روش های نگهداری و تعمیرات (نت)
روش های نگهداری و تعمیرات (نت)
روش های نگهداری و تعمیرات (نت) یا Maintenance methods (net) با وجود پیشرفت تجهیزات و امکانات، همچنان به‌عنوان بخش مهمی از صنعت شناخته می‌شود؛ زیرا ما به درک نگهداری و تعمیرات به‌عنوان مجموعه‌ای از اقدامات فنی برای تنظیم عملکرد عادی قطعات و تجهیزات نیاز داریم.
تجهیزات، ماشین‌ها، سیستم‌ها و تأسیسات در طول زمان در حال تغییروتحول بوده‌اند و به طور فزاینده‌ای پیچیده‌تر شدند و نیازمند بهبود مستمر هستند. این بهبود از طریق روش های نگهداری و تعمیرات انجام می‌شود.
ارتباط بین روش های نگهداری و تعمیرات و سیستم مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱
در زمان پیاده‌سازی استانداردهای ایزو یکی از مواردی که مستند شده و دستورالعمل و روش اجرایی آن تدوین می‌گردد روش اجرایی نگهداری و تعمیرات در یک شرکت است.
هدف از این بخش، انجام فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات با جهت‌گیری برنامه‌ریزی شده و پیشگیرانه به‌منظور حصول اطمینان از سلامت تجهیزات و ماشین‌آلات در زمان به‌کارگیری و استمرار قابلیت فرایند است.
جهت آشنایی با چک لیست نگهداری و تعمیرات (نت) پیشگیرانه و روش اجرایی نگهداری و تعمیرات (PM) پیشنهاد می‌کنیم مقالات مرتبط با آن‌ها را نیز مطالعه کنید.
انواع روش های نگهداری و تعمیرات (نت)
روش های نگهداری و تعمیرات (نت) به‌طورکلی به ۲ دسته پیشگیرانه و اصلاحی تقسیم می‌شوند که هرکدام از این دسته‌ها خود چند زیرگروه دارند:
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM)
- مبتنی بر زمان (TBM)
- خطایاب (FFM)
- مبتنی بر ریسک (RBM)
- قابل پیش‌بینی (PDM)
- مبتنی بر شرایط (CBM)
نگهداری و تعمیرات اصلاحی (CM)
- اصلاحی معوق
- اضطراری (EM)
روش‌های پیشگیرانه در مقابل اصلاحی
تعمیرات پیشگیرانه، قبل از وقوع خرابی، اصلاحات را انجام می‌دهد. این کار می‌تواند با هدف جلوگیری از شکست، به‌حداقل‌رساندن پیامد شکست، یا ارزیابی خطر وقوع شکست باشد، اما هنگامی که ما در حال انجام نگهداری و تعمیرات اصلاحی هستیم، یعنی خرابی رخ‌داده است و اساساً در حال بازیابی عملکرد تجهیزات هستیم.
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM)
PM را می‌توان به‌عنوان یک «استراتژی نگهداری و تعمیرات تجهیزات مبتنی بر جایگزینی» یا «بازیابی دارایی در یک بازه زمانی ثابت بدون توجه به شرایط» تعریف کرد. ترمیم برنامه‌ریزی شده و جایگزینی، نمونه‌هایی از وظایف نگهداری پیشگیرانه هستند.
این نوع از روش های نگهداری و تعمیرات (نت)، به‌عنوان انجام اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خرابی تجهیزات تعریف می‌شود و معمولاً شامل بازرسی‌های معمول، ارتقا و جایگزینی تجهیزات یا قطعات قدیمی است.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر زمان (TBM)
TBM اساساً نوعی از نگهداری و تعمیرات است که در یک بازه زمانی منظم با هدف جلوگیری یا کاهش احتمال خرابی انجام می‌شود. این روش می‌تواند بر اساس زمان (روز، هفته یا ماه) یا مبتنی بر استفاده (ساعت کار، چرخه یا کیلومتر) باشد.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر ریسک (RBM)
از روش ارزیابی ریسک استفاده می‌کنید تا منابع نگهداری و تعمیرات ویژه خود را به آن دسته از دارایی‌هایی اختصاص دهید که در صورت خرابی بیشترین ریسک را دارند. در نتیجه تجهیزاتی که ریسک بالاتری دارند و عواقب خرابی آن‌ها بسیار زیاد است، بیشتر در معرض نگهداری، تعمیرات و بازرسی قرار می‌گیرند. تجهیزات کم‌خطر ممکن است در فرکانس بسیار کمتر و احتمالاً با دامنه کاری بسیار کوچک‌تر نگهداری شوند.
