کنترل کیفیت یا QC

کنترل کیفیت یا QC چیست؟
کنترل کیفیت یا QC فرایندی است که از طریق آن یک کسبوکار به دنبال اطمینان از حفظ یا بهبود کیفیت محصول است. روشهای کنترل کیفیت به استانداردسازی تولید و واکنش به مسائل کیفیت در صنایع مختلف، از تولید مواد غذایی گرفته تا خودروسازی کمک میکند. این سیستم در سازمان محیطی را ایجاد میکند که در آن مدیریت و کارکنان برای کمال تلاش کنند. این کار با آموزش پرسنل، ایجاد معیارهایی برای کیفیت محصول و تست نهایی انجام میشود.
یکی از جنبههای مهم کنترل کیفیت را ایجاد کنترلهای کاملاً تعریف شده میدانند. این کنترلها به استانداردسازی تولید و واکنش به مسائل کیفیت کمک میکند. QC مشخص میکند هر فعالیت باید توسط کدام پرسنل انجام شود؛ به همین دلیل احتمال مشارکت کارکنان در کارهایی را که برای آنها آموزش کافی ندارند را کاهش میدهد.
مقایسهی کنترل کیفیت و تضمین کیفیت
کنترل کیفیت (QC) و تضمین کیفیت (QA) اصطلاحاتی هستند که اغلب برای تعریف یک چیز استفاده میشوند، اما تفاوتهای مشخصی وجود دارد. کنترل کیفیت بر الزامات کیفیت تمرکز دارد، مانند اطمینان از اینکه یک قطعه با مشخصات استاندارد مطابقت داشته باشد. اما تضمین کیفیت به مجموع تمام اقدامات و فرایندهای موردنیاز برای برآورده شدن الزامات کیفیت اشاره دارد.
متخصصان معتقدند که با حرکت در مسیر حرفهای کنترل کیفیت، ممکن است کنترل کیفیت به تضمین کیفیت تبدیل شود. کنترل کیفیت را بخشی از تضمین کیفیت میدانند. این سیستمهای کیفیت شامل برنامهها و بخشهایی هستند که به مدیریت سطح بالا، مشتریان و بازرسان دولتی اطمینان میدهند که محصولات تمام الزامات کیفیت و استانداردهای ایمنی را برآورده میکنند.
بررسی اجمالی
کنترل کیفیت یا QC با آزمایش واحدها برای تعیین اینکه آیا کیفیت محصولات مطابق با مشخصات استاندارد هستند یا خیر فعالیت میکند. این آزمایشها هدف تعیین هرگونه نیاز برای اقدامات اصلاحی در فرایند تولید را دنبال میکنند.
کنترل کیفیت خوب به شرکتها کمک میکند تا خواستههای مصرفکنندگان را برای محصولات بهتر برآورده کنند. همچنین اقدامات ایمنی ایجاد میکند تا از اینکه محصولات ناقص یا آسیبدیده به دست مشتریان نرسد اطمینان حاصل کند.
دلایل اهمیت QC
تولید محصول روندی پرهزینه و زمانبر است. اگر کیفیت محصولات و تجهیزات در محل تولید کنترل نشود، روند تولید میتواند ناامن باشد و خسارات جانبی را نیز به ما تحمیل کند. علاوه بر این، اگر شرکتی محصولات معیوب را برای خریدار ارسال کند، ممکن است در قبال صدمات یا مشکلات ناشی از استفاده از محصولاتش مسئول شناخته شود.
بازرسان کنترل کیفیت یا QC اطمینان حاصل میکنند که محصولات معیوب یا ناایمن را شناسایی و علل آن را اصلاح کنید. کنترل کیفیت تضمین میکند که کالاهای معیوب در معرض دید عموم قرار نگیرند. همچنین در بخش مهم تولید مواد غذایی و دارو تضمین میکند که هنگام استفاده افراد از این محصولات، حادثهای اتفاق نمیافتد.
روند پیادهسازی سیستم کنترل کیفیت یا QC
آزمایش کنترل کیفیت عموماً در هر مرحله از فرایند تولید یا کسبوکار تکمیل میشود. کارمندان اغلب با آزمایش مواد خام، بیرونکردن نمونه از خط تولید و بررسی محصول نهایی شروع میکنند. این کار در مراحل مختلف تولید، به شناسایی محل وقوع مشکل و اقدامات اصلاحی برای جلوگیری از آن در آینده کمک میکند.
