JIT چیست؟ سیستم تولید بهموقع یا Just in time
JIT چیست؟ JIT یک استراتژی برای کنترل موجودیهای تولید است که در آن کالاها فقط در صورت نیاز از تامینکنندگان دریافت میشوند. هدف اصلی سیستم تولید بهموقع (Just in time) کاهش هزینههای نگهداری و افزایش گردش موجودی است.
شرکتها از این استراتژی موجودی برای افزایش کارایی و کاهش ضایعات استفاده میکنند. دریافت کالاها فقط در زمانی که برای فرایند تولید به آن نیاز دارند هزینههای موجودی را کاهش داده و تولیدکنندگان را ملزم به پیشبینی دقیق تقاضا میکند.
سیستم تولید بهموقع یا Just in time
سیستم تولید بهموقع (JIT) موجودی را در حداقل نگه میدارد و کارایی را افزایش میدهد. با این روش هزینههای ذخیرهسازی موجودی کاهش پیدا میکند و در صورت لغو سفارش، موجودی ناخواسته برای تولیدکنندگان باقی نمیماند.
برای موفقیت تکنیک JIT، شرکتها باید تولید ثابت، کیفیت کار بالا، ماشینآلات بدون نقص و تامینکنندگان قابلاعتماد داشته باشند.
کانبان چیست؟
Kanban یک سیستم برنامهریزی ژاپنی است که اغلب در ارتباط با تولید ناب و JIT استفاده میشود. تایچی اوهنو، مهندس صنایع تویوتا، کانبان را در تلاشی برای بهبود کارایی تولید توسعه داد.
سیستم کانبان با اندازهگیری زمانهای چرخه در سراسر فرایند تولید، مناطق مشکلدار را برجسته میکند، که به شناسایی محدودیتهای بالای موجودی کار در فرایند برای جلوگیری از اضافه ظرفیت کمک میکند.
مزایا و معایب JIT چیست؟
مزایای سیستمهای موجودی JIT چیست ؟ دارای مزایای متعددی نسبت به مدلهای سنتی هستند:
- دورههای ذخیرهسازی کوتاه است و شرکتها میتوانند تولید خود را از یک محصول به محصول دیگر منتقل کنند.
- این روش با به حداقل رساندن نیاز انبار، هزینه ها را کاهش می دهد.
- پول کمتری را برای مواد خام خرج میشود زیرا منابع کافی برای تولید سفارشات را خریداری میکنند.
معایب سیستمهای موجودی JIT شامل اختلالات بالقوه در زنجیرهتامین است:
- اگر تامینکننده مواد خام نتواند کالا را بهموقع تحویل دهد، ممکن است کل خط تولید متوقف شود.
- یک سفارش غیرمنتظره برای کالا، ممکن است تحویل محصولات نهایی به مشتریان را به تاخیر بیندازد.
آیا تولید به موقع پرخطر است؟
مزیت اصلی سیستم JIT این است که نیاز شرکت به ذخیره مقادیر زیادی از موجودی را به حداقل می رساند، که باعث بهبود کارایی و صرفه جویی قابل توجهی در هزینه ها می شود. با این حال، اگر شوک عرضه یا تقاضا وجود داشته باشد، می تواند همه چیز را متوقف کند.
یک نمونه اثر مخرب JIT در شرکت تویوتا
شرکت تویوتا موتور که به دلیل سیستم موجودی JIT خود مشهور است، قطعات را تنها زمانی سفارش میدهد که سفارش خودروی جدید دریافت کند. تویوتا پیادهسازی این روش را در دهه ۱۹۷۰ شروع کرد، و تکمیل آن ۲۰ سال زمان برد.
سیستم موجودی JIT تویوتا تقریباً باعث شد که این شرکت در فوریه ۱۹۹۷ برای مدتی متوقف شود. آتشسوزی در شرکت ژاپنی Aisin که تنها تامینکننده سوپاپهای P برای خودروهای تویوتا بود، باعث تعطیلی چند روزه خط تولید تویوتا شد.
این امر باعث ایجاد یک اثر موجی شد که سایر تامینکنندگان قطعات تویوتا نیز مجبور به تعطیلی موقت شدند.
چه نوع شرکتهایی از JIT استفاده میکنند؟
سیستم موجودی JIT در بین مشاغل کوچک و بزرگ به طور یکسان محبوب است؛ زیرا جریان نقدی را افزایش و سرمایه موردنیاز برای اداره تجارت را کاهش میدهد.
خردهفروشان، رستورانها، انتشارات برحسب تقاضا، تولید فناوری و خودروسازی، نمونههایی از صنایعی هستند که از موجودی به موقع استفاده کردهاند.
