استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱

ایزو ۹۰۰۱، به‌عنوان یکی از پرکاربردترین استانداردهای مدیریت کیفیت، در بسیاری از سازمان‌ها و صنایع پیاده‌سازی شده است. اما برای درک بهتر و اجرای دقیق‌تر این استاندارد، استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱ نیز وجود دارند که به‌عنوان مکمل یا راهنما در کنار این استاندارد استفاده می‌شوند. در این مقاله، به معرفی این استانداردها و راهنماهای مرتبط پرداخته و اهمیت هر یک را بررسی می‌کنیم.

فهرست مطالب

ایزو ۹۰۰۱ چیست و چرا اهمیت دارد؟

ایزو ۹۰۰۱، یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین استانداردهای بین‌المللی است که به سیستم‌های مدیریت کیفیت اختصاص دارد. این استاندارد توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تدوین شده و هدف اصلی آن کمک به سازمان‌ها برای بهبود فرآیندها، افزایش رضایت مشتری و دستیابی به بهره‌وری بیشتر است.

این استاندارد نه‌تنها ابزار مدیریت کیفیت، بلکه یک چارچوب اعتمادساز برای مشتریان است. با دریافت این گواهینامه، سازمان‌ها نشان می‌دهند که استانداردهای جهانی را رعایت کرده و متعهد به ارائه خدمات و محصولات با کیفیت بالا هستند.

«برای درک بهتر و اجرای دقیق‌تر ایزو ۹۰۰۱، مستندات و استانداردهای دیگری نیز وجود دارد که به‌عنوان مکمل یا راهنما در کنار این استاندارد استفاده می‌شوند.»

استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱

استاندارد ISO 9001، به‌عنوان یک راهنمای جهانی برای مدیریت کیفیت، زمانی به حداکثر اثرگذاری خود می‌رسد که از استانداردها و راهنماهای تکمیلی مرتبط نیز استفاده شود. این مستندات به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با رویکردی جامع‌تر، الزامات کیفیت را پیاده‌سازی کرده و به نتایج پایداری دست یابند. در ادامه با انواع این استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱ آشنا می‌شویم.

۱. ISO 9000:2021 – مبانی و واژگان مدیریت کیفیت

ایزو ۹۰۰۰، مقدمه‌ای برای ایزو ۹۰۰۱ است و مبانی، اصول و واژگان کلیدی مرتبط با مدیریت کیفیت را ارائه می‌دهد.

  • کاربرد ایزو ۹۰۰۰: برای درک دقیق‌تر مفاهیم مدیریت کیفیت و اصطلاحات مورد استفاده در ایزو ۹۰۰۱.
  • مزیت ایزو ۹۰۰۰: کمک به سازمان‌ها برای ایجاد زبان مشترک در پیاده‌سازی سیستم مدیریت کیفیت.
ایزو 9000 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۲. ISO 9001:2015 – الزامات سیستم مدیریت کیفیت

ایزو ۹۰۰۱، ستون اصلی سیستم مدیریت کیفیت است و الزامات لازم برای ایجاد، پیاده‌سازی، نگهداری و بهبود مستمر یک سیستم مدیریت کیفیت را تعریف می‌کند.

  • کاربرد ایزو ۹۰۰۱: مناسب برای هر سازمانی که به دنبال بهبود کیفیت و رضایت مشتری است.
  • ویژگی خاص ایزو ۹۰۰۱: تأکید بر رویکرد فرآیندی، مدیریت ریسک و بهبود مستمر.
ایزو 9001

۳. ISO 9002:2016 – راهنمای اجرای سیستم مدیریت کیفیت بر اساس ایزو ۹۰۰۱

ایزو ۹۰۰۲، توضیحات و نمونه‌هایی عملی برای اجرای ایزو ۹۰۰۱ ارائه می‌دهد.

  • کاربرد ایزو ۹۰۰۲: سازمان‌هایی که برای پیاده‌سازی ایزو ۹۰۰۱ به راهنمایی نیاز دارند.
  • مزیت ایزو ۹۰۰۲: کاهش چالش‌های پیاده‌سازی و تسهیل فرآیند اجرا.
ایزو 9002 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۴. ISO 9004:2018 – کیفیت سازمانی و موفقیت پایدار

ایزو ۹۰۰۴، راهنمایی برای سازمان‌ها است تا فراتر از الزامات ایزو ۹۰۰۱، کیفیت سازمانی را بهبود داده و به موفقیت پایدار دست یابند.

