بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ به زبان ساده
بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ مجموعه‌ای از الزامات و راهنمایی‌هاست که توسط سازمان بین‌المللی استانداردها ارائه شده‌اند و به منظور ارتقاء ایمنی غذا در سراسر زنجیره تأمین غذا استفاده می‌شوند. این بندها شامل الزامات مربوط به سیستم مدیریت ایمنی غذا، مسئولیت مدیریت، بهبود مستمر و رویکردهایی برای اجرای HACCP هستند. در این مقاله هر یک از بندهای این استاندارد را به صورت مختصر بررسی می‌کنیم.
استاندارد ISO 22000
استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ یک استاندارد بین‌المللی در حوزه مدیریت ایمنی و بهداشت غذا است. این استاندارد مشخصات و الزاماتی را برای سیستم مدیریت ایمنی غذا را تعیین می‌کند. علت اصلی موفقیت ISO 22000، قابلیت آن در کنترل و مدیریت کلیه فرایندها و مراحل زنجیره تولید، فرآوری و عرضه مواد غذایی از مزرعه تا فرآوری در کارخانه، انبارش، بسته‌بندی و ارائه محصول نهایی است.
بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ (بند صفر تا بند ۱۰)
ایمنی غذا یکی از اولویت‌های اصلی مصرف‌کنندگان است. پیاده‌سازی بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ نه تنها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بازار را بهتر درک کنند، بلکه به مشتریان نشان می‌دهد که شرکت از استانداردهای بین‌المللی برای تضمین ایمنی غذا پیروی می‌کند. در نتیجه، توجه کامل به همه جنبه‌های این استاندارد ضروری است تا شرکت‌ها بتوانند از مزایای آن به بهترین شکل ممکن بهره‌برداری کنند. در ادامه هر یک از این بندها را بررسی می‌کنیم:
معرفی استاندارد – Introduction (بند ۰)
بند صفر ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ به‌عنوان مقدمه‌ای برای استاندارد عمل می‌کند. این استاندارد مجموعه‌ای از الزامات و روش‌هایی است که برای تضمین ایمنی و بهداشت مواد غذایی در طول فرآیندهای تولید، فرآوری و توزیع غذا اعمال می‌شود. هدف اصلی آن، جلوگیری از وقوع حوادثی نظیر فساد غذایی و افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان به محصولات غذایی است.
محدوده کاربرد – Scope (بند ۱)
بند یک ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ با عنوان محدوده کاربرد، یکی از مهم‌ترین بخش‌های این استاندارد است که در تعیین و تعریف دقیق محدوده اعمال استاندارد در یک سازمان مورد توجه قرار می‌گیرد. محدوده کاربرد مشخص کننده حیطه وسیعی از عملیات و فعالیت‌هایی است که به وسیله این استاندارد تحت کنترل و مدیریت قرار می‌گیرند. این بخش، به تشریح دقیق فعالیت‌ها، فرآیندها، واحدها و شرایطی که تحت پوشش سیستم مدیریت ایمنی غذایی قرار می‌گیرند، می‌پردازد.
مراجع هنجاری – Normative References (بند ۲)
بند دو ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ به تعیین الزامات و مقررات مربوط به انتخاب، همکاری، و ارتباط با مراجعی که مسئولیت تضمین ایمنی و کیفیت محصولات را دارند، می‌پردازد. این بند تعیین می‌کند که سازمان‌ها باید چه اقداماتی را برای انتخاب و هماهنگی با این مراجع انجام دهند تا ایمنی غذایی محصولات خود را تضمین کنند.
اصطلاحات و تعاریف – Terms and Definitions (بند ۳)
بند سه ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ به تعریف‌های مهم و اصطلاحاتی که در این استاندارد استفاده می‌شود می‌پردازد. در این بخش، اصطلاحاتی که در زمینه مدیریت ایمنی غذایی از اهمیت بالایی برخوردارند، به دقت تعریف شده و توضیح داده می‌شوند. این اصطلاحات شامل مفاهیمی همچون ایمنی غذایی، خطرات غذایی، مدیریت ریسک و تضمین کیفیت می‌شوند.
زمینه سازمان – Context of the Organization (بند ۴)
بند چهار ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ یکی از اجزای مهم و حیاتی استاندارد است. این بند که به تشریح و بررسی مواردی از جمله تعریف محصول، نحوه تهیه، انتخاب و نگهداری مواد اولیه، فرآیندهای تولید، بسته‌بندی، حمل‌ونقل، توزیع و انبارداری می‌پردازد. با اجرای بند چهار، سازمان‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که محصولات غذایی آنها از نظر بهداشتی و ایمنی مطابق با استانداردهای جهانی هستند. این استاندارد باعث بهبود فرآیندهای تولید، کاهش خطرات بهداشتی و افزایش اعتماد مشتریان به محصولات می‌شود.
