کنترل کیفی در صنایع و کارخانجات
کنترل کیفی چیست؟
کنترل کیفی مرحله بازرسی تضمین کیفیت است. QC مجموعهای از روشهای آزمایشی است که برای تأیید اینکه یک محصول پس از تولید انبوه نیز ایمن و مؤثر است استفاده میشود. توجه کنید که هر دو QA و QC ضروری هستند و تنها با تکیه بر QC نمیتوانید کیفیت را در یک محصول آزمایش کنید.
تضمین کیفیت چیست؟
تضمین کیفیت بخشی از برنامه مدیریت کیفیت شما است. QA شامل تمام فعالیتهای درون برنامهای است که تضمین میکند محصول شما طی فرایند تولید یا توسعه کیفیت خود را حفظ میکند. به عبارت دیگر، شما تأیید میکنید که الزامات کنترل کیفیت که برای آنها برنامهریزی کردهاید، با تولید محصولات برآورده میشوند.
روشهای مختلفی برای QA و QC وجود دارد، مانند Agile، شش سیگما و سایر استراتژیهای مدیریت پروژه یا بهبود فرایند. آنها برای صرفهجویی در زمان و مدیریت کیفیت پروژه شما طراحی شدهاند. استفاده از این موارد میتواند کمککننده باشد؛ اما احتمالاً به یک سیستم مدیریت کیفیت نیاز دارید که از مقررات ایزو ۹۰۰۱ پیروی و به طور مؤثر کل فرایند را مدیریت کند.
تضمین کیفیت در مقابل کنترل کیفی
هر دو فرایند QA و QC برای استانداردهای کیفیت حیاتی هستند، اما دانستن تفاوت بین آن دو نیز مهم است. این دو مفهوم اغلب به اشتباه به جای یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند، اما دو فرایند متفاوت هستند که در زمان های مختلف انجام میشوند. درک این نقشها میتواند به سازمان شما کمک کند تا در ارائه بهترین محصولات ممکن بر هر کدام تسلط پیدا کند.
برای درک بیشتر تفاوت بین تضمین کیفیت و کنترل کیفیت، باید تصویری از نحوه کار این دو سیستم برای بهبود کیفیت سازمان و کمک به کاهش اقدامات اصلاحی به دست آورید. در ادامه برخی از تفاوتها را با شرح عملکرد هرکدام بررسی میکنیم:
۱- پیشگیرانه (QA) در مقابل واکنشی (QC)
تضمین کیفیت مؤثر، فعال است. هدف آن جلوگیری از نقص قبل از وقوع از طریق طراحی فرایند است. کنترل کیفی واکنشی است و برای شناسایی عیوب در کیفیت محصولات تولیدشده کاربرد دارد. QA شامل طراحی فرایندهایی مانند مستندسازی رویههای عملیاتی استاندارد (SOP) بر اساس الزامات سری ISO 9000 است.
هر بار که فرایندها تکرار میشوند، باید به تولید محصولات ایمن و موثر بینجامد. QC شامل آزمایش محصولات برای اطمینان از مطابقت آنها با استانداردهای ایمنی و کارایی است. اگر آزمایش QC مشکلات کیفی را آشکار کند، باید به اقدامات واکنشی منجر شود تا از ارسال و توزیع یک محصول ناایمن جلوگیری شود.
در حالت ایدهآل، مسائل QC باید جرقه بازبینی QA را برانگیزد. نتایج آزمایش غیرمنطبق، باید به اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه (CAPA) برای تعیین علت اصلی مشکلات کیفیت منجر شود؛ همچنین فرایندهای بهروزرسانی برای جلوگیری از بروز مشکل در آینده باید در دستورکار قرار گیرد.
۲- فرایند (QA) در مقابل محصول (QC)
QA فرایندگرا است و بر بررسی فرایند و پیشگیری از بروز نقص کیفیت تمرکز دارد. QC محصول محور است و بر شناسایی مسائل کیفیت در محصولات تولید شده متمرکز است که میتواند بر رضایت مشتری تأثیر بگذارد.
به بیانی دیگر، تفاوت این دو مفهوم را میتوانیم تحت عنوان اقدامات در مقابل نتایج تعریف کنیم. QA شامل اقداماتی است که محصول را ایجاد میکند، در حالی که QC بر محصول حاصل متمرکز است. چندین نمونه از هر نوع فعالیت را در ادامه بررسی میکنیم:
فرایندهای تضمین کیفیت
- مستندات
- ممیزیها
- مدیریت تامینکننده
- آموزش پرسنل
- تغییر روند کنترل
- رویههای تحقیق
فرایندهای کنترل کیفی
- بازرسی دستهای
- نمونهبرداری محصول
- تست اعتبارسنجی
- تست آزمایشگاهی
- تست نرمافزار
۳- سیستم (QA) در مقابل قطعات (QC)
سیستمهای تضمین کیفیت، روشها و رویههایی هستند که برای حفظ استانداردهای کیفیت استفاده میشوند و سیستمهای کنترل کیفی قطعات، از جمله خروجیهای سیستم را اندازهگیری میکنند.
