تجزیه و تحلیل SWOT
تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟
تجزیه و تحلیل SWOT، تکنیکی برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) است.
با ابزار SWOT می‌توانید آنچه را که شرکت شما در حال حاضر به بهترین شکل انجام می‌دهد تجزیهوتحلیل کرده و یک استراتژی موفق برای آینده طراحی کنید؛ همچنین بخش‌هایی از کسب‌وکار را که مانع پیشرفت شما می‌شود آشکار کنید.
چرا تجزیه و تحلیل SWOT مهم است؟
تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند به شما کمک کند تا مفروضات مخاطره‌آمیز را به چالش بکشید و نقاط کور عملکرد سازمان را کشف کنید. اگر با دقت و مشارکت آن را به کار ببرید، می‌تواند بینش جدیدی در مورد شرایط فعلی کسب‌وکار شما ارائه دهد تا استراتژی مناسب را برای هر موقعیتی ایجاد کنید.
به عنوان مثال، احتمالا شما به خوبی از برخی از نقاط قوت سازمان خود آگاه هستید، اما تا زمانی که آنها را در کنار ضعف‌ها و تهدیدها ثبت نکنید، ممکن است متوجه نشوید که این نقاط قوت چقدر غیرقابل اعتماد هستند.
چگونه یک تحلیل SWOT بنویسیم
تجزیه و تحلیل SWOT به‌نوعی تهیه یک لیست است. هنگامی که شروع به نوشتن لیست می‌کنید (مثلاً نقاط قوت)، فرایند فکری و تحقیقاتی که انجام خواهید داد، ایده هایی را برای لیست‌های دیگر (ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها) ایجاد می‌کند.
اگر این لیست‌ها را در کنار هم مقایسه کنید، احتمالاً متوجه ارتباطات و تضادهایی خواهید شد که باید آنها را برجسته و بررسی کنید. نیاز دارید که مرتباً بین لیست‌های خود به عقب و جلو بروید؛ بنابراین، با مرتب‌کردن چهار لیست خود در یک نما، کار را آسان‌تر و مؤثرتر کنید.
نحوه انجام تجزیه و تحلیل SWOT
ابتدا باید یک ماتریس تجزیه و تحلیل SWOT ترسیم کنید. ماتریس SWOT یک شبکه ۲*۲ است که برای هر چهار جنبه SWOT یک مربع دارد. هر بخش با چند سوال برای شروع تفکر شما هدایت می‌شود.
توجه کنید که نباید بر درک نسبی خود از سازمان تکیه کنید. ممکن است فرضیات شما اشتباه باشد. در عوض، تیمی را از طیف وسیعی از عملکردها و سطوح جمع آوری کنید تا فهرستی وسیع و روشنگر از مشاهدات ایجاد کنند.
سپس، هر بار که یک نقطه قوت، ضعف، فرصت یا تهدید را شناسایی می‌کنید، آن را در قسمت مربوطه از شبکه یادداشت کنید تا همه ببینند.
در ادامه هر بخش را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم تا در نظر بگیرید که چه سوالاتی را می‌توانید به‌عنوان بخشی از جمع‌آوری داده‌های خود بپرسید.
نقاط قوت
نقاط قوت مواردی هستند که سازمان شما آن موارد را به‌خوبی انجام می‌دهد و به نحوی شما را از رقبایتان متمایز می‌کند.
این موارد بخشی جدایی‌ناپذیر از سازمان شما هستند، پس به این فکر کنید که چه چیزی باعث “تقویت” آن می‌شود. چه کاری را بهتر از هر کس دیگری انجام می‌دهید؟ چه ارزش‌هایی کسب‌وکار شما را هدایت می‌کنند؟ از چه منابع منحصربه‌فرد یا کم هزینه‌ای می‌توانید استفاده کنید که دیگران نمی‌توانند؟ همه این موارد را شناسایی، تجزیهوتحلیل و به بخش نقاط قوت اضافه کنید.