رهبری – Leadership (بند ۵)
بند پنج ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ به تعیین نقش و اهمیت رهبران در پیاده‌سازی و اجرای استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ می‌پردازد. رهبری در اینجا به معنای هدایت و راهنمایی گروه‌های کاری برای دستیابی به اهداف و تضمین اجرای صحیح سیستم مدیریت ایمنی غذایی است. این بند مشخص می‌کند که چگونه رهبران می‌توانند با ایفای نقش‌های مناسب، فرهنگ سازمانی مناسب را ترویج کرده و از منابع موجود به بهترین نحو برای ایجاد و حفظ یک محیط ایمن در زمینه غذا استفاده کنند.
برنامه‌ریزی – Planning (بند ۶)
بند شش ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ یکی از بخش‌های حیاتی است که در استاندارد مدیریت ایمنی غذایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. این بند به برنامه‌ریزی مربوط می‌شود که باید به منظور ارتقاء ایمنی غذایی در سراسر زنجیره تأمین غذا انجام شود. اهمیت بند شش در این است که با اجرای مفاهیم آن، شرکت‌ها می‌توانند ریسک‌های مرتبط با ایمنی غذایی را کاهش داده و اطمینان حاصل کنند که محصولات غذایی آنها برای مصرف ایمن هستند.
پشتیبانی – Support (بند ۷)
بند هفت ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ یکی از اصول اساسی در حوزه مدیریت ایمنی غذایی است که بر ارتقاء کیفیت و اطمینان از سلامت محصولات تأکید می‌کند. یکی از بخش‌های مهم و حیاتی در حوزه مدیریت ایمنی غذایی است. درواقع بند هفت این استاندارد مدیران واحدهای تولیدی و فرآوری غذا را راهنمایی می‌کند تا فرآیندهایی را برای مدیریت ایمنی غذایی ایجاد کنند.
عملیات – Operation (بند ۸)
بند هشت ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ بر روی عملیات مرتبط با تولید، فرآوری، بسته‌بندی و توزیع مواد غذایی تأثیر می‌گذارد. این استاندارد هدف اصلی خود را جلوگیری از خطرات ایمنی غذایی، تضمین کیفیت محصولات غذایی و ایجاد اعتماد مشتریان به محصولات تولیدی قرار داده است.
ارزیابی عملکرد – Performance Evaluation (بند ۹)
بند نه ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ بر بررسی و ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی غذا متمرکز است. در این بخش، مواردی مانند نظارت، اندازه‌گیری، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و ارزیابی فرایندها جهت تضمین کارآیی و کنترل موثر سیستم مدیریت ایمنی غذا مورد بررسی قرار می‌گیرد. بند نه یکی از بندهای کلیدی است که بر ایجاد و پیاده‌سازی استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ تأکید می‌کند و اهمیت بسیاری در حفظ ایمنی و کیفیت محصولات غذایی دارد.
بهبود – Improvement (بند ۱۰)
بند ده ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸ به منظور تضمین ایمنی و بهبود فرآیندهای تولید، فرآوری و توزیع مواد غذایی طراحی شده است. هدف این بند ارتقاء سطح ایمنی غذایی و کیفیت محصولات تولیدی در سطح جهانی است. این استاندارد از روش‌های مدیریتی موثری برای اجرای بهتر فرآیندها و کنترل کیفیت استفاده می‌کند و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با کاهش خطرات ایمنی غذایی، اطمینان حاصل کنند که محصولات غذایی آنها ایمن و بهداشتی هستند.
نحوه پیاده‌سازی بندهای ایزو ۲۲۰۰۰
پیاده‌سازی بندهای استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ نیازمند رویکردهای سازمانی متنوعی است که شرکت‌ها باید آنها را برای اطمینان از ایمنی و کیفیت محصولات غذایی خود اتخاذ کنند. در ادامه، نحوه پیاده‌سازی این بندها را به طور مختصر شرح می‌دهیم:
- تحلیل نقاط قوت و ضعف فعلی: در این مرحله، شرکت باید فرآیندهای موجود خود را بررسی کرده و نقاط قوت و ضعف را شناسایی کند.
- تعیین اهداف و الزامات: بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل، اهداف خود را برای پیاده‌سازی بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ تعیین کرده و الزامات مورد نیاز را مشخص کند.
- تدوین سیاست‌ها و راهنمایی‌ها: سیاست‌ها و راهنمایی‌های مربوط به مدیریت ایمنی غذا را تدوین و اعلام کند، که شامل تعهدات مدیریت، اهداف کیفیت و سایر الزامات استاندارد است.
- آموزش و آگاهی: آموزش و آگاهی کارکنان از الزامات استاندارد و روش‌های اجرایی آن بسیار حیاتی است. شرکت باید برنامه‌های آموزشی مناسب را برای کارکنان خود ارائه دهد.