مخترع مدیریت موجودی JIT
JIT به خودروساز ژاپنی Toyota Motor Corporation نسبت داده میشود. مدیران تویوتا در دهه ۱۹۷۰ استدلال کردند که اگر بیشنر از میزان نیاز از مواد اولیه انبار نکنند، میتوانند سریعتر و کارآمدتر با تغییرات روند یا تقاضا برای تغییرات مدل محصولات سازگار شوند.
اهمیت استفاده از JIT چیست؟
زمانی که عرضه یک کالا در بازار از تقاضا بیشتر باشد، منجر به انباشت موجودی غیرقابل فروش میشود. این محصولات به موجودی مرده تبدیل شده که باعث افزایش ضایعات و اشغال فضای انبار میشوند.
در یک سیستم به موقع، شما فقط آنچه را که نیاز دارید سفارش میدهید؛ بنابراین هیچ خطری برای انباشتهشدن موجودی غیرقابل استفاده وجود ندارد.
نحوه کارکرد مدیریت تولید به موقع
کارکرد JIT چیست ؟ مدیریت تولید به موقع چیزی است که به عنوان یک فرایند مدیریت ناب شناخته میشود و به تمام بخشهای هر سیستم تولید یا خدمات، بهویژه افراد، مرتبط است.
منشأ این عمل از کایزن است؛ این فلسفه ژاپنی، به دنبال بهبود مستمر عملیات و مشارکت همه کارکنان، از کارگران خط مونتاژ تا مدیرعامل است و هدف کاهش ضایعات و بهبود کیفیت را دنبال میکند.
مراحل چرخه بهبود مستمر برای موجودی JIT
سازمانها ممکن است در نحوه اجرای JIT در محیط خود متفاوت باشند، اما مراحل کلی یکسان است. در ادامه با نحوه عملکرد چرخه بهبود مستمر در مدیریت موجودی JIT آشنا میشویم:
طراحی
فرآیند JIT با مروری بر بلوکهای اساسی ساخت آغاز میشود: طراحی محصول، طراحی فرایند، پرسنل و برنامهریزی تولید. سپس برنامههایی برای حذف اختلال، به حداقل رساندن ضایعات و ایجاد یک سیستم انعطافپذیر اجرا میشود.
مدیریت
بررسی مدیریت کیفیت جامع (TQM) تضمین میکند که بهبودمستمر در طول فرایند وجود دارد. بررسی مدیریت نقشها و مسئولیتهای کارگران را تعریف میکند، کنترل کیفیت آماری را تعریف و اندازهگیری میکند، برنامهها را تثبیت کرده و سطوح بار و ظرفیت را بررسی میکند.
کشش
تیم را در مورد روشهای تولید و خروج با استفاده از روشهای سیگنالدهی مانند کانبان آموزش دهید.
ایجاد
روابط فروشنده برای موفقیت JIT حیاتی است. بررسی لیستهای فروشنده در مورد تامینکنندگان ترجیحی تصمیمگیری کنید، در مورد قراردادها مذاکره کنید، زمانهای تحویل، انتظارات تحویل، معیارهای کلی و اقدامات را مشخص کنید و بیاموزید که چگونه از آنها در زنجیرهتامین استفاده کنید.
تنظیم دقیق
نیازهای موجودی، سیاستها، کنترلها و کاهش حرکت موجودی را مشخص کنید.
ساخت
تیم خود را در مورد مهارتها و قابلیتهایی که برای تکمیل کار خود نیاز دارد مطلع کنید و جلسات آموزشی و توانمندسازی تیم را برای آموزش آنها برگزار کنید.
پالایش
با پالایش، استانداردسازی و بازنگری کل فرایند، تعداد قطعات و مراحل تولید را کاهش دهید.
بررسی
معیارهای کیفیت را تعریف و اجرا کنید و هر گونه مشکل را تجزیهوتحلیل کنید. بر بهبودها تاکید کنید و روندها را برای بهبود هر جنبه ای از JIT دنبال کنید.
جمعبندی
توجه کنید که:
- اگر یک زنجیره تامین قابل اعتماد و برنامهریزی دقیق تقاضا داشته باشید، مزایا JIT از معایب آن بیشتر میشود.
- اگر پیشبینیهای فروش دقیق و مرتباً بهروزرسانیشده نداشته باشید، JIT خطرات بالقوهای دارد.
- قبل از اجرای JIT، مطمئن شوید که سیستم موجودی شما با مدیریت موجودی JIT کار میکند.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزو سیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) صدور گواهینامههای بینالمللی ایزو (ISO) را برای شرکتها، سازمانها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری انجام میدهد. سازمان صنعت، معدن و تجارت ایزوسیستم را به عنوان برترین مرکز اخذ ایزو با مجوز رسمی در رتبه یک شرکتهای مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور قرار داده است.
برای اخذ ایزو میتوانید از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