  • کاربرد ایزو ۹۰۰۴: سازمان‌هایی که به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها و ایجاد ارزش پایدار هستند.
  • تمرکز ایزو ۹۰۰۴: نوآوری، انعطاف‌پذیری و مدیریت هوشمندانه منابع.
ایزو 9004

۵. ISO 19011:2018 – راهنمای ممیزی سیستم‌های مدیریت

ایزو ۱۹۰۱۱، یک راهنمای جامع برای انجام ممیزی‌های داخلی و خارجی سیستم‌های مدیریت است.

  • کاربرد ایزو ۱۹۰۱۱: ممیزی سیستم‌های مدیریت کیفیت، زیست‌محیطی و سایر استانداردها.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۹۰۱۱: ارائه رویکردهای مبتنی بر ریسک و نکاتی برای انتخاب ممیزان شایسته.
ایزو 19011 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۶. ISO/TS 9002:2016 – راهنمای اجرای سیستم مدیریت کیفیت بر مبنای ایزو ۹۰۰۱

ISO/TS 9002 با ارائه جزئیات فنی، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا الزامات ایزو ۹۰۰۱ را به شکلی موثرتر پیاده‌سازی کنند.

  • کاربرد ایزو TS 9002: کمک به درک بهتر بندهای ایزو ۹۰۰۱ و ارائه مثال‌های عملی.
  • ویژگی خاص ایزو TS 9002: تمرکز بر تطبیق الزامات با نیازهای خاص سازمان‌ها.
ایزو 9002

۷. ISO 10012:2003 – سیستم مدیریت اندازه‌گیری

ایزو ۱۰۰۱۲، به مدیریت سیستم‌های اندازه‌گیری در سازمان‌ها می‌پردازد.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۲: سازمان‌هایی که نیاز به دقت و قابلیت ردیابی در اندازه‌گیری‌ها دارند.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۱۲: تضمین صحت داده‌ها و اندازه‌گیری‌ها در فرآیندهای مدیریتی.
ایزو 10012 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۸. ISO 10001:2018 – رضایت مشتری: راهنمای کدهای رفتاری

ایزو ۱۰۰۰۱، راهنمایی برای ایجاد کدهای رفتاری مرتبط با تعامل با مشتریان است.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۱: تقویت اعتماد و وفاداری مشتریان از طریق شفافیت در رفتار سازمان.
  • تمرکز ایزو ۱۰۰۰۱: رعایت اخلاق حرفه‌ای و ایجاد ارتباط موثر با مشتریان.
ایزو 10001

۹. ISO 10002:2018 – راهنمای رسیدگی به شکایات مشتری

ایزو ۱۰۰۰۲ یکی از مهم‌ترین راهنماها برای سازمان‌هایی است که به دنبال مدیریت و پاسخگویی به شکایات مشتریان هستند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۲: بهبود روابط مشتری و جلوگیری از از دست دادن مشتریان.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۰۰۰۲: ارائه روش‌های موثر برای رسیدگی به شکایات و یادگیری از بازخوردها.
ایزو 10002 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۰. ISO 10003:2021 – حل و فصل اختلافات خارج از سازمان

ایزو ۱۰۰۰۳ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا اختلافات مشتریان را به شکلی حرفه‌ای و خارج از سیستم‌های رسمی حل کنند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۳: در مواردی که حل اختلافات بدون مراجعه به مراجع قضایی مورد نظر است.
  • تمرکز ایزو ۱۰۰۰۳: ارائه راه‌حل‌های عادلانه و کارآمد.
ایزو 10003

۱۱. ISO 10005:2018 – راهنمای برنامه‌ریزی کیفیت

ایزو ۱۰۰۰۵ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی کیفیت را به‌صورت سیستماتیک انجام دهند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۵: پروژه‌هایی که نیاز به تعریف دقیق اهداف کیفی دارند.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۰۵: کاهش ریسک‌های ناشی از نقص در کیفیت.
ایزو 10005 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۲. ISO 10006:2017 – مدیریت کیفیت در پروژه‌ها