- پیاده‌سازی سیستم مدیریت ایمنی غذا: این مرحله شامل ایجاد و اجرای سیستم مدیریت ایمنی غذا (FSMS) بر اساس الزامات ایزو ۲۲۰۰۰ است و شامل تدوین سیاست‌ها، روش‌ها و فرآیندهای مربوطه می‌شود.
- برنامه‌ریزی برای بررسی و ارزیابی: باید برنامه‌های منظمی برای بررسی و ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی غذا خود تدوین کند و اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهد.
- اجرای اقدامات اصلاحی: اگر در هنگام بررسی‌ها و ارزیابی‌ها نقاط ضعف یا عدم انطباق با الزامات استاندارد شناسایی شود، باید اقدامات اصلاحی مناسب و بهبود‌های لازم را اعمال کند.
- مراقبت و بهبود مستمر: پس از پیاده‌سازی بندهای ایزو ۲۲۰۰۰، شرکت باید بهبود مستمر را ادامه داده و سیستم مدیریت ایمنی غذا را بهبود بخشد تا با تغییرات محیطی و نیازهای مشتریان همگام شود.
با رعایت این مراحل، شرکت‌ها می‌توانند با موفقیت استاندارد ایزو ۲۲۰۰۰ را پیاده‌سازی کرده و بهبود‌های مداوم در ایمنی و کیفیت محصولات غذایی خود را تجربه کنند.
مهم‌ترین بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ ورژن ۲۰۱۸
در ورژن ۲۰۱۸ استاندارد ایزو ۴۵۰۰۱، مهم‌ترین بندها به منظور بهبود مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی در سازمان‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- بند ۴ – زمینه سازمان
- بند ۵ – رهبری
- بند ۶ – برنامه‌ریزی
- بند ۷ – پشتیبانی
- بند ۸ – عملیات
- بند ۹ – ارزیابی عملکرد
- بند ۱۰ – بهبود
اهمیت توجه به همه بندهای ایزو ۲۲۰۰۰
اهمیت توجه به همه بندهای iso 22000 در پیاده‌سازی یک سیستم مدیریت ایمنی غذا بسیار بالاست. این بندها نه تنها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا ریسک‌های مربوط به ایمنی و کیفیت محصولات غذایی را شناسایی و کنترل کنند، بلکه به آنها امکان می‌دهند تا بازاریابی محصولات خود را بهبود بخشند، اعتماد مشتریان را به دست آورند و به بازارهای جهانی وارد شوند.
با رعایت همه بندهای استاندارد، شرکت‌ها می‌توانند فرآیندهای خود را بهبود بخشیده و رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند، در نتیجه توجه کامل به این بندها از اهمیت بسیاری برخوردار است و باعث می‌شود که سازمان‌ها بتوانند بهترین استفاده از استاندارد را برای بهبود عملکرد و ایمنی غذایی خود داشته باشند.
جمع‌بندی
پیاده‌سازی بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ برای هر سازمانی که در صنعت غذا فعالیت می‌کند، بسیار حیاتی است. این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ایمنی و کیفیت محصولات خود را بهبود بخشند، اعتماد مشتریان را جلب کنند، بازاریابی خود را بهبود دهند و در نهایت، رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند.
سوالات متداول
در این مقاله گفتیم که ایزو ۲۲۰۰۰ ابزاری موثر برای ارتقاء ایمنی غذا و افزایش اعتماد مشتریان به محصولات غذایی است. با پیاده‌سازی بندهای این استاندارد، شرکت‌ها می‌توانند بهبود‌های قابل توجهی در کیفیت و ایمنی محصولات خود داشته باشند و بازاریابی و فروش خود را تقویت کنند. در ادامه به برخی سوالات متداول دراین باره پاسخ می‌دهیم:
بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ چیست؟
مجموعه‌ای از الزامات و راهنمایی‌ها است که برای مدیریت ایمنی غذا در سراسر زنجیره تأمین غذا استفاده می‌شود.
چرا باید به همه بندهای استاندارد توجه کنیم؟
توجه به همه بخش‌های استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ایمنی و کیفیت محصولات غذایی خود را بهبود بخشیده و بازاریابی و فروش خود را بهبود دهند.
آیا تمامی شرکت‌ها باید بندهای ایزو ۲۲۰۰۰ را پیاده‌سازی کنند؟
این استاندارد برای هر نوع شرکتی که در صنعت غذا فعالیت می‌کند حیاتی است، اما برای برخی از شرکت‌ها ممکن است الزامی نباشد.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزوسیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB)، انواع گواهینامه‌های بین‌المللی ایزو (ISO) را برای سازمان‌ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری صادر می‌کند. شرکت دانش بنیان خانه مدیران، ایزوسیستم را به‌عنوان برند تجاری خود ثبت کرده و از سال ۱۳۸۵ در حوزه ارائه خدمات مشاور مدیریت و صدور گوهینامه‌های بین‌المللی ایزو فعالیت می‌کند.
برای اخذ ایزو از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