تلاشهای QC ممکن است بر روی قطعاتی که برای ایجاد محصول نهایی استفاده میشوند، مانند مواد خام، متمرکز شود. سیستم QA ممکن است فعالیتهای مختلفی را برای مدیریت کیفیت دیکته کند تا مطمئن شود ورودیها به طور مداوم ایمن و مؤثر هستند.
۴- ایجاد (QA) در مقابل تأیید (QC)
نتیجه فعالیتهای QA نقشه راه برای ایجاد محصولات با کیفیت است. این شامل تعریف استانداردهایی برای طراحی محصول، ساخت، بستهبندی، توزیع، بازاریابی و فروش است. QC شامل تأیید صحت محصولات پس از تولید و قبل از توزیع یا تأیید ایمنی و کارایی است.
۵- کل تیم (QA) در مقابل پرسنل اختصاصی (QC)
فعالیتهای تضمین کیفیت کل تیم را شامل میشود. هر عضو ملزم به پیروی از SOPها و مسئول فعالیتهای QA است. درحالیکه سیستم مدیریت کیفیت (QMS) به طور کلی مسئولیت واحد کیفیت و تیم رهبری است. فعالیتهای QA شامل استانداردهایی برای آموزش، مستندسازی و بررسی در سراسر فرایند است.
QC معمولاً مسئولیت پرسنل خاصی در سازمان است که وظایف آنها شامل دنبالکردن SOP برای آزمایش محصول است. کارکنان QC از SOPها برای ایجاد یک سیستم کنترل کیفی پیروی کرده و یافتههای خود را بر اساس رویههای استاندارد آزمایش محصول و اعتبارسنجی فرایند مستند میکنند.
کنترل کیفی در صنعت و کارخانه
صنایع و کارخانهها در نبود بخش کنترل کیفیت نمیتواند محصولات خود را با تضمین تولید به مشتریان ارائه کند و از ایرادات فعالیت خود بیخبر هستند. با بازرسی و کنترل کیفیت محصولات و آگاهی از مشکلاتی که پیش از تولید، حین تولید و پس از تولید محصول کارخانه با آنها مواجه خواهد شد میتوان این مشکلات را رفع و کیفیت محصول را به یک حد بهینه رساند.
سازمانهای تولیدی باید بتوانند روند تولید یک محصول را از ابتدا تا انتها جستجو و سوابق آن را مشاهده کنند. بهعنوان مثال باید برای یک محصول بتوان توضیح داد که از چه مواد اولیهای تشکیل شده است؟ چه کسی آن را بازرسی کرده؟ تاریخ تولید این محصول چه زمانی بوده است؟ چه کسانی در تولید این محصول دخالت داشته اند؟ و …
چگونه میتوان به کیفیت موثر دست یافت؟
اگر میخواهید سیستم مدیریت کیفیت (QMS) سازمان خود بهبود ببخشید، ممکن است با شرایط پیچیدهای سروکار داشته باشید. ایجاد یک سیستم مدیریت کیفیت که تضمین کیفیت و کنترل و کیفی را بهبود میبخشد، باید تغییرات قابل توجهی در فرهنگ و عملیات شما ایجاد کند.
با این حال، این بدان معنا نیست که یک سیستم مدیریت کیفیت ساده بیاثر است؛ درواقع QMS برای بهبود تضمین کیفیت نیازی به پیچیدهبودن ندارد. QMS ساده و موثر، میتواند در شرایط دشوار وضوح ایجاد کند، در حالی که یک سیستم بیشازحد مهندسیشده میتواند به نتایج پروژه آسیب برساند. کلید ارائه نتایج با کیفیت، تمرکز بر کاربران، انطباق با الزامات و پیروی از بهترین شیوهها است.
نحوه ارائه تضمین کیفیت و کنترل کیفی موثر با سیستمهای پیچیده
یک سیستم مدیریت کیفیت چارچوبی است که سازمانها را قادر میسازد به طور مداوم انتظارات مشتری را برای کیفیت محصول ارائه دهند. برای تشویق مشارکت فعال و دستاوردهای کیفیت، سیستم را برای برآوردهکردن نیازهای کاربر نهایی پیکربندی کنید.
درک هدف QMS برای جلوگیری از پیچیدگیهای غیرضروری که میتواند اهداف کنترل کیفی شما را مختل کند، ضروری است. در بسیاری از موارد، سازمانها به اشتباه QMS را بهعنوان مجموعهای از SOPهای پیچیده و خسته کننده فرض میکنند که میتواند نوآوری را محدود کند. برای ارائه نتایج مفید، بسیار مهم است که از مخدوشکردن ماموریت واقعی سیستم کیفیت خود جلوگیری کنید.