این روش اساساً از نوع پیشگیرانه است که در آن فرکانس و دامنه فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات به طور مداوم بر اساس یافته‌های بازرسی و ارزیابی کامل ریسک، بهینه می‌شوند.
نگهداری و تعمیرات خطایاب (FFM)
این نوع از روش های نگهداری و تعمیرات (نت)، با هدف شناسایی خرابی‌های پنهان که معمولاً با عملکردهای حفاظتی مرتبط هستند، انجام می‌شوند.
دریچه‌های ایمنی فشار، فرستنده‌های تریپ و موارد مشابه را در نظر بگیرید. این تجهیزات تا زمانی که یک قطعه از کار نیفتد نیازی به عملکرد نخواهند داشت؛ یعنی در شرایط عملیاتی عادی نمی‌دانید که آن‌ها هنوز کار می‌کنند یا خیر. ازآنجایی‌که خرابی این تجهیزات پنهان است، قبل از اینکه برای محافظت از سیستم به آن‌ها تکیه کنید، باید شناسایی شوند.
پس از شناسایی، باید شکستی را که پیدا کردید تعمیر کنید. نگهداری و تعمیرات خطایاب در فواصل زمانی ثابت و متناسب با نیاز انجام می‌شود.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شرایط (CBM)
اکثر حالت‌های شکست مربوط به سن سیستم نیستند. بااین‌حال اگر شواهدی در مراحل اولیه شکست یافت شود، ممکن است بتوان برای جلوگیری از شکست کامل آن یا اجتناب از عواقب شکست اقدام کرد.
بنابراین، نگهداری مبتنی بر شرایط به‌عنوان یک استراتژی، به دنبال شواهد فیزیکی مبنی بر وقوع یا در شرف وقوع بودن یک شکست است. اندیشیدن به CBM از این طریق کاربردهای گسترده‌تر آن را در تکنیک‌های نظارت بر شرایط بیرونی نشان می‌دهد که اغلب فقط با تجهیزات دوار مرتبط هستند.
نگهداری و تعمیرات قابل پیش‌بینی (PDM)
تا همین اواخر، PDM اساساً مترادفی برای نگهداری مبتنی بر شرایط بود. اما با ظهور هوش مصنوعی، هزینه‌های بسیار پایین‌تر حسگرهای تجهیزات (IIoT) و یادگیری ماشین، به‌وضوح بین PDM و CBM تفاوت به‌وجود آمد.
نگهداری قابل پیش‌بینی، از پارامترهای فرایند حسگرهای آنلاین برای تعیین اینکه آیا تجهیزات ما از شرایط عملیاتی پایدار دور شده و به سمت خرابی پیش می‌روند یا خیر استفاده می‌کند. هدف اصلی در این بخش، پیش‌بینی زمان وقوع خرابی و سپس تعیین زمان مناسب برای مداخله نگهداری و تعمیرات است.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی (CM)
دسته دوم از روش های نگهداری و تعمیرات، استراتژی Corrective Maintenance است که فقط پس از اینکه شکست رخ‌داده است، عملکرد سیستم را بازیابی می‌کند. روش CM بر این فرض استوار است که خرابی تأثیر قابل‌توجهی بر ایمنی یا محیط‌زیست ندارد و جلوگیری از آن، اقتصادی یا ممکن نیست.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی نتیجه خرابی‌های برنامه‌ریزی نشده‌ای است که از طریق نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه از آن‌ها جلوگیری نشده بود. هنگام انتخاب CM به‌عنوان یک استراتژی، اطمینان از اینکه حالت‌های خرابی در نظر گرفته شده پتانسیل تبدیل‌شدن به نگهداری و تعمیرات اضطراری را ندارند، ضروری است.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی معوق
«تعمیرات اصلاحی» به دو زیردسته معوق و اضطراری تقسیم می‌شوند؛ زیرا بسیار ضروری است که میزان نگهداری اضطراری در فرایند را به حداقل برسانیم.
نگهداری و تعمیرات اضطراری معمولاً منجر به قطعی طولانی‌تر تجهیزات و تأثیر بیشتر تولید می‌شود و ایمنی کمتری دارد؛ بنابراین هنگامی که یک درخواست نگهداری و تعمیرات اصلاحی مطرح می‌شود، ضروری است که آن را به‌درستی اولویت‌بندی کنید تا در صورت امکان درخواست کار را به تعویق بیندازید و به تیم خود زمان دهید تا به‌درستی کار را برنامه‌ریزی و زمان‌بندی کنند.