سپس زاویه دید را عوض کرده و از خود بپرسید رقبای شما چه چیزی را به عنوان نقاط قوت شما می‌بینند. چه چیزی موجب‌شده که از آنها پیشی بگیرید؟
دقت کن!
به یاد داشته باشید، هر جنبه‌ای از سازمان شما تنها زمانی نقطه قوت است که مزیت آشکاری برای شما به ارمغان آورد. به‌عنوان مثال، اگر همه رقبای شما محصولات باکیفیت ارائه می‌کنند، پس فرایند تولید با کیفیت بالا، نقطه قوت در بازار شما نیست: بلکه یک ضرورت است.
نقاط ضعف
نقاط ضعف، مانند نقاط قوت، ویژگی‌های ذاتی سازمان شما هستند؛ بنابراین روی افراد، منابع، سیستم‌ها و رویه‌های خود تمرکز کنید. به این فکر کنید که چه چیزهایی را می‌توانید بهبود بخشید، و از چه شیوه‌هایی باید اجتناب کنید.
یک بار دیگر تصور کنید سایر افراد موقعیت شما در بازار را چگونه ارزیابی می‌کنند. وقت بگذارید و بررسی کنید که چگونه و چرا رقبای شما بهتر از شما عمل می‌کنند.
صادق باش!
تجزیه و تحلیل SWOT تنها زمانی ارزشمند خواهد بود که تمام اطلاعات مورد‌نیاز خود را جمع آوری کنید. بنابراین، بهتر است در حال حاضر واقع‌بین باشید و در اسرع وقت با حقایق ناخوشایند روبرو شوید.
فرصت‌ها
فرصت‌ها معمولا از موقعیت‌های خارج از سازمان شما ناشی می‌شوند و نیازمند توجه به اتفاقاتی هستند که ممکن است در آینده رخ دهد. آنها ممکن است به‌عنوان پیشرفت‌هایی در بازاری که به آن خدمت می‌کنید یا در فناوری مورد استفاده شما ایجاد شوند. توانایی شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌ها می‌تواند تفاوت بزرگی در توانایی سازمان شما برای رقابت و رهبری در بازار ایجاد کند.
به فرصت‌های خوبی فکر کنید که می‌توانید بلافاصله از آنها استفاده کنید. این‌ها نیازی به تغییر کلی فرایند ندارند؛ حتی فرصت‌های کوچک می‌تواند رقابت‌پذیری سازمان شما را افزایش دهد.
مراقب باش!
باید مراقب تغییرات در سیاست‌های دولتی مرتبط با رشته خود باشید. تغییرات در الگوهای اجتماعی، پروفایل جمعیت و سبک زندگی می‌توانند فرصت‌های جالبی را ایجاد کنند.
تهدیدها
تهدید شامل هر چیزی است که می‌تواند از خارج سازمان، بر کسب‌وکار شما تأثیر منفی بگذارد؛ مانند مشکلات زنجیره‌تأمین، تغییر در نیازهای بازار یا کمبود نیرو. پیش‌بینی تهدیدها و جلوگیری از آنها قبل از اینکه موجب توقف رشد ما شوند، حیاتی است.
به موانعی که در راه رساندن محصول خود به بازار با آن مواجه هستید فکر کنید. ممکن است متوجه شوید که استانداردهای کیفیت یا مشخصات محصولات شما در حال تغییر است و اگر می‌خواهید پیشرو بمانید، باید آن محصولات را تغییر دهید. تکنولوژی در حال تکامل، یک تهدید همیشه حاضر و همچنین یک فرصت است.
همیشه در نظر داشته باشید که رقبای شما چه کاری انجام می‌دهند و آیا باید جهت سازمان خود را برای رویارویی با چالش تغییر دهید یا خیر.
آگاه باش!
