بند شش ایزو ۹۰۰۱ ورژن ۲۰۱۵: برنامه‌ریزی (به همراه مثال عملی)
بند شش ایزو ۹۰۰۱ (برنامه‌ریزی – Planning) به ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت کیفیت و بهبود مستمر آن اختصاص دارد. در این بند، سازمان‌ها موظف به مرور دوره‌ای عملکرد خود می‌شوند و اقداماتی را انجام می‌دهند تا کیفیت را بهبود دهند. این ارزیابی‌ها و بهبودها به‌عنوان یک عنصر اساسی برای حفظ کیفیت و رشد سازمانی محسوب می‌شوند.
فهرست مطالب
استاندارد ISO 9001
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در ابتدا در دهه ۱۹۸۰ منتشر شد و از آن زمان بهبود یافته و توسعه یافته است و به‌عنوان یک راهکار جامع برای بهبود کیفیت محصولات و خدمات در سطح جهانی شناخته می‌شود. این استاندارد یک استاندارد جهانی در زمینه مدیریت کیفیت است که برای بهبود فرآیندها و ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات در سازمان‌ها طراحی شده است.
بندهای مختلف ISO 9001 بر اصولی همچون تمرکز بر مشتری، رهبری، مشارکت کارکنان و رویکرد مبتنی بر فرآیند تاکید می‌کند. این اصول اساسی‌ترین مبانی برای بهبود کیفیت و کارایی در سازمان‌ها هستند. بهبودپذیری پیوسته منجر به افزایش بهره‌وری، کاهش هدررفت‌ها، افزایش رضایت مشتریان و ایجاد رقابت‌پذیری بیشتر برای سازمان‌ها می‌شود. این عمل به‌عنوان یک چرخه مداوم در حال حرکت، سازمان‌ها را به سمت ارتقاء مستمر هدایت می‌کند.
بند شش ایزو ۹۰۰۱ (برنامه‌ریزی – Planning)
بندهای ایزو ۹۰۰۱ شامل ۱۰ مورد است. در بند شش از این استاندارد، موارد مرتبط با برنامه‌ریزی مدیریت کیفیت موردبررسی قرار می‌گیرد. برنامه‌ریزی به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا اهداف کیفیتی خود را تعیین کرده و مسیر مناسبی برای رسیدن به این اهداف ایجاد کنند. این اصل از اهمیت ویژه‌ای در موفقیت سیستم مدیریت کیفیت برخوردار است و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا به شکل مؤثرتری منابع خود را مدیریت کنند و به تحقق اهداف کیفیتی برسند. بند ۶ بر موارد زیر تأکید می‌کند:
- تعیین اهداف کیفیت: سازمان باید اهداف کیفیت خود را تعیین کند. این اهداف باید با استراتژی و اهداف عمومی سازمان هماهنگ باشند.
- برنامه‌ریزی فرآیندها: سازمان باید فرآیندها و فعالیت‌ها را برنامه‌ریزی کند تا به اهداف کیفیتی دست پیدا کند.
- مستندسازی برنامه‌ریزی: برنامه‌ریزی باید به دقت مستندسازی شود. مستندسازی از این موضوع اطمینان می‌دهد که همه اعضای سازمان از برنامه‌ریزی آگاهی دارند و به اجرای آن می‌پردازند.
- شناسایی منابع موردنیاز: سازمان باید منابع موردنیاز برای اجرای برنامه‌ریزی را تعیین کند. این شناسایی مربوط به منابع انسانی، مالی و فیزیکی هستند.
- مدیریت ریسک: در این بند، سازمان باید ریسک‌های مرتبط با برنامه‌ریزی و عملکرد کیفیت را شناسایی و آنها را مدیریت کند.
اهمیت بند شش
- ارزیابی عملکرد: بند شش ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵ به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا عملکرد خود را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند. این ارزیابی به ویژگی‌ها، عملکردها و عملکرد سیستم مدیریت کیفیت توجه دارد.
- بهبود مستمر: ارزیابی عملکرد بهبود مستمر را ترویج می‌کند. با تشخیص نقاط ضعف و مشکلات، سازمان‌ها قادرند تا تصمیمات بهتری بگیرند و فرآیندها را بهبود دهند.
- راهنمایی در تصمیم‌گیری: بند شش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات خود را بر اساس داده‌های قابل اعتماد و اطلاعات مستدام بگیرند. این اطلاعات، به ترتیب اهداف کیفیتی و راهبردهای توسعه را بهبود می‌بخشند.