در یک تجارت غیرتولیدی، کنترل کیفیت میتواند شامل ارزیابی خدمات مشتری، پرسشنامه، نظرسنجی، بازرسی یا ممیزی باشد. یک کسبوکار میتواند از هر فرایند یا روشی برای تأیید اینکه محصول یا خدمات نهاییاش نیازهای مشتری را برآورده میکند و ایمن و قانونی است استفاده کند.
QC بر اساس نوع صنعت متفاوت است
کنترل کیفیت یا QC مورداستفاده در یک کسبوکار بهشدت به محصول یا صنعت وابسته است. بهعنوانمثال، در تولید مواد غذایی و دارو، کنترل کیفیت شامل حصول اطمینان از اینکه محصول برای مصرفکننده عوارض جانبی و بیماری به همراه نداشته باشد میشود؛ بنابراین شرکت برای کنترل کیفیت، آزمایشهای شیمیایی و میکروبیولوژیکی نمونههای خط تولید را انجام میدهد.
در ساخت هواپیما، کنترل و تضمین کیفیت از اهمیت بالایی برخوردار است. سازندگان ملزم به مستندسازی، ردیابی و بازرسی مجدد همه موارد و مراحل ساخت هستند. سپس میتوانند شواهدی مبنی بر اینکه همه چیز را طبق استانداردهای بسیار سخت تکمیل کردهاند، ارائه کنند.
خودروسازیها کنترل کیفیت را بر روی قطعاتی که مشخصات و تلورانسها را رعایت میکنند اجرایی میکنند. QC تضمین میکند که موتورها، قطارهای محرک و سایر قطعات مکانیکی بهصورت روان، کارآمد، ایمن و مطابق طراحی کار میکنند.
صنعت الکترونیک، تست کیفیت را که در غالب مترهایی که جریان الکتریسیته و تست استرس را اندازهگیری میکنند پیاده میکند.
انواع روشهای کنترل کیفیت
کنترل کیفیت به این معناست که چگونه یک شرکت کیفیت محصول را اندازهگیری میکند و در صورت نیاز آن را بهبود میبخشد. QC را میتوان به روشهای مختلفی انجام داد مانند آزمایش محصولات، بررسی فرایندهای تولید و ایجاد معیارها کنترل. همه این موارد برای نظارت بر تغییرات قابلتوجه در تولید محصول انجام میشود.
روشهای مختلفی برای کنترل کیفیت وجود دارد. این روشها شامل نمودار میله ایکس، شش سیگما، حالت بازرسی ۱۰۰% و روش تاگوچی است ک هدر ادامه بررسی میکنیم.
نمودار X-Bar
محصولاتی که به طور تصادفی انتخاب شدهاند برای ویژگیهای داده شده که نمودار ردیابی میکند، آزمایش میشوند. شکل متداول نمودار کنترل کیفیت، نمودار X-Bar است که در آن محور y روی نمودار میزان قابلقبول بودن واریانس ویژگی تست شده را دنبال میکند. محور x نمونههای آزمایش شده را دنبال میکند. تجزیهوتحلیل الگوی واریانس در این نمودار به شما کمک میکند تا تشخیص دهید که آیا نقصها به طور تصادفی یا سیستماتیک رخ میدهند.
روش تاگوچی
کنترل کیفیت تاگوچی رویکرد دیگری است که بر نقش تحقیق و توسعه، طراحی محصول و توسعه محصول در کاهش بروز عیبونقص در محصولات تأکید دارد. این روش طراحی را مهمتر از فرایند تولید در کنترل کیفیت میداند و سعی میکند تا واریانسهای تولید را قبل از وقوع از بین ببرد.
روش بازرسی ۱۰۰٪
این روش یک فرایند کنترل کیفیت یا QC است که شامل بررسی و ارزیابی تمام قطعات محصول میشود. این نوع کنترل کیفیت اغلب برای تولید و ارزیابی فلزات باارزش استفاده میشود. روش بازرسی ۱۰۰% به دادههایی در مورد فرایند تولید و نرمافزاری برای تجزیهوتحلیل موجودی نیاز دارد.
مشاغل کنترل کیفیت
اگر از کار با مردم، برقراری ارتباط، ارائه نتایج و تلاش برای بهتر و ایمنتر کردن محصولات لذت میبرید، کنترل کیفیت میتواند یک شغل مفید برای شما باشد.