ایزو ۱۰۰۰۶ اصول مدیریت کیفیت را در پروژه‌ها اعمال می‌کند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۶: سازمان‌های پروژه‌محور مانند ساخت‌وساز، فناوری اطلاعات و تولید.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۰۰۰۶: تضمین تحویل پروژه‌ها با کیفیت بالا و در زمان مقرر.
ایزو 10003 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۳. ISO 10007:2017 – مدیریت پیکربندی

ایزو ۱۰۰۰۷ به مدیریت تغییرات و پیکربندی در سیستم‌های مدیریت کیفیت می‌پردازد.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۷: سازمان‌هایی با فرآیندهای پیچیده که نیاز به کنترل تغییرات دارند.
  • تمرکز ایزو ۱۰۰۰۷: بر مستندسازی و کنترل دقیق تغییرات.
ایزو 10007

۱۴. ISO 10008:2013 – کیفیت تجارت الکترونیکی

ایزو ۱۰۰۰۸ به سازمان‌هایی که در حوزه تجارت الکترونیکی فعالیت می‌کنند، کمک می‌کند تا کیفیت خدمات خود را بهبود دهند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۰۸: ایجاد تجربه بهتر برای مشتریان در خریدهای آنلاین.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۰۰۰۸: تضمین امنیت، شفافیت و کیفیت خدمات دیجیتال.
ایزو 10008 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۵. ISO 10013:2021 – راهنمای مستندسازی سیستم مدیریت کیفیت

ایزو ۱۰۰۱۳ اصول و روش‌های مستندسازی کارآمد برای سیستم مدیریت کیفیت را ارائه می‌دهد.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۳: کمک به سازمان‌ها در تدوین اسناد کلیدی برای پیاده‌سازی و نگهداری ایزو ۹۰۰۱.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۱۳: ایجاد شفافیت و دسترسی آسان به اطلاعات.
ایزو 10013

۱۶. ISO 10014:2021 – راهنمای بهبود مالی و اقتصادی از طریق مدیریت کیفیت

ایزو ۱۰۰۱۴ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تأثیرات مالی و اقتصادی مثبت مدیریت کیفیت را شناسایی و بهره‌برداری کنند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۴: سازمان‌هایی که به دنبال بهینه‌سازی عملکرد اقتصادی از طریق مدیریت کیفیت هستند.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۱۴: ایجاد همبستگی میان مدیریت کیفیت و موفقیت مالی.
ایزو 10014 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۷. ISO 10015:2019 – راهنمای مدیریت کیفیت در آموزش

ایزو ۱۰۰۱۵ به طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی با کیفیت کمک می‌کند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۵: سازمان‌هایی که بر توسعه کارکنان و بهبود مهارت‌ها تأکید دارند.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۰۰۱۵: تضمین کیفیت در فرآیندهای آموزشی و تطبیق آن با اهداف سازمان.
ایزو 10015

۱۸. ISO 10017:2021 – راهنمای ابزارهای آماری برای مدیریت کیفیت

ایزو ۱۰۰۱۷ ابزارهای آماری مورد نیاز برای بهبود فرآیندهای مدیریت کیفیت را معرفی می‌کند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۷: صنایع تولیدی و خدماتی که نیاز به تحلیل داده‌ها دارند.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۱۷: شناسایی و حل مشکلات کیفیت از طریق تحلیل داده‌ها و استفاده از آمار.
ایزو 10017 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۱۹. ISO 10018:2020 – مدیریت کیفیت: جذب و مشارکت کارکنان

ایزو ۱۰۰۱۸ اهمیت مشارکت کارکنان را در مدیریت کیفیت برجسته می‌کند و راهکارهایی برای افزایش انگیزه و تعهد کارکنان ارائه می‌دهد.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۸: سازمان‌هایی که به دنبال افزایش بهره‌وری از طریق تعامل کارکنان هستند.
  • تمرکز ایزو ۱۰۰۱۸: بر ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت و مشارکت فعال کارکنان.
ایزو 10018

۲۰. ISO 10019:2005 – راهنمای انتخاب مشاوران سیستم مدیریت کیفیت

ایزو ۱۰۰۱۹ اصول و معیارهای انتخاب مشاوران مناسب برای پیاده‌سازی سیستم مدیریت کیفیت را مشخص می‌کند.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۱۹: سازمان‌هایی که به دنبال استخدام مشاور برای اجرای ایزو ۹۰۰۱ هستند.
  • ویژگی خاص ایزو ۱۰۰۱۹: ارائه راهنمایی برای ارزیابی صلاحیت و تجربه مشاوران.
ایزو 10019 - استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو 9001

۲۱. ISO/TR 10020:2019 – راهنمای برنامه‌های بهبود سیستم‌های مدیریت کیفیت

ایزو ۱۰۰۲۰ ابزارها و استراتژی‌های کاربردی برای بهبود مستمر سیستم‌های مدیریت کیفیت را ارائه می‌دهد.