مراحل بند شش ایزو ۹۰۰۱
بند ششISO 9001:2015 نقش بسیار مهمی در حفظ و بهبود کیفیت محصولات و خدمات سازمان‌ها ایفا می‌کند و به آنها امکان می‌دهد تا با تمرکز بر بهبود مستمر، رقابتی‌تر و کارآمدتر عمل کنند. این بند شامل مراحل زیر است:
- ارزیابی عملکرد: سازمان باید عملکرد خود را با استفاده از داده‌های مرتبط ارزیابی کند. این ارزیابی‌ها باید به موازات اهداف کیفیتی و عملکرد سیستم مدیریت کیفیت انجام شود.
- شناسایی نقاط ضعف و بهبودها: سازمان باید نقاط ضعف و فرصت‌های بهبود را شناسایی کرده و اولویت‌بندی کند. این کار ممکن است نیاز به تغییر فرآیندها، تجهیزات یا آموزش داشته باشد.
- تعیین اقدامات بهبودی: طبق بند شش ایزو ۹۰۰۱ سازمان باید اقدامات بهبودی را تعیین و تصویب کند. این اقدامات باید به منظور رفع نقاط ضعف و بهبود عملکرد انجام شوند.
- پیاده‌سازی و نظارت بر اقدامات: سازمان باید اقدامات بهبودی را پیاده‌سازی کرده و به نظارت بر اجرای آنها پرداخته و تغییرات لازم را اعمال کند.
- بررسی و ارزیابی مجدد: سازمان باید دوره‌ای عملکرد خود را بررسی و ارزیابی مجدد کند. این ارزیابی‌ها به تصمیمات تصویب و انجام شده جهت بهبود مرتبط می‌شوند.
کاربرد بند شش ایزو ۹۰۰۱
بند شش استاندارد ISO 9001:2015 که به ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر سیستم مدیریت کیفیت اختصاص دارد، در انواع مختلف سازمان‌ها و صنایع کاربردهای متعددی دارد. در زیر، به برخی از کاربردهای اصلی این بند در صنایع مختلف اشاره خواهیم کرد:
صنعت تولیدی
در شرکت‌های تولیدی مانند کارخانه‌های خودروسازی، بند شش به بهبود عملکرد خطوط تولید، کاهش نقاط ضعف در کیفیت محصولات، افزایش بهره‌وری و کاهش هدررفت‌ها کمک می‌کند. این کاربرد به تضمین کیفیت و ارتقاء توان رقابتی در بازار اهمیت می‌دهد.
صنعت خدمات
در ارائه خدمات مانند ارائه خدمات بهداشتی، حمل‌ونقل، بانکداری و خدمات مشابه، بند شش به بهبود تجربه مشتریان، مدیریت بهینه فرآیندها و کاهش خطاها کمک می‌کند. این سازمان‌ها به تعهد به کیفیت خدمات و رضایت مشتریان بسیار حساس هستند.
صنعت بهداشت و درمان
در بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی و دستگاه‌های پزشکی، بند شش به بهبود مدیریت اطلاعات بیماران، کاهش خطاهای پزشکی و افزایش ایمنی بیماران کمک می‌کند. این امور در صنایع بهداشت و درمان بسیار حیاتی هستند.
صنعت فناوری اطلاعات
در شرکت‌های فناوری اطلاعات، بند شش به بهبود فرآیندهای توسعه نرم‌افزار، کاهش خطا در نرم‌افزارها و تضمین کیفیت محصولات نرم‌افزاری کمک می‌کند. این اهمیت دارد که نرم‌افزارها به طور پایدار و بدون مشکل اجرا شوند.
صنعت مهندسی و ساخت
در پروژه‌های مهندسی عظیم مانند ساخت ساختمان‌های بلند، پل‌ها و تأسیسات صنعتی، بند شش ایزو ۹۰۰۱ به مدیریت پروژه‌ها، ایمنی کارگران و کاهش مشکلات عملیاتی کمک می‌کند. این کاربرد به اجرای موفق پروژه‌های پیچیده کمک می‌کند.
صنعت غذایی
بند شش در کارخانه‌های تولید مواد غذایی، به بهبود کیفیت محصولات غذایی، افزایش ایمنی مصرف‌کنندگان و پیشگیری از آلودگی‌های غذایی کمک می‌کند.
مثال عملی از بند شش ایزو ۹۰۰۱
مثال عملی از پیاده‌سازی بند شش استاندارد ISO 9001:2015 در یک شرکت تولیدی خودرو می‌تواند به شما نشان دهد که چگونه این بند می‌تواند به بهبود عملکرد و کیفیت محصولات کمک کند. به‌عنوان مثال فرض کنید که یک کارخانه تولید خودرو اقدام به پیاده‌سازی بند شش کرده است.
