیم و تداخل الکترومغناطیسی نیاز داریم.

برخی از تست‌های مشخص شده را برای ارزیابی عملکرد اجزای سیستم در چنین شرایطی در نظر گرفته اند. عملکرد اجزای سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق را از نتایج به دست آمده در آزمایش های خاص ارزیابی می‌کنند. انطباق یک قطعه با بخش مربوطه ایزو ۷۲۴۰ لزوماً تضمین نمی‌کند که قطعه هنگام اتصال به قطعه دیگری که مطابق با بخش مربوطه ایزو ۷۲۴۰ نیز می‌باشد به درستی کار می‌کند؛ مگر اینکه هر دو جزء را مطابق با الزامات ایزو ۷۲۴۰ ارزیابی کنند.

الزامات برای ارزیابی سازگاری اجزای سیستم را در ایزو ۱۳- ۷۲۴۰ مشخص کرده‌اند. عملکرد رضایت‌بخش یک سیستم نصب شده را باید با آزمایش پس از اتمام نصب تأیید کنیم.

محدوده کاربرد ایزو ۱- ۷۲۴۰

این بخش از ایزو ۷۲۴۰ مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و تعاریف کلی را ارائه می‌دهد که در توصیف تجهیزات سیستم تشخیص و اعلام حریق (FDAS) نصب شده در داخل و اطراف ساختمان‌ها و آزمایش‌ها و الزامات این تجهیزات در سایر قسمت‌های ایزو ۷۲۴۰ استفاده می‌شود. این استاندارد برای هشدارهای دود که الزامات آن در ISO 12239 مشخص شده است، اعمال نمی‌شود.

ایزو ۷۲۴۰ – قسمت ۲: تجهیزات کنترل و نشانگر

این ویرایش دوم را جایگزین نسخه اول (ISO 7240-2:2003) کردند که از نظر فنی بازنگری شده است. لیستی از تمام قطعات سری ایزو ۷۲۴۰ را می‌توانید در وب سایت ISO پیدا کنید.

بررسی اجمالی ایزو ۲- ۷۲۴۰

عملکرد کنترل و نشان‌دهنده آتش‌سوزی (ISO 7240-1:2014) را در یک سیستم تشخیص و اعلام حریق (FDAS) نصب شده در داخل و اطراف ساختمان‌ها، توسط تجهیزات کنترل و نشان‌دهنده آتش نشانی (FDCIE) ارائه کرده‌اند. FDCIE سیگنال‌ها را از تابع تشخیص آتش دریافت و پردازش می‌کند و ممکن است اطلاعات را در FDCIE نشان دهد یا به سایر عملکردها در سیستم تشخیص و اعلام حریق ارسال کند.

سیگنال‌ها را برای اطلاع‌رسانی به ساکنان ساختمان و سایر طرف‌های مسئول ایمنی ساختمان مطابق با طراحی سیستم ارسال و اعلام حریق می‌کند. در نظر گرفته‌اند که گزینه‌ها برای کاربردهای خاص و برای برآورده ساختن اهداف طراحی سیستم اعلام حریق و هشدار استفاده شوند.

محدوده کاربرد ایزو ۲- ۷۲۴۰

این استاندارد الزامات، روش‌های آزمایش و معیارهای عملکرد را برای تجهیزات کنترل در سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق مشخص می‌کند. این سند فقط برای راهنمایی در نظر گرفته شده است و ویژگی‌های توسعه یافته برای خطرات خاص، در این استاندارد پوشش نمی‌دهد.