  • کاربرد ایزو ۱۰۰۲۰: سازمان‌هایی که در مراحل پیشرفته پیاده‌سازی ایزو ۹۰۰۱ قرار دارند و به دنبال بهینه‌سازی سیستم هستند.
  • مزیت ایزو ۱۰۰۲۰: تسهیل دستیابی به عملکرد بهینه و افزایش بهره‌وری سازمان.
ایزو 10020

جمع‌بندی

ایزو ۹۰۰۱ یک استاندارد جامع است، اما بدون آشنایی با استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱  که به‌عنوان مکمل یا راهنما در کنار این استاندارد استفاده می‌شوند، پیاده‌سازی و استفاده بهینه از آن دشوار خواهد بود. آشنایی و استفاده از این استانداردهای تکمیلی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا سیستم مدیریت کیفیت خود را به شکلی موثرتر طراحی، اجرا و بهبود دهند.

سوالات متداول

آیا ایزو ۹۰۰۱ برای هر نوع سازمانی مناسب است؟

بله، ایزو ۹۰۰۱ یک استاندارد انعطاف‌پذیر است که می‌تواند در هر صنعت و سازمانی اعمال شود.

آیا استفاده از تمام استانداردهای اصلی و راهنماهای مرتبط با ایزو ۹۰۰۱ ضروری است؟

خیر، استفاده از استانداردهای تکمیلی بستگی به نیازهای سازمان و سطح پیچیدگی فرآیندها دارد.

چگونه می‌توان از استانداردهای آماری مانند ISO 10017 بهره‌مند شد؟

با آموزش کارکنان و استفاده از ابزارهای تحلیل داده برای شناسایی و حل مشکلات کیفیت.

آیا ISO 10018 در افزایش رضایت کارکنان موثر است؟

بله، این استاندارد با تمرکز بر مشارکت کارکنان، بهره‌وری و انگیزه آنان را افزایش می‌دهد.

آیا ISO 10020 برای تمامی سازمان‌ها مفید است؟

بله، این استاندارد به بهبود مستمر در تمامی سطوح سازمانی کمک می‌کند.

استفاده از استانداردهای تکمیلی مانند ISO 9004 ضروری است؟

ضروری نیست، اما این استانداردها به بهبود عملکرد و تطابق بهتر با ایزو ۹۰۰۱ کمک می‌کنند.

آیا ایزو ۱۰۰۱۲ برای صنایع خاصی کاربرد دارد؟

این استاندارد بیشتر در صنایعی که اندازه‌گیری‌های دقیق ضروری است، مانند تولید و کالیبراسیون، استفاده می‌شود.

اخذ گواهینامه ایزو معتبر از ایزوسیستم

جهت اخذ گواهی نامه CE می توانید از طریق ایزوسیستم اقدام کنید. ایزوسیستم برترین مرکز جهت دریافت گواهینامه CE و سایر گواهینامه‌های ایزو در کشور با مجوز رسمی سازمان صنعت، معدن، تجارت است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق شماره‌های ۳۳۴۴۴۸۱۴-۰۲۳ و ۳۳۴۴۴۸۱۳-۰۲۳ با ما در تماس باشید یا از طریق تکمیل فرم اخذ ایزو کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت.


این مقاله به صورت اختصاصی توسط تیم فنی ایزوسیستم آماده شده است، هرگونه بهره برداری بدون ذکر نام و آدرس منبع شرعا و قانونا ممنوع می باشد.

نیاز به مشاوره دارید؟ با ما تماس بگیرید...

۰۲۳-۳۶۶۵۰ (۳۰ خط) ۰۲۳-۳۳۴۴۴۸۱۴

ایزوسیستم برترین مرکز صدور مدارک بین المللی ایزو و دارنده مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت می باشد.

هشدار: مراقب نیش مراکز بدون مجوز رسمی در حوزه ی خدمات مشاوره و صدور گواهینامه های ایزو باشید!