شرایط تحصیلی برای یک کارمند کنترل کیفیت
برای تبدیلشدن به یک بازرس کنترل کیفیت، به موارد زیر نیاز دارید:
- دیپلم دبیرستان برای موقعیتهای ابتدایی
- مدرک لیسانس بسته به نوع صنعت
- تجربه کار در یک صنعت
- مجوزها و گواهینامههای استاندارد یا آموزشی برای برخی از صنایع
ویژگیهای فردی موردنیاز برای یک کارمند کنترل کیفیت
همچنین برای فعالیت در این حرفه نیازمند برخی ویژگیهای فردی هستید؛ از جمله:
- توجه به جزئیات
- مهارتهای مکانیکی و ریاضی
- توانایی و قدرت بدنی
- مهارتهای فنی
- قابلیت عملکرد تحتفشار
مسیر شغلی
مسیر رسیدن به حرفه در کنترل و تضمین کیفیت برحسب صنعت متفاوت است، بنابراین ممکن است تفاوتهایی وجود داشته باشد. بااینحال، شما بهطورکلی به چندین سال تجربه در صنعت مدنظر خود نیاز دارید. به طور معمول، شما پس از برآورده کردن شرایط تحصیلی و تجربهکاری، بهعنوان یک نیروی کنترل یا تضمین کیفیت استخدام میشوید.
ممکن است در دورههای توسعه حرفهای شرکت کنید که توسط کارفرمایتان حمایت میشود یا از شما خواسته شود گواهینامههایی مانند شش سیگما را دریافت کنید. درنهایت میتوانید یک عنوان حرفهای مانند بازرس کیفیت گواهی شده داشته باشید.
با حرکت در این مسیر با گزینههای شغلی، بیشتری روبهرو میشوید. این موقعیتها میتوانند به سطوح بالای مدیریتی یا اجرایی در کنترل کیفیت منتهی شوند. برخی از این موقعیتها تحت عناوین زیر هستند:
- مدیر سیستمهای کنترل کیفیت
- رئیس انطباق
- مدیر عملیات QA
- معاون کیفیت
- مدیر کیفیت
نمونهای از کنترل کیفیت در صنایع غذایی
در صنایع غذایی سه نمونه از کنترل کیفیت وجود دارد. نظارت بر مشخصات مواد تشکیلدهنده، بررسی لیست تأمینکنندگان و اطمینان از بهداشتی بودن تأسیساتی که محصول غذایی در آن ساخته میشود.
نمودار کنترل کیفیت چیست؟
نمودار کنترل کیفیت یا QC، نموداری است که نشان میدهد آیا محصولات یا فرایندهای نمونهگیری شده مطابق با مشخصات موردنظر خود هستند یا خیر. اگرنه، درجه تفاوت آنها با مشخصات را نشان میدهد. آنهایی که یک ویژگی خاص از یک محصول را تجزیهوتحلیل میکند، نمودار تکمتغیره و آنهایی که واریانس چندین ویژگی محصول را بررسی میکنند، چندمتغیره نامیده میشوند. محصولاتی که به طور تصادفی انتخاب شدهاند برای ویژگیهای داده شده که نمودار ردیابی میکند، آزمایش میشوند.
جمعبندی
کنترل کیفیت یا QC امروزه بهعنوان عامل اصلی در تصمیمگیری مشتریان در مرحله ارزیابی محصول و یا خدمات به کار میرود. بدون شک تولید محصول باکیفیت و حضور در صحنه رقابت داخلی و جهانی با شعار دادن تحقق نمییابد؛ بلکه دستیابی به این امر مهم فقط با شناخت و استفاده از روشهای علمی و عملی مربوطه امکانپذیر است.
اخذ گواهینامه ایزو معتبر
ایزو سیستم با همکاری برترین مراجع صدور (CB) اقدام به صدور گواهینامه های بین المللی ایزو(ISO) برای شرکت ها، سازمان ها و سایر مراکز تجاری و غیرتجاری می نماید. ایزوسیستم برترین مرکز اخذ انواع گواهینامه ایزو با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن و تجارت در رتبه یک شرکتهای مشاور مدیریت و واحد برتر فنی و مهندسی در کل کشور قرار دارد.
برای اخذ گواهینامه QC میتوانید از طریق صفحه اخذ ایزو درخواست خود را به صورت سریع ثبت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق شمارههای ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.
این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.