این مثال نشان می‌دهد که پیاده‌سازی بند شش ایزو ۹۰۰۱ به کارخانه تولید خودرو امکان بهبود مستمر عملکرد و کیفیت محصولات خود را فراهم کرده است. و درنتیجه، این تغییرات منجر به افزایش رضایت مشتریان، کاهش هزینه‌ها و تقویت کارخانه در بازار رقابتی خواهد شد. این مجموعه بریا پیاده‌سازی باید مراحل زیر را طی کند:
ارزیابی عملکرد
سیستم مدیریت کیفیت کارخانه دوره‌های متنوعی از ارزیابی عملکرد را طی می‌کند. این ارزیابی‌ها شامل بررسی‌های کیفیتی محصولات، رضایت مشتریان، عملکرد ماشین‌آلات و مصرف انرژی می‌شوند.
شناسایی نقاط ضعف و بهبودها
از اطلاعات به دست آمده از ارزیابی عملکرد در بند شش ایزو ۹۰۰۱، کارخانه نقاط ضعف را شناسایی می‌کند. به عنوان مثال، شاید کیفیت برخی قطعات در مرحله تولید نسبت به استانداردها پایین باشد.
تعیین اقدامات بهبودی
کارخانه تصمیم می‌گیرد تا بهبوداتی را اعمال کند. این شامل ارتقاء کارایی ماشین‌آلات تولید، اصلاح فرآیندهای تولید و آموزش کارگران در مورد کیفیت است.
پیاده‌سازی و نظارت بر اقدامات
کارخانه اقدامات بهبودی را پیاده‌سازی کرده و به نظارت مداوم بر اجرای آنها می‌پردازد. به عنوان مثال، ماشین‌آلات باید به صورت دقیق تر نظارت شوند و از تعمیرات منظم برخوردار باشند.
بررسی و ارزیابی مجدد
کارخانه دوره‌های دیگری از ارزیابی عملکرد انجام می‌دهد تا اثرات اقدامات بهبودی را بررسی کند. این ارزیابی‌ها نشان می‌دهند که آیا کیفیت محصولات بهبود یافته و نقاط ضعف کاهش یافته‌اند یا خیر.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی بند شش ایزو ۹۰۰۱ پرداختیم که به ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت کیفیت و بهبود مستمر آن اختصاص دارد. این بند اهمیت بسیاری در حفظ کیفیت و بهبود سازمان‌ها دارد. با ارزیابی دقیق عملکرد و تعیین اقداماتی جهت بهبود، سازمان‌ها می‌توانند به بهبود مستمر پی ببرند و رضایت مشتریان خود را افزایش دهند.
سوالات متداول
بند شش ایزو ۹۰۰۱:۲۰۱۵ به عنوان اصلی‌ترین بند استاندارد مدیریت کیفیت شناخته می‌شود زیرا به ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر سیستم مدیریت کیفیت اختصاص دارد، که این عنصر بسیار حیاتی برای حفظ کیفیت و رشد سازمان‌ها است. در ادامه به برخی از سوالات متداول در این باره پاسخ می‌دهیم:
برای بهره‌بردن از بند شش، سازمان‌ها باید به ترتیب مراحل ارزیابی عملکرد، شناسایی نقاط ضعف و بهبودها، تعیین اقدامات بهبودی، پیاده‌سازی اقدامات و نظارت بر آنها را انجام دهند. این فرآیند باید به صورت دوره‌ای انجام شود.
میزان منابع و زمان موردنیاز برای پیاده‌سازی بند شش به اندازه‌ای است که به اندازه‌گیری اندازه سازمان و پیچیدگی فرآیندها بستگی دارد. اما پیاده‌سازی صحیح و موثر این بند به مدیریت معقول و استفاده بهینه از منابع نیاز دارد.
ارزیابی عملکرد و بهبود به تنهایی مهم است، اما ISO 9001 شامل بندهای دیگری نیز می‌شود که به تعادل و یکپارچگی میان عناصر مختلف سیستم مدیریت کیفیت کمک می‌کنند. بند شش باید با دیگر بندهای استاندارد به‌صورت هماهنگ اجرا شود.
پیاده‌سازی بند شش به تنهایی می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا عملکرد خود را بهبود دهند، اما برای رقابتی‌تر شدن بهتر است با سایر استانداردها و اصول مدیریت کیفیت هماهنگ شود تا یک سیستم مدیریت کیفیت جامع ایجاد شود.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) را برای سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را به‌عنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامه‌های بین‌المللی ایزو فعالیت می‌کند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
ایزوسیستم برترین مرکز صدور مدارک بین المللی ایزو و دارنده مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت می باشد.
هشدار: مراقب نیش مراکز بدون مجوز رسمی در حوزه ی خدمات مشاوره و صدور گواهینامه های ایزو باشید!
اولین نفری باشید که دیدگاه خود را ثبت می کنید