ایزو ۷۲۴۰– قسمت ۱۳: ارزیابی سازگاری اجزای سیستم

این استاندارد را در سال ۲۰۲۰ از نظر فنی بازنگری و جایگزین نسخه اول (ISO 7240-13:2005) کردند. تغییرات اصلی نسبت به نسخه قبلی به شرح زیر است:

این نسخه تکنیک‌های جدید در ارتباطات و در دسترس بودن فناوری‎ها و مفاهیم جدید را در نظر می گیرد.
برای سیم‌های برق، فیبر نوری یا اتصالات فرکانس رادیویی قابل‌استفاده است. (نسخه قبلی فقط برای سیم‌های برق قابل‌اجرا بود.)
بخشی اضافه کردندکه بتوانیم از این سند برای ایجاد سازگاری با تجهیزات حفاظت آتش مانند سوئیچ‌های جریان آبپاش و سرهای آبپاش فعال شده الکتریکی استفاده کنیم.
سطوح (میدان، کنترل و مدیریت) و یک مسیر انتقال شبکه برای پایه پیکربندی سیستم معرفی کرده‌اند.

محدوده کاربرد ایزو ۱۳- ۷۲۴۰

این استاندارد الزامات، ارزیابی سازگاری و قابلیت اتصال اجزای سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق، سیستم‌های حفاظت آتش و سیستم‌های هشدار صوتی را مشخص می‌کند. این نسخه از ایزو ۷۲۴۰ فقط زمانی شامل الزامات سیستمی می‌شود که برای ارزیابی سازگاری ازآن استفاده کنیم و الزامات یکپارچگی سیستم تشخیص حریق و اعلام حریق را هنگام اتصال به سیستم‌های دیگر مشخص می‌کند.

ایزو ۷۲۴۰ -۱۳ نحوه طراحی، نصب و استفاده از سیستم در هیچ برنامه خاصی را مشخص نمی‌کند. اجزا یا عملکردهایی را که در سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق (FDAS) گنجانده نشده‌اند را پوشش نمی‌دهد. روش‌های ارزیابی مشخص شده‌اند تا بتوانیم به درجه قابل قبولی از اطمینان در شرایط عملیاتی و محیطی از پیش تعیین‌شده دست پیدا کنیم.

این استاندارد برای سیستم‌هایی اجرا می‌کنیم که اجزا به تجهیزات کنترل و نشانگر (CIE) یا با سیم‌های الکتریکی یا فیبر نوری یا پیوندهای فرکانس رادیویی یا هر ترکیبی از اینها به یکدیگر متصل هستند. ایزو ۲۵- ۷۲۴۰ اطلاعات و الزامات بیشتری را در مورد سیستم‌هایی که از پیوندهای فرکانس رادیویی استفاده می‌کنند ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

سیستم اعلام حریق پس از اینکه خطر را تشخیص داد، ابتدا با استفاده از هشدار‌های سمعی و بصری افراد را از خطر آگاه می‌کند تا آنان هر چه سریع‌تر خود را دور کنند. پس از گذشتن یک بازه زمانی مشخص و آگاه‌سازی افراد ، سیستم اعلام حریق به سیستم اطفا حریق دستور فعال‌سازی می‌فرستد و به این شکل سیستم اطفا حریق فعال می‌شود و سعی در کنترل و توقف خطر می‌کند.

با اخذ استاندارد ایزو ۷۲۴۰ ایمنی کارکنان و سرمایه خود را حفظ می‌کنید. همچنین به سازمان‌های همکار این دید را می‌دهید که پیش‌بینی‌های لازم را جهت احتمال برزو خطرات احتمالی لحاظ می‌کنید. و این کار دید مثبتی را بقیه افراد نسبت به شما ایجاد می‌کند.

برای اینکه با انواع استانداردها آشنا شوید و گواهی معتبر مرتبط دریافت کنید با مجموعه ایزوسیستم تماس بگیرید. در انتها به صورت خلاصه مجموعه ایزوسیستم را معرفی کرده‌ایم.

آشنایی با ایزوسیستم

ایزو سیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) گواهینامه های بین المللی ایزو (ISO) را برای شرکت ها، سازمان ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. ایزوسیستم با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن و تجارت رتبه یک شرکت‌های مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور را کسب کرده است. این سازمان گواهی‌های بین‌المللی معتبر را در دسترس شما قرارداده می‌دهد.

برای اخذ ایزو می‌توانید از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.