چگونه میتوان به کنترل کیفی موثر دست یافت؟
صرف نظر از اینکه سیستم QMS شما چقدر پیچیده است، اصل اساسی این است که همه چیز را تا حد امکان ساده نگه دارید. از پیچیدگی یا سفارشیسازی غیرضروری در صورتی که هدف مشخصی را دنبال نمیکند، خودداری کنید.
ایجاد یک سیستم پیچیده و بسیار سفارشی که الزامات آتی برای صدور گواهینامه استانداردها یا اهداف دیگر را برآورده میکند، میتواند وسوسهانگیز باشد. یک سیستم گیجکننده کنترل کیفی، مانعی برای دستیابی به بهبود مستمر است. پیروی از اصول زیر برای دستیابی به نرخ کیفیتی ثابت در فرایند و جلب رضایت مشتری نقش پررنگی دارد:
کارها را ساده نگهدارید
افرادی که از نزدیک با تضمین و کنترل کیفی کار میکنند، به طور کلی با ایجاد یک استراتژی اجرایی و روشنکردن نقشها و مسئولیتها در صنعت تعریف میشوند. وظایف تعیین شده توسط GMP برای واحد کیفیت عبارتاند از:
- پیادهسازی و تکمیل کنترل کیفیت
- توسعه رویهها برای عملیات
- حصول اطمینان از رعایت رویهها و مشخصات
- بررسی سوابق برای اصلاح مغایرتها
الزامات نظارتی را برآورده کنید
هنگامی که یک QMS پیچیده در یک سازمان راهاندازی میشود، کارمندان تمرکز بر کیفیت را از دست میدهند. تمرکز میتواند از فرایندها و کیفیت به خود سیستم منتقل شود. اگر در حال پیادهسازی یک QMS جدید برای جایگزینی کنترل کیفی موجود هستید، از ویژگیها یا افزونههای بیش از حد و کمکاربرد اجتناب کنید و به اجزای اصلی پایبند باشید.
به بهترین شیوههای صنعت پایبند باشید
تغییرات تکنولوژیکی میتواند سازمانها را با هر اندازهای مختل کند؛ صرفنظر از اینکه شما یک استارتآپ هستید یا یک شرکت کوچک. سعیکنید از یک QMS ساده که بهجای طراحی مجدد فرایند، بر تسهیل عملیات کنترل کیفی تمرکز دارد استفاده کنید.
از روشهای عملیاتی استاندارد نقشهبرداری فرایند استفاده کنید
جهت بهینهسازی، مرحله طراحی پروژه را با روشهای عملیاتی استاندارد نقشهبرداری فرایند (SOP) شروع کنید. ایجاد اسناد ساده و بصری میتواند ورودیها و خروجیهای واقعی سازمان شما را روشن کند. هنر نقشه برداری فرایند میتواند به ذینفعان در مورد فرایندها، SOPها و معیارها به طور موثرتر از اسناد مکتوب آموزش دهد.
برای شروع نقشهبرداری فرایند، از ابزار فلوچارت برای تقویت همکاری بین طراحان فرایند و تاییدکنندگان استفاده کنید. هنگامی که تمام فرایندهای کیفیت حیاتی را تعریف کردید، میتوانید جزئیات را با استفاده از خطوط گسترش دهید. نقشهبرداری فرایند میتواند از طراحی QMS که نیازهای کاربر نهایی را برآورده کرده و QA را ساده میکند، پشتیبانی کند.
جایگاه شما در کنترل کیفی کجاست؟
ایجاد تغییرات قابلتوجه در محل کار میتواند پیچیدگی ایجاد کند. هنگام اتخاذ یک QMS جدید، سادگی کلید پذیرش و ایجاد بهبود در تضمین کیفیت است. مقاومت در برابر تغییر میتواند طراحی سیستم مدیریت کیفیت و پذیرش کاربر را پیچیده کند.
یک پروژه موفق QMS مستلزم مدیریت موثر تغییر و درک نقش انسان در کنترل کیفی و تضمین کیفیت است. با تمرکز بر سادگی، بهترین شیوهها، و مدیریت موثر تغییر، میتوانید از QMS جهت پیشرفت کسبوکار خود استفاده کنید.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزو سیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) اقدام به صدور گواهینامههای بین المللی ایزو (ISO) برای شرکتها، سازمانها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری مینماید. ایزوسیستم برترین مرکز اخذ ایزو با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن و تجارت در رتبه یک شرکتهای مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور قرار دارد.
برای اخذ انواع گواهبنامه ایزو میتوانید از طریق صفحه دریافت ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.