به یاد داشته باشید که کاری که رقیبان انجام می‌دهند ممکن است برای سازمان شما موثر واقع نشود. بنابراین، از کپی‌کردن آنها بدون اینکه بدانید چگونه موقعیت شما را بهبود می‌بخشد، خودداری کنید.
سوالات متداول در مورد SWOT
۱- چه کسی تجزیه و تحلیل SWOT را اختراع کرد؟
بسیاری از مردم تجزیه و تحلیل SWOT را به آلبرت اس – هامفری نسبت می‌دهند. بااین‌حال، همانطور که در مجله بین‌المللی تحقیقات تجاری بحث شده است، اختلاف‌نظرهایی در مورد مبدع این ابزار وجود دارد.
۲- تجزیه و تحلیل SWOT و ماتریس TOWS چگونه با هم مقایسه می‌شوند؟
در حالی که تجزیه و تحلیل SWOT بر محیط داخلی (نقاط قوت و ضعف شما) تأکید می‌کند، TOWS شما را مجبور می‌کند ابتدا به محیط خارجی خود (تهدیدها و فرصت‌ها) نگاه کنید. در بیشتر موارد، ابتدا یک SWOT انجام می‌دهید و یک ماتریس TOWS را برای ارائه یک زمینه گسترده‌تر دنبال می‌کنید.
۳- بزرگ‌ترین اشتباهات تحلیل SWOT و راه‌حل آنها چیست؟
لیست‌های خود را بیش از حد طولانی کنید: بررسی کنید که ایده‌های شما در حین حرکت قابل اجرا هستند یا خیر.
مبهم باشید: برای ارائه بحث‌های بعدی تمرکز داشته باشید.
از نقاط ضعف چشم‌پوشی کنید: حتما از مشتریان و همکاران بپرسید که در زندگی واقعی چه تجربه‌ای دارند.
آینده‌نگر نباشید: به راحتی می‌توان به ایده‌های خوب رسید، اماتأثیر عملی آنها را در نظر بگیرید.
واقع‌بین نباشید: برای فرصت‌هایی که هنوز وجود ندارند، با جزئیات برنامه‌ریزی نکنید.
تکیه بر تجزیه و تحلیل SWOT ارزشمند است. اما هنگامی که از آن در کنار سایر ابزارهای برنامه‌ریزی (SOAR، TOWS یا PEST) استفاده می‌کنید، نتایج قوی‌تر خواهد بود.
نحوه استفاده از تحلیل SWOT
قبل از تصمیم‌گیری در مورد استراتژی جدید، از تجزیه و تحلیل SWOT برای ارزیابی موقعیت فعلی سازمان خود استفاده کنید. ببینید چه چیزی خوب کار می‌کند و چه چیزی خوب نیست. از خود بپرسید که هدف چیست، چگونه ممکن است به آنجا رسید و چه موانعی ممکن است در راه شما قرار بگیرد.
در ابتدا…
هنگامی که هر چهار جنبه SWOT را بررسی کردید، باید بر روی نقاط قوت خود تکیه کنید، مناطق ضعیف خود را بهبود دهید، از هر گونه تهدیدی جلوگیری و از فرصت‌ها استفاده کنید.
در این صورت با فهرستی طولانی از اقدامات بالقوه روبرو خواهید شد؛ اما قبل از شروع، مطمئن شوید که ایده‌های شما فضای توسعه داشته باشند. به دنبال ایجاد اتصالات بالقوه بین بخش‌های ماتریس خود باشید. به‌عنوان‌مثال، آیا می‌توانید از برخی از نقاط قوت خود برای ایجاد فرصت‌های جدید استفاده کنید؟ آیا با از‌بین‌بردن برخی از نقاط ضعف، فرصت‌های بیشتری در دسترس خواهد بود؟
در نهایت…
در نهایت، زمان آن رسیده است که ایده‌های خود را هرس و اولویت‌بندی کنید، تا بتوانید زمان و هزینه را بر روی مهم‌ترین و تاثیرگذارترین آنها متمرکز کنید.