نگهداری و تعمیرات اضطراری (EM)
همان‌طور که گفته شد نگهداری و تعمیرات اضطراری نوعی از تعمیرات اصلاحی است و به‌قدری فوری است که در اولویت برنامه هفتگی شما قرار می‌گیرد.
خطاهایی که سیستم شما را در یک بازه زمانی به طور کامل منحل می‌کنند، پس از بروز نیاز به تعمیرات بدون وقفه دارند و باید تاحدامکان از آن‌ها اجتناب کنیم. در حالت استاندارد باید کمتر از ۲ درصد از کل نگهداری و تعمیرات به مرحله اضطراری برسد.
سؤالات متداول
پس از مطالعه این مقاله تا حدودی با روش‌های نگهداری و تعمیرات آشنا می‌شوید. در ادامه هم تلاش کردیم تا به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ دهیم:
پرهزینه‌ترین نوع روش های نگهداری و تعمیرات (نت) کدام است؟
گران‌ترین نوع نگهداری و تعمیرات، نگهداری و تعمیرات اضطراری است؛ زیرا این شرایط آن‌قدر فوری است که تمام فرایند تا برطرف‌شدن مشکل مختل می‌شود. علاوه بر این معمولاً حداقل ۳ تا ۵ برابر تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه هزینه دارد.
تفاوت بین نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و قابل پیش‌بینی چیست؟
نوع پیشگیرانه انواع مختلفی از نگهداری و تعمیرات را پوشش می‌دهد که قبل از وقوع خرابی استفاده می‌شوند. نگهداری و تعمیرات قابل پیش‌بینی زیرمجموعه‌ای از نوع پیشگیرانه است.
روش پیشگیرانه برای جلوگیری یا کاهش یک حالت خرابی شناسایی شده است؛ اما هدف نوع قابل پیش‌بینی، پیش‌بینی زمان وقوع خرابی و سپس تعیین زمان مناسب برای مداخله نگهداری و تعمیرات است.
چرا نگهداری پیشگیرانه بهتر از تعمیرات خرابی است؟
به‌طورکلی، جلوگیری از خرابی بسیار ارزان‌تر و ایمن‌تر از خراب‌شدن تجهیزات است. بعلاوه، نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه تأثیر بسیار کمتری بر تولید خواهد داشت تا تعمیرات خرابی (ازکارافتادن). بااین‌حال، مواردی وجود دارد که استراتژی نگهداری و تعمیرات عمدی اجرا تا شکست کار درستی است.
یک مثال خوب می‌تواند چیزی مانند روشنایی عمومی منطقه در یک کارخانه صنعتی باشد که در آن شما به‌سادگی منتظر خواهید بود تا تعدادی چراغ خاموش شده و سپس آن‌ها را تعویض کنید. تعویض این چراغ‌ها قبل از خرابی، هدردادن پول است زیرا نمی‌توانیم به طور دقیق پیش‌بینی کنیم که چه زمانی لامپ‌ها از کار می‌افتند. از آن‌جایی که تاریکی موقتی پیامد کمی دارد به‌صرفه است تا به‌جای پیشگیری، اجازه دهیم نورپردازی عمومی، تا حد خرابی اجرا شود.
فواید نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM) چیست؟
همان‌طور که گفته شد نگهداری پیشگیرانه (PM) یکی از روش های نگهداری و تعمیرات است. برخی از مزایای این سیستم عبارت‌اند از:
- به‌حداقل‌رساندن زمان خرابی و تعطیلی مشاغل به دلیل خرابی غیرمنتظره تجهیزات: این به شما کمک می‌کند از ضرر مالی جلوگیری و از درآمد خود محافظت کنید.
- افزایش طول عمر تجهیزات و دارایی‌های ضروری: بازرسی، به‌روز‌رسانی و مراقبت از دارایی‌های کسب‌وکار منجر به‌صرف هزینه کمتر برای تجهیزات جدید در درازمدت می‌شود.
- کاهش مصرف انرژی برای دارایی‌های کسب‌وکار: وقتی تجهیزات به طور مطلوب کار می‌کنند، انرژی کمتری موردنیاز است که به معنای کاهش قبوض آب و برق است.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) را برای سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را به‌عنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامه‌های بین‌المللی ایزو فعالیت می‌کند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