به یاد داشته باشید که آموخته‌های خود را در سطح مناسبی از سازمان به کار ببرید و از تجزیه و تحلیل SWOT خود در کنار سایر ابزارهای استراتژی (مثلاً تجزیه و تحلیل شایستگی‌های اصلی) استفاده کنید تا تصویری جامع از موقعیتی که با آن درگیر هستید به دست آورید.
یک مثال از تجزیه و تحلیل SWOT
این سناریو را تصور کنید: یک شرکت مشاوره استارت‌آپ کوچک می‌خواهد تصویر روشنی از وضعیت فعلی خود داشته باشد تا در مورد استراتژی آینده برای رشد، تصمیم بگیرد. تیم تجزیه و تحلیل SWOT، اطلاعات نشان‌داده‌شده در شکل را جمع‌آوری و ترسیم می‌کند.
نقاط قوت
پس از بررسی موارد، واضح است که نقاط قوت اصلی در چابکی، تخصص فنی و هزینه‌های پایین شرکت نهفته است. این نقاط قوت به مجموعه اجازه می‌دهد تا خدمات مشتری عالی را به یک پایگاه نسبتاً کوچک ارائه دهد.
نقاط ضعف
نقاط ضعف نیز به اندازه شرکت مربوط می‌شود. این مجموعه برای بهبود پایه مهارت‌های کارکنان، باید روی آموزش و حفظ تمرکز سرمایه‌گذاری کند تا اعضای کلیدی تیم را از دست ندهد.
فرصت‌ها
فرصت‌هایی برای ارائه خدمات با واکنش سریع و باارزش به مشاغل محلی و سازمان‌های دولتی محلی وجود دارد. با توجه به اینکه رقبا آهسته‌تر پذیرفته می‌شوند، این شرکت احتمالاً می‌تواند اولین بازار محصولات و خدمات جدید باشد.
تهدیدها
مقابله با تهدید مستلزم آن است که مشاور با ایجاد تغییرات در فناوری، خود را به‌روز نگهدارد؛ همچنین با توجه به آسیب‌پذیری آن در برابر تغییرات گسترده در بازار، باید بزرگ‌ترین رقبای خود را زیر نظر داشته باشد. برای مقابله با این تهدید، کسب‌وکار باید بازاریابی خود را بر روی وب‌سایت‌های صنعتی منتخب متمرکز کند تا با بودجه تبلیغاتی کم، بیشترین حضور ممکن را در بازار داشته باشد.
امتیاز کلیدی
همانطور که اشاره کردیم تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات سازمان خود را شناسایی کنید.
این ابزار شما را راهنمایی می‌کند تا بر نقاط قوت خود نکیه کنید، آنچه را که کمبود دارید برطرف کنید، فرصت‌های جدید به‌دست‌آورید و خطرات را به‌حداقل برسانید. برای پیاده‌سازی موثر این سیستم موارد زیر را درنظر داشته باشید:
- قبل از تصمیم‌گیری در مورد هر استراتژی جدید، برای ارزیابی موقعیت خود از یک SWOT استفاده کنید.
- از ماتریس SWOT برای تحریک تحقیقات و ثبت ایده‌های خود استفاده کنید.
- از تهیه لیست‌های بزرگ پیشنهادات خودداری کنید.
- تا جایی که می‌توانید دقیق و در مورد نقاط ضعف خود صادق باشید.
- واقع‌بین و سخت‌گیر باشید.
- ایده‌های خود را هرس و اولویت‌بندی کنید تا زمان و هزینه بر روی مهم‌ترین اقدامات متمرکز شود.
- استفاده از SWOT را با ابزارهای دیگر تکمیل کنید.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) اقدام به صدور گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) برای شرکت‌ها، سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری می‌نماید. ایزوسیستم برترین مرکز اخذ ایزو با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن و تجارت در رتبه یک شرکت‌های مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور قرار دارد.
برای دریافت ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
نمادهای اطمینان
